سندرم اسنایدر-رابینسون

شرح سندرم اسنایدر-رابینسون

سندرم اسنایدر-رابینسون وضعیتی است که با ناتوانی ذهنی، ناهنجاری‌های عضلانی و استخوانی و سایر مشکلات رشد مشخص می‌شود. این اتفاق به طور ویژه در مردان رخ می‌دهد.

مردان مبتلا به سندرم اسنایدر-رابینسون با تاخیر در رشد و ناتوانی ذهنی درگیر هستند که از اوایل کودکی شروع می‌شود. ناتوانی ذهنی می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. توانایی تکلم در این افراد اغلب دیر شکل می‌گیرد و مشکلات گفتاری و تکلم در بین این دسته از افراد رایج است. برخی از افراد مبتلا هرگز هیچ گفتاری با دیگران ندارند.

اکثر مردان مبتلا لاغر و دارای توده عضلانی کمی هستند، نوعی بدن که به عنوان حالت آستنیک توصیف می‌شود. ضعف یا “شکستگی” (هیپوتونی) معمولاً در دوران نوزادی آشکار شده و از بین رفتن بافت عضلانی با افزایش سن ادامه می‌یابد. افراد مبتلا به این بیماری اغلب در راه رفتن مشکل دارند. بیشتر آن‌ها راه رفتن ناپایداری دارند.

سندرم اسنایدر-رابینسون باعث مشکلات اسکلتی استخوانی، به ویژه نازک شدن استخوان‌ها (پوکی استخوان) می‌شود که در اوایل کودکی شروع می‌شود. پوکی استخوان باعث می‌شود که استخوان‌ها اغلب در حین فعالیت‌های معمولی به راحتی بشکنند. در افراد مبتلا به سندرم اسنایدر-رابینسون، شکستگی استخوان اغلب در بازوها و پاها اتفاق می‌افتد.

اکثر افراد مبتلا همچنین دچار انحنای غیرطبیعی ستون فقرات از پهلو به پهلو و پشت به جلو می‌شوند (اسکولیوز و کیفوز که اغلب در صورت بروز با هم کیفوسکلیوز نامیده می شوند). افراد مبتلا نسبت به همسالان خود و سایر اعضای خانواده خود قد کوتاه‌تری دارند.

سندرم اسنایدر-رابینسون با ویژگی‌های متمایز کننده صورت، از جمله لب پایین برجسته همراه است. سقف بلند و باریک دهان یا سوراخی در سقف دهان (شکاف کام) و تفاوت در اندازه و شکل سمت راست و چپ صورت (عدم تقارن صورت). سایر علائم و نشانه‌های گزارش شده شامل تشنج‌ها و ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی و کلیه‌ها است که در دوران کودکی شروع می‌شوند.

علائم سندرم اسنایدر-رابینسون

علائم، پیشرفت و شدت این سندرم تغییراتی را در بین خانواده‌ها و بیماران ایجاد می‌کند. کودکان مبتلا به  Gestaltمجموعه‌ای از بدشکلی صورت با لب پایین برجسته، حالت آستنیک، توده عضلانی کم، کیفوسکووز و ناهنجاری‌های گفتاری دارند. مردان مبتلا به این سندرم در بدو تولد تونوس عضلانی پایینی دارند (هیپوتونی).

به خصوص در ناحیه صورت، علائم زودهنگام ظاهر می‌شوند. نقاط عطف رشد نیز در اوایل زندگی مشاهده نمی‌شود. تاخیر رشد به گونه‌ای پیش می‌رود که بسیاری از پسران مبتلا به این سندرم دارای ناتوانی حرکتی هستند. پوکی استخوان ایجاد می‌شود که می‌تواند منجر به شکستگی‌های متعدد بدون انجام حتی یک فعالیت ورزشی می‌شود. تشنج در بسیاری از مردان مبتلا مشاهده شده است و شدت آن فرد به فرد متفاوت است.

علل سندرم اسنایدر-رابینسون

سندرم اسنایدر-رابینسون ناشی از جهش در ژن SMS است. این ژن کدهایی را برای ساخت آنزیمی به نام اسپرمین سنتاز ارائه می‌دهد. این آنزیم در تولید اسپرمین که نوعی مولکول کوچک به نام پلی آمین است، نقش دارد.

پلی آمین‌ها عملکردهای حیاتی زیادی در داخل سلول‌ها دارند. مطالعات نشان می‌دهد که این مولکول‌ها در رشد و تقسیم سلولی، تولید پروتئین‌های جدید، ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده، عملکرد مولکول‌هایی به نام کانال‌های یونی و خود تخریبی کنترل‌شده سلول‌ها (آپوپتوز) نقش دارند. به نظر می‌رسد پلی آمین‌ها برای رشد و عملکرد طبیعی مغز و سایر قسمت‌های بدن ضروری هستند.

جهش در ژن SMS تا حد زیادی باعث کاهش یا حذف فعالیت اسپرمین سنتاز می‌شود که باعث کاهش میزان اسپرمین در سلول‌ها می‌شود. کمبود این پلی آمین به وضوح بر رشد طبیعی از جمله رشد مغز، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها تأثیر می‌گذارد، اما تاکنون مشخص نیست که چگونه به علائم و نشانه‌های خاص سندرم اسنایدر-رابینسون منجر می‌شود.

تشخیص سندرم اسنایدر-رابینسون

تشخیص سندرم اسنایدر-رابینسون را می‌توان بر اساس تظاهرات بالینی و با تعیین توالی ژن SMS تایید کرد. با این حال، از آنجایی که این سندرم یک وضعیت نادر XLID است، به احتمال زیاد تشخیص، پس از تعیین توالی اگزوم کامل (WES) که جهش در ژن SMS را شناسایی می‌کند، انجام می‌شود. علاوه بر این، از آنجایی که در حال حاضر تنها یک جهش در SMS بیش از یک بار ظاهر شده است، مطالعات بیوشیمیایی (فعالیت SMS و نسبت اسپرمیدین/اسپرمین سلولی) باید برای اطمینان از تشخیص صحیح سندرم انجام شود.

وراثت 

این وضعیت در یک الگوی مغلوب وابسته به X به ارث می‌رسد. ژن مرتبط با این بیماری بر روی کروموزوم X که یکی از دو کروموزوم جنسی است، قرار دارد. در مردان (که فقط یک کروموزوم X دارند)، یک نسخه تغییر یافته از ژن در هر سلول برای ایجاد این بیماری کافی است. در زنان (که دارای دو کروموزوم X هستند)، یک جهش باید در هر دو نسخه ژن رخ دهد تا این اختلال ایجاد شود. هیچ موردی از سندرم اسنایدر-رابینسون در زنان گزارش نشده است.

درمان

هیچ درمان موثری برای سندرم اسنایدر-رابینسون وجود ندارد. در ابتدا، از آنجایی که این سندرم ناشی از کمبود اسپرمین تولید شده توسط سلول‌های داخل بدن است، تصور می‌شد مکمل‌های اسپرمین بتوانند این اختلال را درمان کند. با این حال، این رویکرد به شکست منجر شد. بنابراین، درمان سمت و سوی کاهش علائم پیدا می‌کند.

گفتار درمانی، فیزیوتراپی و کار درمانی برای بهبود علائم مفید بودند، اما نتایج متفاوتی نشان دادند. مکمل کلسیم برای بهبود تراکم مواد معدنی استخوان برای مقابله با پوکی استخوان در نظر گرفته شد که باز هم نتایج متفاوت شد.

با این وجود، به دلیل پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگی، بیماران مبتلا به سندرم اسنایدر-رابینسون باید به طور منظم تحت نظر باشند و پس از مشاهده کاهش تراکم معدنی استخوان، باید مصرف مکمل کلسیم را شروع کنند. علائمی مانند تشنج را می‌توان با تجویز داروهای مختلف برطرف کرد. با این حال، نتایج مثبت استفاده از داروها متفاوت بوده و برخی از تشنج ها نسبت به درمان مقاوم بوده اند.

خلاصه:

سندرم اسنایدر-رابینسون یک بیماری ارثی است که با ناتوانی ذهنی، ناهنجاری‌های عضلانی و استخوانی و سایر مشکلات رشد مشخص می شود. این اختلال فقط در مردان رخ می‌دهد. افراد مبتلا دچار تاخیر در رشد هستند که این روند از اوایل کودکی شروع می‌شود. مشکلات تکلم در این دسته از افراد درگیر با این بیماری، رایج است.

تونوس عضلانی پایین (هیپوتونی) و توده عضلانی منجر به مشکلاتی در راه رفتن و راه رفتن ناپایدار می‌شود. سایر ویژگی‌ها شامل نازک شدن استخوان‌ها (پوکی استخوان)، انحنای غیرطبیعی ستون فقرات (کیفوسکلیوز) و ویژگی‌های غیرعادی صورت شامل برجسته شدن لب پایین، شکاف کام و عدم تقارن صورت است. سندرم اسنایدر-رابینسون به دلیل جهش در ژن SMS ایجاد می‌شود و به روش مغلوب وابسته به X به ارث می‌رسد.

مترجم: امید آهنگریان ابهری

مطالعه صدها مطلب علمی در حوزه بیولوژی

آرشیو جدیدترین خبرهای روز دنیای بیولوژی