مطالعات فان ونگ (Fan Wang) درباره چگونگی کنترل درد توسط مغز، میتواند منجر به روش درمانی جدیدی شود که به میلیونها نفر کمک خواهد کرد. نزدیک به 50 میلیون آمریکایی از درد مزمن رنج میبرند، و این درد بر زندگی روزانه، روابط اجتماعی و توانایی کار کردن آنها تاثیر میگذارد. پروفسور MIT، فان ونگ میخواهد با مطالعه و اصلاح مکانیسمهای کنترل درد مغز، روشهای جدیدی را برای کم کردن درد توسعه دهد.
مطالعات اخیر او نشان میدهد که ” کلید خاموش ” برای درد در آمیگدال مغز وجود دارد. وی امیدوار است که با پیدا کردن راههای کنترل این کلید، میتوان به راههای جدید درمان درد مزمن دست یافت.
ونگ گفت: ” درد مزمن یکی از مسائل اصلی اجتماع است، امیدوارم با مطالعه درباره نورونهای سرکوب کننده درد در آمیگدال مرکزی مغز، بتوانیم به یک رویکرد درمانی جدید برای کاهش درد برسیم.”
ونگ، در ژانویه 2021 به دانشکده MIT پیوست. او همچنین رهبر یک ابتکار جدید ( مطالعه اعتیاد به مواد مخدر ) در موسسه تحقیقات مغز مک گاورن، با امید برای پیدا کردن راههای جدید درمان اعتیاد، نیز است.
ونگ گفت: ” مصرف تریاک برای تسکین دردهای مزمن، عامل اصلی همهگیری مصرف مشتقات تریاک است. با اپیدمی کووید، فکر میکنم اعتیاد و مصرف بیش از حد در حال بدتر شدن است. افراد با احساس اضطراب بیشتر، برای از بین بردن درد روانی، دست به مصرف بیشتر مواد مخدر میزنند. ما به عنوان دانشمند، وظیفه داریم که برای حل این مشکل اقدام کنیم.”
مدارهای حسی
ونگ، در پکن بزرگ شد و خود را کودکی درسخوان میدانست که عاشق کتاب و ریاضی بود. در مقطع دبیرستان، در مسابقات علمی شرکت میکرد و سپس در دانشگاه سینگهوا مشغول تحصیل زیستشناسی گردید. در سال 1993، به قصد ادامه تحصیل در مقطع دکتری دانشگاه کلمبیا به آمریکا مهاجرت کرد. ونگ در آزمایشگاه ریچارد اکسل (برنده جایزه نوبل) به ردیابی الگوهای اتصال نورونهای گیرنده بویایی پرداخت.
بعد از پایان دوره دکتری، ونگ تصمیم گرفت هدف خود را تغییر دهد. اون دوره فوق دکتری خود را ابتدا در دانشگاه کالیفرنیا در سنفرانسیسکو و سپس در دانشگاه استنفورد گذراند. سپس مطالعات خود درباره چگونگی درک لمس توسط مغز را شروع کرد.
ونگ در سال 2003 به دانشکده پزشکی دوک پیوست. در آنجا با انجام آزمایشهایی بر روی مدارهایی که اطلاعات حسی را از سبیلها به مغز موش منتقل میکنند به توسعه تکنیکهایی برای مطالعه مدارهای مغزی که زیربنای حس لامسه هستند، پرداخت. او همچنین درباره چگونگی عملکرد مغز در ادغام حرکات اندامهای لمسی با سیگنالهای محرک حسی برای ایجاد ادراک، مطالعاتی داشت. ( مانند استفاده از حرکات کششی برای احساس کشش )
همانطور که ونگ مطالعات ادراک حسی خود را دنبال میکرد، به مطالعه درک درد و روشهای جدید برخورد با آن، علاقمند شد. در دانشگاه دوک، تکنیک جدیدی به نام ” گرفتن مجموعههای عصبی فعال” (CANE) اختراع کرد، روشی که با آن میتوان به شناسایی شبکههای نورونهایی که توسط یک محرک خاص فعال میشوند، پرداخت.
ونگ گفت: “در آن زمان، این فقط یک ایده در ذهنم بود. من به وجود مکانیسمهای دیگر فکر میکردم — این موضوع که همزمان با از دست دادن هوشیاری، ممکن است داروهای بیهوشی کاری بر روی مغز انجام دهند که در واقع درد را از بین میبرد.”
پشتیبانی از وجود “کلید خاموش” برای درد از این مشاهدات حاصل شد که سربازان مجروح در میدان نبرد میتوانند به جنگ ادامه دهند و اساسا با وجود جراحات، از درد جلوگیری کنند.
ونگ در پژوهشهایی درباره موشهای تحت تاثیر داروهای بیهوشی، دریافت که مغز دارای کلید خاموشی درد است، آن هم در مکانی غیر منتظره: آمیگدال، عضوی که در تنظیم احساسات نقش دارد. او نشان داد که این خوشه از نورونها هنگام فعالیت، میتوانند درد را خاموش کنند. زمانی که فعالیت نورونها سرکوب میشود، موشها به شدت به لمس عادی حساس میشوند.
ونگ گفت: ” یک سطح پایه فعالیت برای نورونها وجود دارد که باعث میشود حیوانها حس طبیعی داشته باشند، و هنگامی که این نورونها فعال میشوند، آنها درد کمتری حس میکنند، و وقتی غیرفعال میشوند، درد بیشتری حس مینمایند. ”
خاموش کردن درد
یافتههای ونگ که در سال 2020 گزارش شد، امکان اداره کردن کلید خاموشی درد در مغز انسان را افزایش داد. ونگ گفت که این هدف طولانی مدت اوست و دستیابی به آن نیاز به تلاش و تحقیقات بیشتری دارد. امروزه تیم او در حال پژوهش و آنالیز کردن الگوهای بیان RNA خوشه نورونهای شناخته شده است. آنها به امید شناخت مدارهایی که میتوانند برای کاهش درک درد مورد هدف قرار بگیرند، مشغول اندازهگیری فعالیت الکتریکی نورونها و چگونگی ارتباطشان با دیگر نورونهای مغز میباشند.
یکی از راههای اصلاح این مدارها، تحریک عمیق مغز است. این روش با کاشت الکترود در نواحی خاصی از مغز صورت میگیرد. سونوگرافی متمرکز که همچنان در حال آزمایش است، بدون جراحی قابل انجام است و میتواند جایگزین مناسبی باشد.
راه حل دیگری که ونگ در نظر دارد، جفت کردن تحریک مغز با زمینهای مانند نگاه کردن به یک برنامه تلفن هوشمند است. این روش به مغز کمک میکند تا بدون استفاده از دارو و روش اصلی ( تحریک عمقی مغز یا اولتراسوند ) با استفاده از برنامه در گوشی هوشمند، درد را خاموش کند.
ونگ گفت : ” شاید شما نیازی نداشته باشید که مغز را مداوم تحریک کنید، فقط ممکن است لازم باشد آن را با یک زمینه فعال کنید. احتمالا پس از گذشت مدتی نیاز به تحریک مجدد و یا بازسازی دارید، اما حداقل برنامه بهتری دارید که در آن نیازی به رفتن به بیمارستان برای تحریک مجدد نبوده و فقط نیاز به نسخه دارید. ”
ونگ، که تا حدودی با تمرکز کارش بر تقویت همکاریهای بین رشتهای به MIT کشیده شد، هماکنون در حال همکاری با چند عضو دیگر موسسه مکگاورن است. او و همکارانش مشغول کشف چگونگی ایجاد حالت ولع در اعتیاد به مواد مخدر ( مخصوصا اعتیاد به مواد افیونی ) توسط مغز، از زوایای مختلف هستند.
او گفت : ” ما بر تلاش برای درک این حالت ولع تمرکز خواهیم کرد: چگونه در مغز ایجاد میشود و چگونه میتوانیم آن اثر را در مغز پاک کنیم، یا حداقل آن را کنترل کنیم. و سپس میتوان آن را در زمان واقعی تنظیم کنیم. به طور مثال، به مردم این شانس را بدهیم که کنترل آن را بدست بگیرند. ”
مترجم:حنانه بریمانی