فارماكوژنتیك چیست؟

فارماكوژنتیك چیست؟

تاریخچه فارماكوژنتیك می تواند به 510 سال قبل از میلاد مسیح بازگردد. هنگامی که فیثاغورث پیوندی را بین خوردن لوبیا فاوا و ایجاد کم خونی همولیتیک ایجاد کرد. این مشاهده بعداً با تجهیزات علمی مدرن مورد آزمایش قرار گرفت و مشخص شد که افراد خاصی ، معمولاً مرد ، فاقد آنزیمی هستند که در پایداری غشای گلبول قرمز نقش دارد. این کمبود با مصرف حبوبات بیشتر بروز می کند و مشاهدات اولیه فیثاغورث را تأیید می کند.

استفاده از فارماكوژنتیك این اجازه را می دهد تا دارو و دوز مناسبی برای بیمار انتخاب شود كه برای او بهتر خواهد بود. تطبیق داروی بیمار با توجه به خصوصیات ژنتیکی منحصر به فرد وی ممکن است روزی جایگزین رویکرد یکپارچه در انتخاب دارو و دوز دارو شود که معمولاً امروزه استفاده می شود.

فارماكوژنتیك امروز

در حال حاضر ، بیش از 250 داروی تجویزی حاوی اطلاعات فارماكوژنتیك در برچسب های مورد تأیید FDA هستند.

اطلاعات این برچسب ها شامل اطلاعات شناسایی بیومارکرها است – شاخص های اصلی قابل اندازه گیری مرتبط با شرایط خاص بیمار. این برچسب ها همچنین داروی مناسب برای دارو درمانی ناهنجاری های ژنتیکی مشخص می کنند و همچنین تغییرات ژنتیکی را که ممکن است بر نحوه متابولیسم یا تجزیه دارو در بدن تأثیرگذار باشد و احتمالاً یک عارضه جانبی قابل توجه ایجاد کند را ذکر می کنند.

ارائه دهندگان خدمات بهداشتی از این اطلاعات دارویی برای کمک به اطلاع رسانی مناسب ترین روش درمانی برای هر بیمار استفاده می کنند که شامل انتخاب دارویی است که به احتمال زیاد موثر است، اجتناب از داروهایی که ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند و تنظیم دوز شروع دارو.

فارماکوژنتیک چگونه کار می کند؟

سیستم سیتوکروم P450 خانواده ای از آنزیم هایی است که در سراسر بدن یافت می شود و مسئول سنتز و متابولیسم مولکول ها و مواد شیمیایی مختلف در سلول هستند ، به ویژه ماده فعال اکثر داروها. واریانس های متداول – معروف به چندشکلی – در ژن هایی که فعالیت آنزیم سیتوکروم P450 را تعیین می کنند ممکن است بر عملکرد آنزیم ها تأثیر بگذارد. این موارد معمولاً در تجزیه یا متابولیسم دارو دیده می شوند. مواد مخدر ممکن است به سرعت یا به آرامی متابولیزه شوند. اگر آنزیم سیتوکروم P450 دارو را به آرامی متابولیزه کند ، دارو مدت طولانی تری فعال می ماند و برای رسیدن به اثر مطلوب به دوز کمتری نیاز است در حالی که دوزهای طبیعی ممکن است باعث سمیت شوند. آنزیم های سیتوکروم P450 ، به ویژه CYP2C9 ، CYP2C19 و CYP2D6 ، تقریباً 70٪ متابولیسم دارو در بدن را بر عهده دارند. بعلاوه ، ژن های دیگری خارج از سیستم cytochrome-p450 وجود دارند که بر متابولیسم دارو تأثیر می گذارند و در نتیجه پاسخ بیمار به داروها را تحت تاثیر قرار می دهد.

آزمایش فارماکوژنتیک در درجه اول مربوط به تغییر آنزیم هایی است که بر متابولیسم دارو تأثیر می گذارند.

این تغییرات براساس تأثیر مورد انتظار در متابولیسم دارو به چهار دسته تقسیم می شوند:

• بدون اثر
• حد واسط
• طبیعی
• سریع / فوق العاده سریع

فارماكوژنتیك و تداخلات داروئی

القاگرها موادی هستند که بیان ژن را تحت تأثیر قرار می دهند. به عنوان مثال: اگر دارویی القا کننده CYP2D6 باشد ، فعالیت CYP2D6 را افزایش می دهد که باعث متابولیسم سایر داروهای متکی به این آنزیم می شود. بازدارنده ها به روش مخالف عمل می کنند ، فعالیت آنزیم را کاهش می دهند و به طور بالقوه متابولیسم داروهایی را که به آن آنزیم متکی هستند تغییر می دهد. این نشان دهنده نیاز به یک نگاه همه جانبه در تعاملات تأیید شده FDA از دارو به ژن و دارو به دارو است.

آگاهی از این القا کننده ها و مهارکننده ها و همچنین نظارت بر تغییرات آنزیم های سیتوکروم P450 کمک می کند تا فارماکوژنتیک نیرویی قدرتمند در درک متابولیسم دارو باشد.