اخبار علمی, مطالب
کبد چرب و درمان میکروبی برای آن
لبنیات پرچرب به تجمع چربی را در سلولهای کبد سرعت میدهد. نوشیدن زیاد الکل نیز یک عامل خطر قابل توجه است، اما، تنها یک مورد از پنج مورد بیماری کبد چرب ناشی از الکل است.
سال گذشته، درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی در دستورالعمل‌های فعلی فنلاند به عنوان بیماری خود معرفی شد و پروفسور Schwabدر تدوین دستورالعمل‌ها در کارگروه مشارکت داشت.
کبد چرب اغلب بخشی از یک اختلال متابولیکی گسترده‌تر است. این بیماری در افرادی که ویژگی‌های سندرم متابولیک را نشان میدهند، مانند چاقی شکمی، فشار خون بالا و سطح غیر طبیعی قند و چربی در بدن، رایج است. 60 تا 70 درصد افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کبد چرب هم دارند. با این حال، افراد لاغر نیز میتوانند به کبد چرب مبتلا شوند و البته همه افرادی که اضافه وزن دارند هم به این بیماری مبتلا نمیشوند.
کاهش وزن چربی کبد را نیز کاهش میدهد!
برای بیماری کبد چرب هیچ داروی اختصاصی وجود ندارد. درمان اولیه کاهش وزن اضافی، ورزش بیشتر و پیروی از رژیم غذایی سالم است. صرف نظر از علت بیماری، کبد چرب به راحتی توسط الکل آسیب می‌بیند، به این معنی که مصرف آن باید محدود شود.
مصرف زیاد فروکتوز یا قند میوه با کبد چرب ارتباط دارد اما به گفته محققان، این به این معنا نیست که باید از مصرف میوه اجتناب کرد. یک لیوان آب میوه خالص در روز خوب و مفید است.در فنلاند، مصرف بیش از حد فروکتوز به ندرت مشکل ایجاد میکند. با این حال، به عنوان مثال، در ایالات متحده، بسیاری از نوشیدنی‌ها با شربت ذرت با فروکتوز بالا شیرین میشوند و مصرف این نوع نوشیدنی‌ها به راحتی میتواند منجر به افزایش سطح فروکتوز و در نهایت باعث کبد چرب شود.
درمان کبد چرب و پیشگیری قبل از اینکه منجر به آسیب جبران ناپذیر کبدی یا حتی سرطان کبد شود، بسیار مهم است. قبلاً کبد چرب یک وضعیت نسبتاً بی‌ضرر تصور میشد، اما در برخی افراد، این بیماری به التهاب کبد و فیبروز کبد پیشرفت میکند که در آن بافت همبند زخم در کبد ایجاد میشود و در نهایت سیروز کبدی، که در آن زخم ها منجر به نارسایی کبد میشود رخ میدهد. در عین حال، خطر ابتلا به سرطان کبد نیز افزایش می‌یابد.
با کاهش وزن میتوان غلظت چربی کبد را کاهش داد. در مواردی که بافت همبند قبلاً در کبد تشکیل شده است، تغییر شیوه زندگی همچنان میتواند سلامت بافت کبد باقی مانده را ارتقا دهد.
پروفسور Schwab میگوید: در بیمارستان، متأسفانه ما بیماران سرطانی را می‌بینیم که اگر بیماری کبد چرب آنها به موقع درمان میشد، احتمال پیشگیری از سرطان کبد آنها وجود داشت. کبد چرب را میتوان در افرادی که وزن طبیعی دارند و از نظر جسمی فعال هستند به راحتی کنترل کرد. البته جالب توجه است که این بیماری با اضافه وزن همراه است.
ورزش و تغییرات رژیم غذایی ممکن است از طریق میکروب‌های روده بر کبد تأثیر بگذارد!
حساسیت ژنتیکی به بیماری کبد چرب ممکن است تا حدی توسعه و پیشرفت فردی بیماری را توضیح دهد. به عنوان مثال، خطر تجمع چربی در سلولهای کبدی، توسط ژن PNPLA3 افزایش می‌یابد، که 40 درصد فنلاندی‌ها حداقل از یکی از والدین خود به ارث برده‌اند.
در سالهای اخیر، مشاهده شده است که بیماری کبد چرب تغییراتی در میکروبیوتای روده را به همراه دارد. با حمایت مالی اتحادیه اروپا، گروه تحقیقاتی BestTreat در حال بررسی این است که چگونه ترکیب میکروبی روده بر پیش آگهی بیماری تأثیر میگذارد و اینکه آیا میتوان با ارتقاء ترکیب و عملکرد طبیعی میکروبیوتای روده نیز آن را درمان کرد. گروه تحقیقاتی پروفسور Schwab به دنبال یافتن چگونگی تأثیر تمرینات بدنی بر ترکیب میکروبی روده و تجمع چربی در کبد هستند.
ایده این است که آیا ورزش و فعالیت بدنی باعث تغییر میکروبیوتای روده میشود تا تجمع چربی در کبد کاهش یابد یا خیر!
افرادی که به بیماری کبد چرب غیر الکلی مبتلا شده بودند در یک برنامه ورزشی 12 هفته‌ای شرکت کردند. این برنامه شامل یک جلسه تمرین هفتگی به انتخاب خود شرکت کنندگان بود، مانند پیاده روی، دویدن یا شنا و دو جلسه تمرین تحت نظارت بر ارگونومتر دوچرخه، همراه با افزایش تناسب اندام.
پروفسور Schwab میگوید: سه ماه برای دستیابی به نتایج بالینی مناسب کافی است. با این حال، این یافته‌‌ها هنوز منتشر نشده‌اند.
گروه تحقیقاتی پروفسور Schwab در حال حاضر مطالعه دیگری را برای بررسی ارتباط بین کیفیت چربی رژیم غذایی و تجمع چربی در کبد انجام میدهند. نیمی از شرکت کنندگان در مطالعه، نوع خطرناک ژن PNPLA3 را از هر دو والدین به ارث برده‌اند، در حالی که نیمی دیگر حامل نیستند.
مطالعات دیگر به ما نشان داده‌اند که با ایجاد تغییر در شیوه زندگی، میتوان ژن‌هایی را که افراد را مستعد ابتلا به بیماری‌ها میکند، خاموش کرد. اکنون خواهیم دید که آیا میتوان با جایگزینی چربی‌های اشباع شده با چربی‌های غیر اشباع، همانطور که در توصیه‌های تغذیه توصیه شده است، این ژن را خاموش کرد! تأثیر تغییرات رژیم غذایی نه تنها بر بافت کبد شرکت کنندگان، آنزیم‌های کبدی و تحمل گلوکز، بلکه بر روی میکروبیوتای روده آنها نیز بررسی میشود.تأثیر رژیم غذایی بر میکروبیوتای روده و بیشتر بر تجمع چربی در کبد هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اگرچه ارتباط بین آنها مشاهده شده است.
محققان باکتری‌های روده مرتبط با پیشرفت بیماری کبد چرب را شناسایی کردند.
روده ما محل باکتری‌هایی است که هم برای سلامتی مفید و هم مضر هستند. Hani El-Nezami، پروفسور سلامت روده و ایمنی غذا میگوید: باکتری‌های مضر روده نیز مورد نیاز و ضروری هستند زیرا در تمرین سیستم ایمنی بدن برای عملکرد طبیعی نقش دارند. با این حال، مهم است که بین باکتری‌های خوب و بد تعادل وجود داشته باشد. به عنوان مثال، مصرف زیاد چربی‌های اشباع شده، الکل یا آنتی بیوتیک‌ها ممکن است میکروبیوتای روده را از تعادل خارج کرده و در نتیجه زمینه را برای ایجاد بیماری کبد چرب و بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز باز کند.
روده و کبد از طریق ترکیبات تولید شده توسط باکتری‌های روده به طور مداوم با یکدیگر در ارتباط هستند. اگر باکتری‌های مضر روده قادر به نفوذ باشند، ممکن است نفوذپذیری روده را افزایش داده و در این صورت محصولات باکتریایی که باعث التهاب و آسیب سلولی میشوند میتوانند وارد کبد شوند.
پروفسور El-Nezami به همراه همکاران بین المللی خود خوشه‌های باکتریایی را شناسایی کرده‌اند که با توسعه و پیشرفت بیماری کبد چرب غیر الکلی، تا سیروز کبدی و سرطان کبد مرتبط هستند. این باکتری‌ها در روده افراد مبتلا به بیماری کبد چرب یافت میشوند، اما در روده افراد سالم وجود ندارد.این ممکن است باعث جلوگیری از بیماری شود یا پیشرفت آن با کمک درمان میکروبی متوقف شود، که برای کاهش این باکتری‌های مضر استفاده میشود.
در واقع، گروه تحقیقاتی در حال حاضر یک محصول پروبیوتیک برای بیماری کبد چرب ایجاد کرده است و این اختراع در حال بررسی است.یکی از محققان میگوید: ما در مورد پروبیوتیک‌های نسل سوم صحبت میکنیم. تأثیر آنها نه تنها بر اصلاح باکتری‌های روده بلکه بر ترکیبات آزاد شده توسط آنها متکی است.
درمان میکروبی یک مفهوم جدید است، اما یک نوع درمان دقیق است. اثربخشی و ایمنی آن در آزمایشات حیوانی و آزمایشات بالینی نشان داده شده است. با این حال، درمان میکروبی جایگزینی برای تغییر شیوه زندگی نیست، اما امیدواریم بتواند آنها را در درمان آینده بیماری کبد چرب تکمیل کند.
مواد شیمیایی محیطی ممکن است باعث تجمع چربی در کبد شود.
مطالعات اخیر نشان میدهد که مواد شیمیایی که در زندگی روزمره در معرض آن قرار میگیریم ممکن است در ایجاد کبد چرب نیز نقش داشته باشد. بسیاری از مواد شیمیایی موجود در محیط ما با عملکرد طبیعی هورمون‌ها تداخل دارد. برخی از این اختلالات غدد درون ریز به عنوان اختلالات متابولیک شناخته میشوند که بر متابولیسم گلوکز و چربی تأثیر میگذارد.
محقق این پروژه میگوید: با توجه به تحقیقات اخیر، به نظر میرسد مواد شیمیایی میتوانند در توسعه و پیشروی کبد چرب نقش داشته باشند، به ویژه اگر عوامل دیگری که باعث حساسیت فرد میشوند نیز وجود داشته باشند.برخی از نمونه‌های اختلال در متابولیسم شامل نرم کننده‌ها، آفت کش‌ها و موادی است که از صنعت به محیط منتقل میشوند.
با این حال، اختلال متابولیک هنوز یک موضوع نسبتاً جدید برای تحقیق است زیرا تا کنون، اختلال غدد درون ریز در زمینه ارزیابی خطر شیمیایی عمدتا از دیدگاه هورمون‌های تولید مثل مورد بررسی قرار گرفته است. روشهای کمی برای اندازه گیری سیستماتیک توانایی مواد شیمیایی وجود دارد.
اگر به کبد چرب فکر کنیم، اختلالات متابولیک میتوانند به روشهای مختلف به ابتلا به آن کمک کنند. به عنوان مثال، آنها میتوانند گیرنده‌های هسته‌ای را تنظیم کنند که متابولیسم چربی را در سلولها تنظیم کرده و تجمع چربی در سلولهای کبدی را افزایش دهند. آنها همچنین میتوانند افزایش استرس اکسیداتیو، که منابع سلولی را از بین میبرد و توانایی سلولها در واکنش به محرکهای محیطی را کاهش دهند.
روشها ابتدا با اختلالات متابولیک شناخته شده آزمایش میشوند و قابلیت اطمینان آنها نیز با آزمایش آنها در آزمایشگاههای دیگر در کشورهای مختلف مورد تایید قرار میگیرد.
مواد شیمیایی که ما در حال حاضر روی آنها تمرکز میکنیم، پلاستیک‌هایی هستند که ممکن است از بسته بندی و بطری‌های پلاستیکی وارد غذا شوند.
ما در مورد چه چیزی صحبت میکنیم؟
- کبد چرب شایع‌ترین بیماری کبدی است.
- در بیماری کبد چرب، میزان چربی کبد بیش از پنج درصد است.
- بیشتر موارد بیماری کبد چرب غیر الکلی، NAFLD است. شکل پیشرفته بیماری، استئاتوهپاتیت غیر الکلی، NASH، با التهاب کبد و جایگزینی بافت کبد سالم با بافت همبند، یعنی فیبروز، همراه است که میتواند به سیروز کبدی برگشت ناپذیرتبدیل شود.
- بیماری کبد چرب عامل اصلی سرطان کبد است.
- بیماری کبد چرب پیشرفته خطر بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش میدهد.
- در افراد مبتلا به دیابت نوع 2، کبد چرب ممکن است رسیدن به تعادل درمانی خوب را با مشکل مواجه کند.
چگونه درمان میشود؟
بیماری کبد چرب از طریق کاهش وزن، تغییر شیوه زندگی و درمان موثر سندرم متابولیک درمان میشود. داروهای خاصی برای این بیماری وجود ندارد، اما درمان دارویی به عنوان مثال داروهای کاهش وزن یا داروهای دیابت، جراحی چاقی و پیوند کبد ممکن است در مراحل پیشرفته بیماری در نظر گرفته شوند.
چگونه تشخیص داده میشود؟
- کبد چرب معمولاً بدون علامت است. اغلب، هنگام بررسی سطوح غیر طبیعی آنزیم کبدی بیمار (ALT و AST) ،یافت میشود.
- اگرچه افزایش سطح ALT ممکن است نشان دهنده کبد چرب باشد، اما نیمی از بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب دارای سطوح طبیعی ALT هستند.
- کبد چرب در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک یا دیابت نوع 2 شایع است.
- برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ، فیبروز باید هر دو سال یکبار با استفاده از محاسبه کننده‌ها(FIB-4 و NHS) ارزیابی شود. اگر نتیجه نشان دهنده خطر بالا باشد، میتوان فیبروز پیشرفته را با سونوگرافی تشخیص داد. در صورت لزوم، فیبروز و التهاب اولیه را میتوان با بیوپسی تشخیص داد.
- در بیمارانی که سندرم متابولیک دارند اما دیابت ندارند، افزایش سطح ALT باعث تشخیص خطر فیبروز (آسیب یا التهاب طولانی مدت کبد میتواند باعث ایجاد مقادیر بیش از حد بافت زخم در کبد شود) میشود.
مترجم: غزل زارعی
مطالعه به روز ترین اخبار بیولوژی
