مالاریا مهمترین بیماری انگلی و یکی از مسایل مهم بهداشتی تعدادی از کشورها بخصوص کشورهای منطقه گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا است. بیماری مالاریا با نامهای دیگری چون پالودیسم، تب و لرز، تب نوبه و تب متناوب نامیده میشود. بیش از 130 سال پس از نامگذاری انگلهای پلاسمودیوم در مالاریا در سال 1890 ، اکنون جهان اولین واکسن تأیید شده خود را علیه آنها دارد. در حالی که بسیاری از محققان مالاریا از این پیشرفت خوشحالند و آن را جشن گرفتهاند، دیگران نگرانی خود را درباره استفاده از این واکسن با کارآیی متوسط ابراز کردهاند.
در 6 اکتبر، سازمان بهداشت جهانی (WHO) واکسن سبز – RTS ، S – را نمایان کرد و استفاده گسترده از آن را در کودکان زیر 5 سال در آفریقا گرمسیری ، که محل مرگبارترین انگل مالاریا ، Plasmodium falciparum است، توصیه کرد.
Tedros Adhanom Ghebreyesus ، مدیر کل سازمان بهداشت جهانی در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که واکسن مالاریا RTS و S-بیش از 30 سال است که در راه است-روند تاریخ سلامت عمومی را تغییر میدهد.
در مقایسه با سایر واکسیناسیونهای دوران کودکی، این دارو دارای اثرات متوسطی است و از حدود 30 درصد موارد شدید مالاریا پس از چهار تزریق جلوگیری میکند. با این وجود، یک مطالعه مدلسازی شده نشان میدهد که میتوان از 23000 مرگ در سال در کودکان جلوگیری کرد، اگر مجموعه کامل دوزها برای همه کودکان در کشورهایی با شیوع بالای مالاریا (گرمسیری) استفاده شود، از یک آسیب مهم در تلفات فوق العاده این بیماری جلوگیری میشود.
رهبران سراسر آفریقا در حال بررسی این هستند که چگونه از آن استفاده کنند. به عنوان مثال، در مالی، یکی از محققان مالاریا در دانشگاه باماکو به NATURE گفت که بلافاصله پس از اعلام WHO ، وزیر بهداشت این کشور از او پرسید که مالی برای دریافت واکسن باید چه کارهایی انجام دهد.وی افزود: من به او گفتم ما باید به عنوان یک کشور، در بالاترین سطوح دولت، تلاش کنیم تا این واکسن با هزینه مقرون به صرفه در اسرع وقت در دسترس قرار گیرد.
سه دهه تلاش
محققان واکسن RTS، S – که با نام تجاری آن Mosquirix نیز شناخته میشود را از سال 1987 با هزینه بیش از 750 میلیون دلار آمریکا توسعه داده و آزمایش کردهاند. این بودجه عمدتا توسط بنیاد Bill & Melinda Gates در سیاتل، واشنگتن و شرکت دارویی GlaxoSmithKline (GSK) مستقر در لندن تأمین میشد.
اگرچه آزمایشات بالینی در سال 2015 به پایان رسید، WHO سپس مطالعات آزمایشی را برای تعیین امکان و ایمنی این واکسن چند دوز خارج از آزمایش بالینی توصیه کرد. اتحادیه واکسن، مشارکت بهداشتی مستقر در ژنو، سوئیس به برنامههای آزمایشی کمک کرد که 2.3 میلیون دوز واکسن را در غنا، کنیا و مالاوی توزیع کرده است. گزارش میشود که در این مطالعات بستری شدن ناشی از مالاریای شدید حدود 30 درصد کاهش یافته است. این نتایج به سازمان بهداشت جهانی اطمینان داد که چهار دوز واکسن را به کودکانی که در مناطق دارای سرایت متوسط تا شدید مالاریا زندگی میکنند توصیه میشود.با این حال، Dicko میگوید کشورها ممکن است از طریق راه اندازی اختصاصی کاهش بیشتری در بستری شدن و مرگ و میر در بیمارستانها ایجاد کنند.
در ماه اوت، او و همکارانش نتایج یک آزمایش بالینی را منتشر کردند که نشان میداد واکسن RTS ، S هنگامی که کودکان سه دوز قبل از فصل بارندگی – هنگامی که مالاریا به اوج میرسد – و چهارم و پنجم قبل از مرگ، مالاریا در کودکان را 73 درصد کاهش میدهد. فصل بارندگی در سالهای بعد قابل ذکر است که این کار همراه با روشی به نام شیمی درمانی پیشگیری از مالاریا فصلی انجام شد که در آن کودکان سالم برای پیشگیری از بیماری، ماهانه داروهای ضد مالاریا مصرف میکردند. علاوه بر نحوه استفاده از واکسن، سوال دیگری که کشورها باید به آن پاسخ دهند این است که خرید و توزیع آن چقدر هزینه دارد و آیا اهداکنندگان در پرداخت صورت حساب کمک خواهند کرد یا خیر.
تولید کننده واکسن GSK با انتشار بیانیهای متعهد شد 15 میلیون دوز سالانه را با کمی بیشتر از هزینه تولید در دسترس قرار دهد. با این حال، اگر قرار باشد همه کودکان در کشورهای دارای بار سنگین تزریق کنند، سالانه به 100 میلیون دوز نیاز است.
او میگوید: مردم تعجب میکنند که چرا یک واکسن 30 ساله و تا حدودی موثر در طول همه گیری کرونا معرفی میشود و فقط برای آفریقاییها هدف قرار میگیرد.اطلاعات غلط در مورد واکسنهای COVID-19 باید به ما بیاموزد که نمیتوانیم اعتماد جامعه را مسلم بدانیم.
با ویرانی COVID-19 و با پیشرفت در کنترل مالاریا و اخبار مقاومت در برابر داروهای ضد مالاریا، دیدن اخبار مثبت مایه خوشحالی است.
مترجم: غزل زارعی