XLD آگار (Xylose Lysine Deoxycholate): اساس، کاربرد، ترکیب، تهیه

مقدمه‌ای بر XLD آگار

XLD آگار یک محیط انتخابی برای جداسازی گونه های سالمونلا و شیگلا از نمونه های بالینی و نمونه های غذایی است. XLD Agar در اصل توسط تیلور (Taylor) برای جداسازی و شناسایی شیگلا از نمونه های مدفوع فرموله شد.

عوامل بیماری‌زا نه‌تنها از تخمیرکننده‌های لاکتوز غیر بیماری‌زا، بلکه از بسیاری از عوامل غیر بیماری‌زایی که لاکتوز یا ساکارز را تخمیر نمی‌کنند نیز متمایز می‌شوند.

به علاوه، این محیط برای افزایش میزان رشد پاتوژن‌های سریع‌تر که اغلب در فرمول‌های دیگر به دلیل گنجاندن بازدارنده‌های بیش از حد سمی موفق به رشد نمی‌شوند، فرموله شده است.

نتایج به‌دست‌آمده در تعدادی از ارزیابی‌های بالینی، ادعای کارایی نسبتاً بالای XLD آگار در جداسازی اولیه شیگلا و سالمونلا را تأیید کرده‌اند. XLD آگار در تست حد (شمارش) میکروبی USP برای غربالگری نمونه‌ها از نظر وجود یا عدم وجود سالمونلا گنجانده شده است و برای آزمایش غذاها، محصولات لبنی و آب توصیه می‌شود.

اساس XLD آگار

XLD آگار یک محیط انتخابی و هم چنین تشخیصی است. این محیط حاوی عصاره مخمر به عنوان منبعی از مواد مغذی و ویتامین‌ها است. از سدیم دی اکسی کولات (sodium deoxycholate) به عنوان عامل انتخابی استفاده می‌کند و بنابراین، برای میکروارگانیسم‌های گرم مثبت نقش مهار کننده دارد.

زایلوز (Xylose) در این محیط گنجانده شده است؛ زیرا عملاً توسط تمام میکروب‌های روده‌ای به جز شیگلا تخمیر می‌شود و این ویژگی باعث تمایز گونه‌های شیگلا می‌شود.

لیزین (Lysine) برای ایجاد تمایز بین گروه سالمونلا از موارد غیر بیماری‌زا در نظر گرفته شده است؛ زیرا بدون لیزین، سالمونلاها به سرعت زایلوز را تخمیر می‌کنند و از گونه‌های غیر بیماری‌زا قابل تشخیص نیستند. پس از اتمام ذخایر زایلوز توسط سالمونلاها، لیزین از طریق آنزیم لیزین دکربوکسیلاز مورد حمله قرار می‌گیرد و به pH قلیایی که واکنش شیگلا را تقلید می‌کند، باز می‌گردد.

برای جلوگیری از برگشت مشابه توسط کلیفرم های لیزین مثبت، لاکتوز و ساکارز برای تولید اسید مازاد اضافه می‌شود. تجزیه زایلوز، لاکتوز و ساکارز به اسید باعث می‌شود که رنگ نشانگر فنول رد به زرد تغییر پیدا کند.

باکتری‌هایی که لیزین را به کاداورین، دکربوکسیل می‌کنند را می‌توان با ظهور رنگ قرمز در اطراف کلنی‌هایشان (به دلیل افزایش pH ) تشخیص داد. این واکنش‌ها می‌توانند به طور هم‌زمان یا متوالی انجام شوند و این  امر ممکن است باعث شود که شناساگر pH ، سایه‌های رنگی مختلفی از خود نشان دهد یا ممکن است در انکوباسیون طولانی مدت رنگ خود را از زرد به قرمز تغییر دهد.

برای تقویت توانایی تشخیص و تمایز این فرمول، یک سیستم شناساگر  H2S، متشکل از تیوسولفات سدیم و سیترات آمونیوم آهن، برای تشخیص سولفید هیدروژن تولید شده، گنجانده شده است که منجر به تشکیل کلنی‌هایی با مراکز سیاه رنگ می‌شود. تولیدکنندگان H2S غیر بیماری‌زا، لیزین را دکربوکسیله نمی‌کنند؛ بنابراین، واکنش اسیدی تولید شده توسط آنها از سیاه شدن کلنی‌هایی که فقط در pH خنثی یا قلیایی ایجاد می‌شوند، جلوگیری می‌کند.

موارد استفاده از آگار XLD 

1. XLD Agar یک محیط تشخیصی _ انتخابی برای جداسازی پاتوژن‌های روده‌ای گرم منفی از نمونه‌های مدفوع و سایر مواد بالینی است.
2. به طور خاص برای جداسازی گونه‌های شیگلا و سالمونلا مناسب است.
3. جزئی از آزمایشات میکروبیولوژیکی غذاها، آب و محصولات لبنی است.

ترکیبات XLD آگار

مواد تشکیل دهنده در هر لیتر آب دیونیزه (Hardy Diagnostics XLD Agar)

تهیه XLD آگار

1. ۵۵ گرم محیط کشت خشک را در ۱۰۰۰ میلی‌لیتر آب تصفیه شده یا آب مقطر ترکیب کنید.
2. ترکیب ایجاد شده را حرارت دهید و مدام هم بزنید تا به جوش آید.

توجه: اتوکلاو نکنید.

3. بلافاصله به حمام آب با دمای ۵۰ درجه سانتی‌گراد انتقال دهید.
4. پس از سرد شدن در پتری دیش‌های استریل بریزید.

توجه: توصیه می‌شود در حجم‌های زیاد تهیه نشود؛ زیرا به گرمایش طولانی مدت نیاز دارد و ممکن است باعث ایجاد رسوب شود.

مشخصات کلونی آگار XLD 

• تجزیه زایلوز، لاکتوز و ساکارز باعث تولید محصولات اسیدی می‌شود که باعث تغییر رنگ در محیط از قرمز به زرد می‌شود.
• تولید سولفید هیدروژن در شرایط قلیایی باعث ایجاد مراکز سیاه رنگ در کلنی‌ها می‌شود. این واکنش توسط شرایط اسیدی که با تخمیر کربوهیدرات همراه است، مهار می‌شود.
• دکربوکسیلاسیون لیزین در غیاب تخمیر لاکتوز و ساکارز باعث بازگشت به حالت قلیایی و تغییر رنگ محیط به قرمز می‌شود.

  

مورفولوژی معمول کلنی‌ها در XLD Agar به شرح زیر است:

• سالمونلا تیفی _ کلنی‌های قرمزرنگ، مراکز سیاه رنگ
• سالمونلا کلراسوئیس _ کلنی‌های قرمزرنگ
• شیگلا سونئی _ کلنی‌های قرمزرنگ
• شیگلا فلکسنری _ کلنی‌های قرمزرنگ
• اشریشیا کلی _ کلنی‌های بزرگ، مسطح، زردرنگ؛ برخی از سویه‌ها ممکن است مهار شوند
• پروتئوس ولگاریس _ کلنی‌های زردرنگ
• انتروباکتر/کلبسیلا _ مخاطی، کلنی‌های زردرنگ
• سودوموناس آئروژینوزا _ کلنی‌های صورتی رنگ، مسطح، زمخت و ناهموار
• باکتری‌های گرم مثبت – بدون رشد تا رشد کم

کنترل کیفیت XLD Agar

محدودیت‌های XLD آگار

1. کلنی‌های قرمز و مثبت کاذب ممکن است در برخی از گونه‌های پروتئوس و سودوموناس ایجاد شود.
2. انکوباسیون بیش از ۴۸ ساعت ممکن است منجر به نتایج مثبت کاذب شود.
3. paratyphi A، S. choleraesuis، S. pullorum و S. gallinarum ممکن است کلنی‌های قرمزرنگ بدون مراکز سیاه تشکیل دهند، بنابراین شبیه گونه‌های شیگلا هستند.
4. برخی از سویه‌های پروتئوس، کلنی‌هایی با مرکز سیاه رنگ در XLD آگار ایجاد می‌کنند.
5. برای شناسایی و تشخیص، ارگانیسم‌ها باید در محیط کشت خالص باشند. برای تشخیص نهایی، آزمایشات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و یا سرولوژیکی باید انجام شود. برای اطلاعات دقیق و روش‌های توصیه شده در این مورد، از منابع مناسب استفاده کنید.
6. یک محیط کشت منفرد به ندرت برای تشخیص همه ارگانیسم‌های مهم بالقوه در یک نمونه، کافی است؛ بنابراین، کشت نمونه‌های رشد یافته در محیط‌های انتخابی باید با نمونه‌های کشت‌شده در محیط‌های غیرانتخابی مقایسه شود تا اطلاعات بیشتری به دست آید و به اطمینان از بازیابی پاتوژن‌های بالقوه کمک کند.

جهت خرید و یا استعلام قیمت با ما تماس بگیرید یا در واتسپ پیام بزارید

02186073470

مطالب مرتبط:

• آگار ستریماید (Cetrimide Agar): ترکیب، اساس، کاربردها، آماده سازی و مورفولوژی کلنی
• EMB آگار: فرمول، اصول، آماده سازی، نتایج و موارد استفاده

منبع

مترجم: مریم محجوب