برای سنجش قند خون در آزمایشگاههای تشخیص طبی از روشهای آنزیماتیک استفاده میشود. دو روش آنزیمی که امروزه در آزمایشگاههای بالینی استفاده میشوند روشهای هگزوکیناز و گلوکزاکسیداز میباشند. در روش هگزوکیناز از واکنش فسفوریله کردن گلوکز توسط آنزیم هگزوکیناز استفاده می شود درحالیکه در روش گلوکزاکسیداز از واکنش اکسید شدن گلوکز توسط آنزیم گلوکز اکسیداز استفاده میشود. با عنایت به اینکه امروزه بیشتر از واکنش گلوکزاکسیداز استفاده میشود، اساس این روش را در زیر شرح میدهیم:
در این روش مولکول Glucose-D-ß که فرم طبیعی گلوکز در بدن است، ابتدا تحت تاثیر آنزیم گلوکزاکسیداز، اکسیده شده و تبدیل به گلوکونولاکتون میشود. سپس، گلوکونولاکتون با آب واکنش داده و تبدیل به گلوکونیک اسید + هیدروژن پراکسید H2O2میگردد. H2O2 مادهای فعال است که میتواند به ساختار فنول و ماده دیگری بنام Aminoantipyrine-4 حمله کرده و با تشکیل پیوند بین این دو ماده یک ماده جدید بنام Quinoneimine تشکیل دهد. گلوکز، فنول و Aminoantipyrin-4 و H2O2 همگی موادی تقریباً بی رنگ هستند لیکن، ماده Quinoneimine رنگ قرمز صورتی دارد. با توجه به اینکه محصول این واکنش یک ماده رنگی است، میتوان گفت، هر قدر غلظت گلوکز در یک محلول برای مثالً در سرم یا پالسمای بیمار بیشتر باشد، ماده رنگی بیشتری تولید خواهد شد. برای سنجش دقیق غلظت نیز از روش اسپکتروفتومتری میتوان استفاده کرد.
سنجش قند خون :
روش کار:
ابتدا 3 لوله آزمایش انتخاب کرده و به روی آنها عبارت های زیر را بنویسید
B یعنی بلانک یا شلهد
S یعنی استاندارد
T یعنی تست
سپس مقادیر زیر را به هریک از لوله ها می افزاییم
توجه: غلظت گلوکز در محلول استاندارد معادل 100 میلی گرم در دسی لیتر است
کلیه لوله ها را به مدت 30 دقیقه در دمای آزمایشگاه یا به مدت 11 دقیقه در دمای37 درجه سانتی گراد نگه میداریم. سپس، دستگاه اسپکتروفتومتر را برای طول موج 500 نانومتر تنظیم نموده یعنی طول موجی که ماده Quinoneimine در آن طول موج بیشترین توانایی جذب نور را دارد. و میزان جذب نوری دستگاه را با محلول بالنک روی صفر تنظیم مینمائیم. سپس، جذب نوری محلولهای استاندار و تست را بصورت جداگانه توسط دستگاه قرائت و یاداشت می نمائیم. با استفاده از فرمول تناسب میتوان غلظت قند گلوکز در نمونه تست را بدست آورد.
مطالعات بیشتر در بخش راهنمای علمی سایت