سرطان روده‌ی بزرگ (colorectal cancer) چیست؟

سرطان روده‌ی بزرگ (Colorectal) سومین سرطان شایع در مردان و دومین سرطان شایع در زنان است. این سرطان در سال 2018 تقریباً 9/1 میلیون مورد جدید و 9/0 میلیون مرگ را در سراسر جهان به ثبت رسانده است. سرطان روده‌ی بزرگ سرطانی است که از روده بزرگ (large intestine) یا راست روده (rectum) شروع می‌شود. هر دوی این اندام ها در قسمت پایینی دستگاه گوارش شما قرار دارند. راست روده در انتهای کولون (روده بزرگ) قرار دارد. سرطان کولون و سرطان راست روده اغلب با هم گروه بندی می‌شوند زیرا ویژگی های مشترک زیادی دارند. سرطان زمانی شروع می‌شود که سلول های بدن خارج از کنترل شروع به رشد می‌کنند.

سرطان روده بزرگ چگونه شروع می شود؟

پولیپ (polyp) در روده بزرگ یا راست روده:

اکثر سرطان های روده بزرگ به صورت رشد توده ای روی پوشش داخلی روده بزرگ یا راست روده شروع می‌شوند. به این توده ها پولیپ می‌گویند.

برخی از انواع پولیپ ها می‌توانند در طول زمان (معمولا چندین سال) به سرطان تبدیل شوند اما همه پولیپ ها سرطانی نمی‌شوند. میزان احتمال تبدیل پولیپ به سرطان بستگی به نوع پولیپ آن دارد. انواع مختلفی از پولیپ ها وجود دارند.

• پولیپ های آدنوماتوز (adenomas): این پولیپ ها گاهی به سرطان تبدیل می‌شوند. به همین دلیل، آدنوم (adenomas) یک وضعیت پیش سرطانی نامیده می شود. 3 نوع آدنوم ها، عبارتند از: توبولی (tubular)، ویلوس (villous) و توبولوویلوس (tubulovillous).
• پولیپ های هایپرپلاستیک (Hyperplastic) و پولیپ های التهابی (inflammatory): این پولیپ ها شایع ترند اما به طور کلی پیش سرطانی نیستند. برخی از افراد با پولیپ های هایپرپلاستیک بزرگ (بیش از 1 سانتی متر) ممکن است به غربالگری سرطان روده بزرگ با کولونوسکوپی نیاز بیشتری داشته باشند.
• پولیپ های دندانه دار بدون نشست (SSP) و آدنوم های دندانه دار سنتی(TSA) : این پولیپ ها اغلب مانند آدنوم ها در نظر گرفته می‌شوند زیرا خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند.

سایر عواملی که می توانند پولیپ را بیش از پیش در معرض سرطانی شدن قرار داده یا خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را افزایش دهند، عبارتند از:

• اگر پولیپی با اندازه بزرگتر از 1 سانتی متر مشاهده شد.
• اگر بیش از 3 پولیپ مشاهده شد.
• اگر پس از برداشتن پولیپ دیسپلازی (Dysplasia) در آن دیده شود. دیسپلازی یکی دیگر از شرایط پیش سرطانی است. این بدان معناست که ناحیه ای در پولیپ یا در پوشش روده بزرگ یا راست روده وجود دارد که سلول ها غیر طبیعی به نظر می‌رسند اما هنوز سرطانی نشده اند.

نحوه گسترش سرطان روده‌ی بزرگ

اگر سرطان در پولیپ ایجاد شود، به مرور زمان می‌تواند در دیواره روده بزرگ یا راست روده رشد کند. دیواره روده بزرگ و راست روده از لایه های زیادی تشکیل شده است. سرطان روده بزرگ از درونی ترین لایه (مخاط) شروع می‌شود و می‌تواند از طریق پیش‌روی کردن در برخی یا همه لایه های دیگر به بیرون رشد کند.

وقتی سلول ‌های سرطانی در دیواره قرار داشته باشند، می‌توانند به سمت رگ ‌های خونی یا رگ ‌های لنفاوی (کانال ‌های کوچکی که مواد زائد و مایعات را می ‌برند) رشد کنند. از این طریق، آن ها می توانند به غدد لنفاوی مجاور یا نقاط دور دست بدن مهاجرت کرده و در آن ها نفوذ کنند.

مرحله (میزان گسترش) سرطان روده‌ی بزرگ به این بستگی دارد که سرطان چقدر عمیق در دیواره رشد کرده و اینکه آیا به خارج از روده بزرگ یا راست روده گسترش یافته است یا خیر.

مراحل

پزشک شما ممکن است از سطح بندی به عنوان یک راهنما استفاده کند تا بفهمد سرطان چقدر پیشرفت کرده است.

مرحله 0 سرطان روده‌ی بزرگ، اولی ترین مرحله و مرحله 4 پیشرفته ترین مرحله است:

• مرحله 0: همچنین به عنوانcarcinoma in situ شناخته می شود. در این مرحله سلول های غیر طبیعی فقط در پوشش داخلی روده بزرگ یا راست روده قرار دارند.
• مرحله 1: سرطان به پوشش یا مخاط روده بزرگ یا راست روده نفوذ کرده و ممکن است در لایه عضلانی نیز رشد کرده باشد. سلول های سرطانی به غدد لنفاوی مجاور یا سایر قسمت‌ های بدن سرایت نکرده اند.
• مرحله 2: سرطان به دیواره‌ های کولون یا راست روده یا از طریق دیواره‌ ها به بافت‌ های مجاور گسترش یافته است اما هنوز غدد لنفاوی را تحت تأثیر قرار نداده است.
• مرحله 3: سرطان به غدد لنفاوی منتقل شده است اما به سایر قسمت های بدن منتقل نشده است.
• مرحله 4: سرطان به سایر اندام های دور مانند کبد یا ریه ها گسترش یافته است.

انواع سرطان در روده بزرگ و راست روده:

اکثر سرطان های روده بزرگ، آدنوکارسینوم (adenocarcinomas) هستند. این سرطان ‌ها از سلول‌ هایی شروع می‌شوند که مخاط را برای روان‌ کردن سطح داخلی و محتویات داخل کولون و راست روده می‌‌سازند. تقریباً همیشه وقتی پزشکان در مورد سرطان روده بزرگ صحبت می‌کنند، منظورشان این نوع سرطان است. برخی از انواع فرعی آدنوکارسینوم، مانند سیگنت رینگ (signet ring) و موسینوس (mucinous)، ممکن است احتمال گسترش بیشتری نسبت به سایر زیر گروه های آدنوکارسینوم داشته باشند.

سایر انواع تومور های بسیار غیر رایج نیز می توانند از روده بزرگ و راست روده شروع شوند. این تومورها شامل:

• تومورهای کارسینوئیدی (Carcinoid): این تومورها از سلول‌های خاص تولید کننده هورمون در روده شروع می‌شوند.
• تومورهای استرومایی گوارشی(GISTs) : از سلول های خاصی در دیواره روده بزرگ به نام سلول های بینابینی کژال (Cajal) شروع می‌شوند. برخی از آن ها خوش خیم هستند (سرطانی نیستند). این تومور ها را می توان در هر جایی از دستگاه گوارش یافت اما وجودشان در روده بزرگ شایع نیست.
• سرطان لنفوم (Lymphomas) سرطان سلول های سیستم ایمنی است. این سرطان بیشتر از غدد لنفاوی شروع می شود اما می تواند از روده بزرگ، راست روده یا سایر اندام ها نیز نشات بگیرد.
• سرطان سارکوم (Sarcomas) می‌تواند از رگ های خونی، لایه های عضلانی یا سایر بافت های همبند در دیواره روده بزرگ و راست روده شروع شود. سارکوم کولون یا راست روده نادر است.

چه چیزی باعث سرطان روده‌ی بزرگ می‌شود؟

محققان هنوز در حال بررسی علل سرطان روده‌ی بزرگ هستند. به طور کلی، سرطان روده‌ی بزرگ زمانی شروع می شود که سلول های سالم در کولون تغییراتی (جهش) را در DNA خود ایجاد کنند.

DNA یک سلول شامل مجموعه ای از دستورالعمل هاست که به سلول دستور می‌دهد چه کاری انجام دهد.

برخی از ژن ها به کنترل کردن زمان رشد سلول های ما، تقسیم سلول به سلول های جدید و مرگ آن کمک می کنند:

• ژن های خاصی که به رشد، تقسیم و زنده ماندن سلول ها کمک می‌کنند، انکوژن (oncogene) نامیده می‌شوند.
• ژن هایی که به کنترل تقسیم سلولی کمک می‌کنند یا باعث مرگ سلول ها در زمان مناسب می‌شوند، ژن های سرکوب کننده تومور (tumor suppressor genes) نامیده می‌شوند.

سلول های سالم به روشی منظم رشد و تقسیم می‌شوند تا عملکرد طبیعی بدن شما حفظ شود. اما وقتی DNA سلولی آسیب می‌بیند و سرطانی می‌شود، سلول‌ ها به تقسیم خود ادامه می‌دهند – حتی زمانی که سلول‌ های جدید مورد نیاز نباشد. با تجمع سلول ها، تومور ها تشکیل می‌شوند.

با گذشت زمان، سلول ‌های سرطانی می‌‌توانند رشد کرده و به بافت ‌های طبیعی اطراف حمله کنند و آن‌ ها را از بین ببرند. همچنین سلول‌ های سرطانی می‌‌توانند به قسمت‌ های دیگر بدن بروند تا در آن جا توده (deposits) ایجاد کنند. (متاستاز)

سرطان ممکن است ناشی از جهش های ژنتیکی، ارثی یا اکتسابی باشد. این جهش ‌ها تضمینی برای ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ نیستند اما شانس ابتلا شما به سرطان را افزایش می‌دهند.

برخی جهش ‌ها هم ممکن است باعث تجمع سلول ‌های غیرطبیعی در پوشش روده بزرگ شده و پولیپ ‌ها را تشکیل دهند. پولیپ ها توده هایی کوچک و خوش خیم هستند.

برداشتن این توده ها از طریق جراحی می تواند یک اقدام پیشگیرانه باشد. پولیپ درمان نشده می تواند سرطانی شود.

جهش ژنی ارثی:

برخی از جهش ‌های ایجاد شده در DNA می ‌توانند در خانواده ‌ها منتقل شده و در تمام سلول‌ های فرد نیز یافت ‌شوند. به این جهش ها، جهش های ارثی می‌گویند. بخش بسیار کوچکی از سرطان های روده بزرگ ناشی از جهش های ژنی ارثی است. بسیاری از این تغییرات  DNAو اثرات آن ها بر رشد سلول ها در حال حاضر شناخته شده است. برای مثال:

• پولیپوسیس آدنوماتوز خانوادگی (FAP)، FAP ضعیف شده (AFAP) و سندرم گاردنر (Gardner) در اثر تغییرات ارثی در ژن APCایجاد می‌شوند. ژن APC یک ژن سرکوبگر تومور است. به طور معمول به کنترل رشد سلولی کمک می‌کند. در افرادی که تغییرات ارثی در ژن APC وجود دارد، این “ترمز” رشد سلولی خاموش شده و باعث ایجاد صد ها پولیپ در روده بزرگ می‌شود. تقریباً همیشه با گذشت زمان، سرطان در یک یا چند مورد از این پولیپ ها ایجاد می‌شود.
• سندرم لینچ (Lynch syndrome) (سرطان کولون غیر پولیپوسیس ارثی یاHNPCC ) ناشی از تغییرات در ژن هایی است که به طور معمول به سلول کمک می‌کنند DNA آسیب دیده را ترمیم کند. جهش در یکی از ژن‌ های ترمیمی DNA مانند MLH1، MSH2، MSH6، PMS2 و EPCAM می‌تواند باعث شود که خطا های DNA رفع نشوند. این خطا ها گاهی اوقات بر ژن های تنظیم کننده رشد تأثیر می گذارند که ممکن است منجر به ایجاد سرطان شود.
• سندرم Peutz-Jeghers ناشی از تغییرات ارثی در ژن STK11 (LKB1) است که یک ژن سرکوبگر تومور است.
• پولیپوسیس مرتبط با (MAP) MUTYH در اثر جهش در ژن MUTYHایجاد می شود که در نحوه “تصحیح” یا بررسی DNA سلول و رفع خطا ها هنگام تقسیم سلول ها نقش دارد.

آزمایش ‌های ژنتیکی ویژه می‌توانند جهش ‌های ژنی مرتبط با این سندرم ‌های ارثی را پیدا کنند.

جهش های ژنی اکتسابی:

بیشتر جهش ‌های ژنی که منجر به سرطان می‌شوند، جهش ‌های اکتسابی هستند. این جهش ها در طول زندگی یک فرد رخ می‌دهند و به فرزندانشان منتقل نمی‌شوند. این تغییرات DNA تنها بر سلول هایی که از سلول جهش یافته اصلی بوجود می‌آیند، تأثیر می‌گذارند.

در بیشتر موارد سرطان روده‌ی بزرگ، جهش‌ های DNA که منجر به سرطان می‌شوند، در طول زندگی فرد به دست آمده اند تا اینکه ارثی باشند. برخی از عوامل خطر آفرین احتمالاً در ایجاد این جهش‌ های اکتسابی نقش دارند اما تاکنون مشخص نشده است که چه عاملی باعث بوجود آمدن بیشتر این جهش ها می‌شود.

به نظر نمی‌رسد که یک مسیر ژنتیکی واحد و یکسان برای بوجود آوردن همه موارد سرطان روده‌ی بزرگ وجود داشته باشد. در بسیاری از موارد، اولین جهش در ژن APC رخ می‌دهد. این پدیده به دلیل از بین بردن این “ترمز” در رشد سلولی، منجر به افزایش رشد سلول های روده بزرگ می‌شود. جهش ‌های بیشتری ممکن است در ژن‌ های دیگر رخ دهند که می‌توانند منجر به رشد و انتشار غیر قابل کنترل سلول ‌ها شوند. ژن‌ های دیگری نیز که هنوز شناخته نشده ‌اند، احتمالاً در این امر دخیل هستند.

علائم سرطان روده‌ی بزرگ چیست؟

سرطان روده بزرگ ممکن است با هیچ علامتی – به خصوص در مراحل اولیه – ظاهر نشود. اگر علائمی را در مراحل اولیه تجربه کردید، این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• یبوست
• اسهال
• تغییر در رنگ مدفوع
• تغییر در شکل مدفوع، مانند مدفوع باریک
• وجود خون در مدفوع
• خونریزی از راست روده
• نفخ بیش از حد
• گرفتگی شکم
• درد شکم

اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، به پزشک خود مراجعه کرده تا در مورد غربالگری سرطان روده بزرگ صحبت کنید.

علائم مرحله 3 یا 4 (علائم مرحله آخر)

علائم سرطان روده بزرگ در مراحل پایانی (مراحل 3 و 4) بیشتر قابل مشاهده هستند. علاوه بر علائم فوق، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:

• خستگی مفرط
• ضعف غیر قابل توضیح
• کاهش وزن ناخواسته
• تغییراتی در مدفوع شما که بیش از یک ماه طول بکشد.
• احساس اینکه روده های شما به طور کامل خالی نمی‌شوند.
• استفراغ

اگر سرطان روده بزرگ به سایر قسمت ‌های بدن شما گسترش یابد، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:

• یرقان یا زردی چشم و پوست
• تورم در دست ها یا پا ها
• مشکلات تنفسی
• سردرد های مزمن
• تاری دید
• شکستگی استخوان

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند؟

فهرست رو به رشدی از عوامل خطر آفرین وجود دارد که به تنهایی یا به صورت ترکیبی باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در فرد می‌شوند.

عوامل خطر آفرین

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند عبارتند از:

• سن بالا تر: سرطان روده بزرگ در هر سنی قابل تشخیص است اما اکثر افراد مبتلا به سرطان کولون بالای 50 سال سن دارند. میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ در افراد کمتر از 50 سال در حال افزایش است اما پزشکان هنوز علت آن را نمی‌دانند.
• نژاد آفریقایی-آمریکایی: آفریقایی-آمریکایی ها نسبت به سایر نژادها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
• سابقه شخصی سرطان روده بزرگ یا پولیپ: اگر قبلاً سرطان روده بزرگ یا پولیپ های غیر سرطانی روده بزرگ داشته اید، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در آینده برای شما بیشتر شده است.
• شرایط التهابی روده: بیماری های التهابی مزمن روده بزرگ، مانند کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis) و بیماری کرون، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند.
• سندرم های ارثی که خطر سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد: برخی از جهش‌ های ژنی که در نسل‌ های مختلف خانواده شما منتقل شده اند، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. تنها درصد کمی از سرطان های روده بزرگ با ژن های ارثی مرتبط هستند. شایع ‌ترین سندرم ‌های ارثی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند، پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندرم لینچ (Lynch syndrome) هستند که به عنوان سرطان روده بزرگ غیر پولیپوسیس ارثی (HNPCC) نیز شناخته می‌شود.
• سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ: اگر یکی از بستگان خونی شما به این بیماری مبتلا شده است، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در شما بیشتر است. اگر بیش از یک عضو خانواده سرطان روده بزرگ یا سرطان راست روده داشته باشند، این احتمال برای شما به مراتب بیشتر هم می‌شود.
• رژیم غذایی کم فیبر و پرچرب: سرطان روده بزرگ و سرطان راست روده ممکن است با یک رژیم غذایی معمولی غربی همراه باشد که فیبر کم و چربی و کالری بالایی دارد. تحقیقات در این زمینه نتایج متفاوتی داشته اند. برخی از مطالعات نشان داده اند که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی که از رژیم های غذایی سرشار از گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده استفاده می کنند، افزایش می‌یابد.
• سبک زندگی بی تحرک: افرادی که غیر فعال و کم تحرک هستند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ می‌باشند. انجام فعالیت بدنی منظم ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.
• دیابت: افراد مبتلا به دیابت یا مقاوم به انسولین در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
• چاقی: خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و خطر مرگ ناشی از این سرطان در افرادی که چاق هستند، در مقایسه با افرادی که وزن طبیعی دارند، افزایش می‌یابد.
• سیگار کشیدن: افرادی که سیگار می‌کشند ممکن است خطر ابتلا خود به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند.
• الکل: مصرف زیاد الکل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
• پرتو درمانی برای سرطان: پرتو درمانی که برای درمان سرطان های قبلی بر روی شکم انجام شود، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.

تغییر سبک زندگی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ

شما می‌توانید با ایجاد تغییراتی در زندگی روزمره خود، در جهت کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قدم بردارید. این اقدامات لازم را انجام دهید:

• از انواع میوه ها، سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید: میوه ها، سبزیجات و غلات کامل حاوی ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان ها هستند که ممکن است در پیشگیری از سرطان نقش داشته باشند. انواع میوه ها و سبزیجات را انتخاب کرده و مصرف کنید تا مجموعه ای از ویتامین ها و مواد مغذی را دریافت کنید.
• الکل را در حد اعتدال بنوشید: اگر مصرف الکل را انتخاب می‌کنید، مقدار الکلی که می‌نوشید را به بیش از یک نوشیدنی در روز برای زنان و دو نوشیدنی برای مردان محدود کنید.
• سیگار نکشید: با پزشک خود در مورد راه هایی برای ترک سیگار صحبت کنید که ممکن است برای شما مفید باشد.
• بیشتر روز های هفته ورزش کنید: سعی کنید در بیشتر روز ها حداقل 30 دقیقه ورزش کنید. اگر کم تحرک بوده اید، به آرامی شروع کنید و به تدریج زمان آن را تا 30 دقیقه افزایش دهید. همچنین قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود صحبت کنید.
• وزن مناسب خود را حفظ کنید: اگر وزن مناسبی دارید، برای حفظ وزن خود با ترکیب یک رژیم غذایی سالم با ورزش روزانه تلاش کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، از پزشک خود در مورد راه های سالمی که برای رسیدن به هدف خود می‌توانید پیش بگیرید، سوال کنید. با افزایش مقدار ورزش و کاهش کالری دریافتی، وزن خود را به آرامی کاهش دهید.

تشخیص:

غربالگری سرطان روده‌ی بزرگ

پزشکان برای بررسی علائم سرطان روده‌ی بزرگ یا پولیپ های غیرسرطانی روده بزرگ، آزمایش های غربالگری خاصی را برای افراد سالم بدون علامت یا دارای علامت توصیه می کنند. یافتن سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه، بیشترین شانس را برای درمان فراهم می‌کند. تحقیقات نشان داده شده اند که غربالگری خطر مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.

به طور کلی پزشکان توصیه می‌کنند که افراد با خطر ابتلای متوسط ​​سرطان روده بزرگ غربالگری را در حدود سن 50 سالگی شروع کنند. اما افرادی که در معرض خطر بیشتری هستند، مانند کسانی که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا نژاد آفریقایی-آمریکایی دارند، باید زودتر غربالگری را در برنامه کار های خود قرار دهند.

چندین گزینه غربالگری وجود دارد – هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در مورد گزینه های موجود با پزشک خود صحبت کنید. با هم می‌توانید تصمیم بگیرید که کدام آزمایش برای شما مناسب است. اگر از کولونوسکوپی برای غربالگری استفاده شود، می‌توان پولیپ‌ ها را قبل از تبدیل شدن به سرطان در حین عمل برداشت.

بررسی های بیشتر در جهت تشخیص سرطان روده بزرگ:

اگر علائم و نشانه های شما نشان می‌دهد که ممکن است سرطان روده بزرگ داشته باشید، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش و روش را توصیه کند، از جمله:

• استفاده از یک اسکوپ برای بررسی داخل روده بزرگ (کولونوسکوپی): کولونوسکوپی از یک لوله بلند، منعطف و باریک متصل به دوربین فیلمبرداری و مانیتور برای مشاهده کل روده بزرگ و راست روده استفاده می‌کند.

. اگر ناحیه مشکوکی پیدا شد، پزشک می‌تواند ابزار های جراحی را از لوله عبور دهد تا نمونه ‌های بافت (بیوپسی) را برای تجزیه و تحلیل و برداشتن پولیپ ‌ها را بردارد.

• آزمایش خون: هیچ آزمایش خونی نمی‌تواند با قطعیت به شما بگوید که آیا سرطان روده بزرگ دارید یا خیر. اما پزشک ممکن است نمونه ای از خون شما را برای بررسی وضعیت کلی سلامتتان – مانند آزمایش هایی برای بررسی عملکرد کلیه و کبد – بگیرد. همچنین پزشک شما ممکن است خون شما را برای بررسی وجود یا عدم وجود یک ماده شیمیایی که گاهی در اثر ابتلا به سرطان های روده بزرگ تولید می شود (آنتی ژن carcinoembryonic یا CEA) آزمایش کند. با بررسی در طول زمان، سطح CEA در خون می‌تواند به پزشک کمک کند تا میزان پیشرفت بیماری شما و اینکه آیا سرطان شما به درمان پاسخ می‌دهد یا خیر را متوجه شود.

تعیین وسعت و پیشروی سرطان:

اگر سرطان روده بزرگ در شما تشخیص داده شده است، پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای تعیین میزان پیشروی (مرحله) سرطان شما توصیه کند. سطح بندی به تعیین اینکه کدام درمان برای شما مناسب است، کمک می کند. تست های سطح بندی ممکن است شامل روش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن شکم، لگن و قفسه سینه باشد. در بسیاری از موارد، مرحله سرطان ممکن است تا پس از جراحی سرطان روده بزرگ به طور کامل مشخص نشود. مراحل سرطان روده بزرگ با اعداد رومی از 0 تا IV نشان داده می‌شود و پایین ترین مراحل نشان دهنده سرطانی است که محدود به پوشش داخلی روده بزرگ است. در مرحله IV، سرطان پیشرفته در نظر گرفته می شود که به سایر نواحی بدن گسترش یافته است. (متاستاز)

رسیدگی های درمانی:

اینکه کدام درمان‌ ها بیشتر به شما کمک می‌کنند به وضعیت خاص شما بستگی دارد؛ از جمله محل سرطان، مرحله آن و سایر حالات وضعیت سلامتی شما. درمان سرطان روده بزرگ معمولاً شامل جراحی برای برداشتن سرطان است. درمان های دیگری مانند پرتو درمانی و شیمی درمانی نیز ممکن است توصیه شود.

1. جراحی برای سرطان کولون در مراحل اولیه:

1. اگر سرطان روده بزرگ شما بسیار کوچک است، پزشک ممکن است یک روش کم تر تهاجمی را برای جراحی توصیه کند، مانند:

الف: برداشتن پولیپ در طی کولونوسکوپی (پلی پکتومی): اگر سرطان شما کوچک، موضعی، کاملاً در حد یک پولیپ و در مراحل بسیار اولیه باشد، ممکن است پزشک شما بتواند آن را در طی کولونوسکوپی به طور کامل حذف کند.

ب) رزکسیون (resection) آندوسکوپی مخاط: پولیپ‌ های بزرگ‌تر ممکن است در طی کولونوسکوپی با استفاده از ابزار های ویژه برای برداشتن پولیپ و مقدار کمی از پوشش داخلی کولون در روشی به نام endoscopic mucosal resection برداشته شوند.

ج) جراحی کم تهاجمی (جراحی لاپاراسکوپی): پولیپ هایی که در طول کولونوسکوپی قابل برداشتن نیستند ممکن است با استفاده از جراحی لاپاراسکوپی برداشته شوند. در این روش، جراح شما عمل را از طریق چندین برش کوچک در دیواره شکم انجام می‌دهد و ابزار هایی را با دوربین ‌هایی – که بافت روده بزرگ را روی یک مانیتور ویدیویی نمایش می‌دهند – که به آن ها متصل اند، به داخل شکم وارد می‎کند. جراح همچنین ممکن است از غدد لنفاوی ناحیه ای که سرطان در آن قرار گرفته است، نمونه برداری کند.

 

1. b) جراحی برای سرطان کولون پیشرفته تر

اگر سرطان در بافت های داخلی روده بزرگ و یا در سراسر روده بزرگ شما رشد کرده باشد، جراح ممکن است این موارد را توصیه کند:

الف) کولکتومی جزئی (Partial colectomy): در طی این روش، جراح بخشی از روده بزرگ را که حاوی سرطان است، همراه با حاشیه‌ای از بافت طبیعی در دو طرف بافت سرطانی قرار دارد، برمی‌دارد. جراح شما در اغلب موارد قادر خواهد بود که بخش های سالم کولون یا راست روده شما را دوباره به هم وصل کند. این روش معمولاً به وسیله یک روش کم تهاجمی (لاپاراسکوپی) قابل انجام است.

ب) جراحی برای ایجاد راهی در جهت خروج مواد زائد از بدن شما: هنگامی که امکان اتصال مجدد بخش های سالم روده بزرگ یا راست روده وجود نداشته باشد، ممکن است به استومی (ostomy) نیاز داشته باشید. این روش شامل ایجاد شکافی در دیواره شکم شما از قسمتی از روده که باقی مانده است – برای دفع مدفوع در کیسه ای است که به طور ایمنی روی دهانه شکاف ایجاد شده، قرار می‌گیرد – می‌شود. گاهی اوقات استومی فقط موقتی است و به کولون یا راست روده شما اجازه می‌دهد تا پس از عمل جراحی بهبود یابد. با این حال، در برخی موارد، کولوستومی (colostomy) ممکن است دائمی باشد.

ج) برداشتن غدد لنفاوی: غدد لنفاوی مجاور نیز معمولاً در طی جراحی سرطان روده بزرگ برداشته شده و از نظر سرطانی شدن مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

1. C) جراحی برای سرطان پیشرفته:

اگر سرطان شما بسیار پیشرفته است یا سلامت کلی شما بسیار ضعیف است، جراح ممکن است به منظور بهبود علائم شما عمل جراحی را برای رفع انسداد روده بزرگ یا سایر شرایط توصیه کند. این جراحی برای درمان سرطان انجام نمی‌شود، بلکه صرفاً برای تسکین علائم و نشانه هایی مانند انسداد، خونریزی یا درد است. در موارد خاصی که سرطان فقط به کبد یا ریه گسترش یافته است اما وضعیت کلی سلامت شما خوب است، پزشک ممکن است جراحی یا سایر درمان‌های موضعی را برای برداشتن سرطان توصیه کند. شیمی درمانی ممکن است قبل یا بعد از این نوع روش استفاده شود. این رویکرد فرصتی را برای رهایی از سرطان در طولانی مدت فراهم می‌ کند.

2. شیمی درمانی:

شیمی درمانی از دارو ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می‌کند. اگر سرطان بزرگ تر باشد یا به غدد لنفاوی گسترش یافته باشد، شیمی درمانی معمولاً پس از جراحی انجام می‌شود. به این ترتیب، شیمی درمانی ممکن است سلول های سرطانی باقی مانده در بدن را از بین ببرد و به کاهش خطر عود کردن دوباره سرطان کمک کند. شیمی درمانی همچنین ممکن است قبل از عمل برای کوچک کردن سرطان های بزرگ و وسیع استفاده شود تا برداشتن آن با جراحی آسان تر باشد. شیمی درمانی همچنین می تواند برای تسکین علائم سرطان روده بزرگ که با جراحی قابل برداشتن نیست یا به سایر نقاط بدن گسترش یافته است، استفاده شود. این روش گاهی اوقات با پرتو درمانی نیز ترکیب می‌شود. برای برخی از افراد مبتلا به سرطان کولون مرحله سوم کم خطر، دوره کوتاه تری از شیمی ‌درمانی پس از جراحی امکان پذیر است. این رویکرد ممکن است عوارض جانبی را در مقایسه با دوره سنتی شیمی درمانی کاهش داده و به همان اندازه موثر باشد.

3. پرتو درمانی:

پرتو درمانی از منابع انرژی قدرتمندی مانند اشعه ایکس و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می‌کند. این روش ممکن است برای کوچک کردن یک سرطان بزرگ قبل از عمل استفاده شود تا بتوان آن را راحت‌تر برداشت. هنگامی که جراحی یک گزینه نیست، ممکن است از پرتو درمانی برای تسکین علائم، مانند درد استفاده شود. گاهی اوقات پرتودرمانی با شیمی درمانی ترکیب می‌شود.

4. درمان دارویی هدفمند (Targeted drug therapy):

درمان های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری های خاص موجود در سلول های سرطانی تمرکز دارند. با مسدود کردن این ناهنجاری ها، درمان های دارویی هدفمند می‌توانند باعث مرگ سلول های سرطانی شوند. دارو های هدفمند معمولاً با شیمی درمانی ترکیب می‌شوند. این دارو ها معمولاً برای افراد مبتلا به سرطان کولون پیشرفته در نظر گرفته می‌شود.

5. ایمونوتراپی:

ایمونوتراپی یک درمان دارویی است که از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن شما که با بیماری مبارزه می کند ممکن است به سرطان شما حمله نکند زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می‌کنند که سلول های سیستم ایمنی را برای شناسایی سلول های سرطانی ناتوان می‌کنند. ایمونوتراپی با ایجاد تداخل در این فرآیند عمل می‌کند.

ایمونوتراپی معمولاً برای سرطان روده بزرگ پیشرفته اختصاص دارد. پزشک ممکن است سلول های سرطانی شما را آزمایش کند تا ببیند آیا احتمال دارد که به این درمان پاسخ دهند یا خیر.

مترجم: فاطمه فریادرس

مطالعه صدها مطلب علمی در حوزه بیولوژی

آرشیو جدیدترین خبرهای روز دنیای بیولوژی