تکنولوژیست پاتولوژی, تکنیک ها, ویدیو های آموزشی, ویکی ژن
نحوه برش با میکروتوم: آموزش مرحله به مرحله
مقدمه ای بر میکروتوم
میکروتوم، ابزاری است که می توان از آن برای برش قطعات بافتی استفاده کرد که آنقدر نازک است که می توان از آن برای میکروسکوپ نوری یا الکترونی استفاده کرد. این برش کوپه نامیده می شود و باید ضخامتی حدود 10-15 میکرومتر برای بافت گیاهی و 1-7 میکرومتر برای بافت حیوانی داشته باشد (1 میکرومتر = 1 هزارم میلی متر).
بافت معمولاً در پارافین قالب گیری می شود (برای برش های بسیار نازک، از یک رزین مصنوعی استفاده می شود). این بافت تعبیه شده بر روی یک مهر، بلوک چوبی یا کاست نصب شده و به میکروتوم بسته می شود. سپس از یک چاقوی تیز برای برش قطعات بافت استفاده می شود. میکروتوم ها انواع مختلفی دارند:
- میکروتوم دستی
- میکروتوم چرخشی
- میکروتوم اسلج
- کرایوستات (میکروتوم انجمادی)
- اولترامیکروتوم
میکروتوم دستی
میکروتوم دستی یک میکروتوم ساده است که می تواند برای برخی از آماده سازی ها استفاده شود. به خصوص قلمه های گیاهی (ساقه، جوانه و برگ) را می توان به خوبی با آن قطع کرد.
نقص بزرگ این نوع میکروتوم این است که برش بسیار نازک و منظم تقریبا غیرممکن است، بنابراین نمونه به زودی غیر قابل استفاده می شود. در کوپه مواد گیاهی این کمتر آزاردهنده است و بنابراین برای مواد گیاهی مفید است.
میکروتوم چرخشی
میکروتوم های چرخشی احتمالاً پرکاربردترین دستگاه ها در میکروتکنولوژی جانورشناسی هستند. میکروتوم چرخشی در پایان قرن نوزدهم توسط فایفر آمریکایی (1883) اختراع شد. سه سال بعد چارلز مینوت با یک ماشین آنالوگ اما توانمندتر ارائه داد. از آن زمان به این دستگاه “مینوت میکروتوم” نیز می گویند.
اصل کار میکروتوم چرخشی اساساً ساده است. حرکت دایره‌ای چرخاندن چرخ دستی میکروتوم به یک حرکت خط مستقیم تبدیل می‌شود که نگهدارنده شی را همراه با جسمی که قرار است برش داده شود به بالا و پایین حرکت می‌دهد. در همان زمان، هر چرخه حرکت نگهدارنده شی را با فاصله ای از پیش تعیین شده به سمت چاقو حرکت می دهد.
در سیستم های دیگر، چاقو به سمت جسمی که قرار است بریده شود حرکت می کند. چاقوی میکروتوم عمود بر حرکت رو به بالا و پایین نگهدارنده جسم قرار دارد.
با هر حرکت رو به پایین، یک برش از جسم به این ترتیب بریده می شود. مزیت مهم این سیستم این است که با گرم کردن پارافین زمانی که بلوک پارافین با چاقو برخورد می کند، بخش ها به هم می چسبند. در نتیجه، مجموعه کاملی از کوپه‌ها را می‌توان در اختیار داشت و مطالعه آنها را در رابطه متقابل آنها آسان می‌کند. سایر روش های برش نیز می توانند همین کار را انجام دهند، اما بسیار پیچیده تر هستند.
میکروتوم اسلج
در مورد میکروتوم اسلج، در اینجا این جسم نیست که مانند میکروتوم چرخشی حرکت کند، بلکه تیغه است. این نوع میکروتوم برای برش قطعات چوبی گیاه بسیار مناسب است.
کرایوستات (میکروتوم انجمادی)
در میکروتوم انجمادی، بافت یخ زده به سرعت با یک چاقوی شیشه ای بریده می شود. مزیت عمده این نوع این است که بافت نیاز به آماده سازی کمی دارد. تکنیک انجماد در برخی از روش های جراحی استفاده می شود زیرا نتایج معاینه میکروسکوپی خیلی سریع در دسترس جراح قرار می گیرد.
اولترامیکروتوم
این نوع میکروتوم برای ایجاد برش های فوق نازک مناسب برای میکروسکوپ نوری و الکترونی استفاده می شود. بافت در اینجا در پارافین نسبتا نرم ریخته نمی شود، بلکه با رزین مصنوعی بسیار سخت تر آغشته می شود. کوپه ها با چاقوی شیشه ای یا الماسی بریده می شوند.
نحوه برش با میکروتوم: آموزش مرحله به مرحله
۱. آماده‌سازی نمونه (Embedding)
- قبل از برش، نمونه بافت باید در ماده‌ای مانند پارافین یا رزین محصور شود تا به سختی و پایداری لازم برای برش برسد. این کار معمولاً با استفاده از یک دستگاه انکوباتور انجام می‌شود که بافت را در دمای مشخص ذوب می‌کند و سپس پارافین روی آن ریخته می‌شود.
- در مرحله بعد، نمونه به مدت چند ساعت یا شب در یخچال قرار می‌گیرد تا پارافین سخت شده و نمونه به شکل بلوک پارافین درآید.
۲. نصب نمونه روی میکروتوم
- پس از اینکه نمونه به شکل بلوک سخت درآمد، آن را در نگهدارنده میکروتوم نصب می‌کنند. بلوک باید به طور محکم در دستگاه قرار گیرد تا در طول برش ثابت بماند.
- دقت در نصب بلوک بسیار مهم است زیرا تنظیمات نادرست ممکن است باعث ایجاد برش‌های غیرمنظم شود.
۳. تنظیم ضخامت برش
- در این مرحله، میکروتوم تنظیم می‌شود تا ضخامت برش‌های مورد نظر تعیین گردد. معمولاً ضخامت برش‌ها بین 2-5 میکرومتر است، هرچند بسته به نیاز آزمایش می‌تواند متفاوت باشد.
- تنظیم دقیق ضخامت به آزمایش انجام شده بستگی دارد و نیاز به دقت بالایی دارد تا نمونه‌ها یکنواخت و مناسب برای مشاهده میکروسکوپی باشند.
۴. برش با تیغه میکروتوم
- میکروتوم با حرکت دادن تیغه برش‌ها را به صورت نازک از نمونه پارافینی ایجاد می‌کند. این برش‌ها باید بسیار ظریف و یکنواخت باشند تا ویژگی‌های سلولی یا بافتی قابل مشاهده شوند.
- برای حصول بهترین نتیجه، تیغه میکروتوم باید به صورت منظم و با سرعت ثابت حرکت کند.
۵. انتقال برش به لام
- پس از ایجاد برش‌های نازک، هر برش به دقت با قلم‌مو یا انبرک روی اسلاید شیشه‌ای قرار می‌گیرد.
- هدف این است که برش‌ها بدون آسیب دیدن و به صورت صاف روی لام قرار گیرند. این مرحله مهم است زیرا باعث می‌شود نمونه برای رنگ‌آمیزی و مشاهده میکروسکوپی آماده شود.
۶. رنگ‌آمیزی بافت
- بعد از انتقال برش به لام، مرحله بعدی رنگ‌آمیزی بافت است. این کار برای مشاهده بهتر ویژگی‌های مختلف بافت تحت میکروسکوپ ضروری است.
- برای رنگ‌آمیزی معمولاً از مواد شیمیایی خاص مانند هماتوکسیلین (برای رنگ کردن هسته) و ائوزین (برای رنگ کردن سیتوپلاسم) استفاده می‌شود.
- پس از رنگ‌آمیزی، لام تحت میکروسکوپ بررسی می‌شود تا ویژگی‌های بافتی و سلولی مانند ساختارها و ناهنجاری‌ها بررسی شوند.
این مراحل معمولی‌ترین فرایندهای برش با میکروتوم هستند و بسته به نوع بافت و آزمایش، برخی از جزئیات ممکن است متفاوت باش
همچنین از صفحات زیر دیدن فرمایید:
آیا کار برش گیری انجام می دهید؟
با سلام بله
خدمات در این حوزه ارائه می شود برای کسب اطلاعات بیشتر با آزمایشگاه تماس بگیرید.
سلام وعرض ادب و احترام، چند نمونه برش گیری با دستگاه میکروتوم دادم آیا انجام می دهید
سلام، بله. جهت اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید