آموزش انواع کشت باکتری

محیط کشت باکتریایی:

    هنگامی که باکتری ها در شرایط مناسب قرار می گیرند تا تکثیر یابند گفته می شود که باکتری ها کشت داده شده اند. برای شناسایی یک میکروارگانیسم باید کشت خالص از آن بدست آورده و خلوص این محیط ها هم باید در طی فرآیند های مختلف حفظ گردد. محیط کشت خالص به محیطی گفته می شود که فقط یک نوع میکروارگانیسم را در بردارد. هر کشت خالص حاویه سویه خاص جدا شده از بین مخلوطی از باکتری های مختلف می باشد.

اگر به هنگام تلقیح در محیط کشت، باکتری ها در فاصله مناسبی از یکدیگر قرار بگیرند بعد از تکثیر توده‌ای که متشکل از تعداد زیادی میکروارگانیسم است بصورت متمرکز بنام پرگنه یا کلنی تشکیل می دهند که با چشم غیر مسلح دیده می شوند. تکنیک های مختلفی جهت کشت باکتری روی محیط کشت های مختلف وجود دارد؛ لذا بنا به نوع بررسی بر روی باکتری های مختلف می توان از روش های مختلف کشت بر روی محیط های گوناگون استفاده نمود.

مثلا جهت خالص سازی باکتری های که از منابع غنی و مختلف مانند آب و فاضلاب جداسازی شده اند، می توان در طی چند مرحله انجام تکنیک کشت خطی باکتری های مختلف را برای ادامه مطالعه از یکدیگر تمایز داد.

   در علم باکتری شناسی برای مطالعه باکتری در شرایط مختلف از محیط کشت های مختلفی جهت مطالعات بعدی استفاده می شود. مثلا در مواردی از محیط های اسلنت جهت بررسی رشد و تخمیر باکتری، در شرایط بی هوازی و هوازی استفاده می شود و یا کشت باکتری های که به صورت سوسپانسیون بوده و جهت مطالعات بعدی باید به محیط های جامد انتقال پیدا کنند. در هر یک از شرایط ذکر شده کشت باکتری در محیط های مختلف می تواند تغییر کند. لذا آموزش کشت باکتری بر روی محیط های مختلف تکنیک کاربردی در باکتری شناسی می باشد.

محیط کشت باکتریایی: محیط کشت ماده‌ای است‌ که باعث رشد، پشتیبانی و زنده‌مانی میکروارگانیسم‌ها می‌شود.¹‌‌محیط کشت حاوی مواد مغذی، فاکتورهای القا‌کننده رشد، آهن‌ها و ژل‌ها (برای محیط جامد)‌ است. محیط کشت از قرن19 توسط میکروبیولوژیست‌ها استفاده شده ‌‌است و ‌اولین محیط کشت توسط لویی پاستور درسال 1860 ابداع شد^2. انواع متفاوتی از محیط‌های ‌کشت در دسترس هستند.

 بر اساس حالت فیزیکی:

1 . محیط کشت مایع، که عموما براث نامیده می‌شود.

2 . محیط‌های جامد و نیمه جامد که به صورت رایج آگار نامیده می‌شوند.

   این چنین محیط‌ها‌ می‌توانند به دسته‌های بیشتری از محیط، مانند محیط رشد (محیط‌های طراحی شده برای رشد بیشتر میکروارگانیسم‌های هتروتروف)، محیط کشت تغییر داده شده (برای میکروارگانیسم‌های حفاظتی)، محیط کشت غنی شده (محیط کشت طراحی شده برای افزایش تعداد میکروارگانیسم‌های مورد نظر) و محیط رشد انتخابی، تقسیم شوند.

   دیگر انواع محیط‌های‌ کشت استفاده شده شامل محیط کشت مایع تیوگلیکولات، مورد استفاده برای رشد باکتری (هوازی و بی‌هوازی) به عنوان تست بی‌باری باکتری به کار می‌رود. دیگر‌‌ محیط‌ها، مانند محیط آگار خون کولومبیا برای ‌تشخیص میکروبی، (برای تشخیص واکنش‌های همولیتیک استافیلوکوک‌ها) استفاده می‌شوند.

براساس ترکیبات شیمیایی: 

   محیط‌های کشت باکتریایی رایج در آزمایشگاه و محیط‌های سنتزی از محیط‌هایی هستند که براساس مواد شیمیایی خالص در آزمایشگاه ساخته ‌شدند و برای کار‌های تحقیقاتی به‌کار می‌روند. محیط‌های رایج در آزمایشگاه را می‌توان به 6 دسته تقسیم کرد:

1. محیط کشت های عمومی: محیطی برای باکتری‌هایی است که نیاز به محیط غنی ندارند.
2. انتخابی: این محیط، برای رشد باکتری خاص طراحی شده و دارای مکانیسمی است ‌که بجز باکتری مورد نظر، اجازه رشد دیگر باکتری‌ها را نمی‌دهد.
3. محیط غنی: این محیط‌ها معمولا با اضافه شدن خون و سرم غنی شده‌اند. مانند: محیط خون و‌ محیط لویینستن جنسن.
4. محیط افتراقی ( نشانگر): به منظور‌ تمایز و‌ تشخیص‌ میکروب‌ها به کار می‌رود و دارای یک تشخیص‌دهنده یا نشانگر است که رشد یک ارگانیسم خاص، موجب تغییر نشانگر، نوترال‌ رد،خون و تلوریت می‌شود. مانند: محیط مک‌کانکی.
5. محیط انتقال دهنده: این محیط‌ها زمانی استفاده می‌شوند که یک گونه خاص به محض برداشت، قابل کشت دادن نباشد و تنها با هدف نگهداری میکروارگانیسم نمونه، جا‌به‌جایی یا ذخیره آن مورد استفاده است. همچنین از رشد دیگر میکروارگانیسم‌های غیر هدف جلوگیری می‌‌کند. مانند : محیط کری-‌بلیر، آمیس ، محیط استوارت‌

 6. محیط ذخیره ای: برای باکتری‌ها در‌ مدت زمان بالا استفاده می‌شوند. مانند‌‌ اگسالین،، آگار چاکلت و محیط کشت‌CMB.

• دوره مهارت آموزی میکروبیولوژی
• خدمات آزمایشگاهی بخش میکروبیولوژی
• تجهیزات آزمایشگاهی ژنیران