پلی سیتمی چیست؟

افزایش تعداد گلبول های قرمز در بدن پلی سایتمی نام دارد. سلول های اضافی موجود در خون سبب غلظت خون می شوند و این به نوبه خود خطر سایر مشکلات مرتبط با سلامتی مانند لخته شدن خون را افزایش می دهد.

پلی سیتمی می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که هر کدام گزینه های درمانی خاص خود را دارند. درمان پلی سیتمی شامل درمان هرگونه بیماری زمینه ای و یافتن راه هایی برای کاهش سطح سلول های خونی است..

دو نوع پلی سیتمی وجود دارد که علل هر کدام متفاوت است:

پلی سیتمی اولیه

پلی سیتمی اولیه را پلی سیتمی ورا (PV) نیز می نامند.

PV یک سرطان خون نادر و با رشد آهسته است. نوعی بیماری است که به عنوان نئوپلاسم myeloproliferative شناخته می شود. این بیماری سبب می شود تا مغز استخوان؛ سلول های پیش ساز اضافی تولید کند. این امر منجر به رشد غیر طبیعی سلول ها و تولید بیش از حد گلبول های قرمز خون می شود.

در فرد مبتلا به PV ممکن است تعداد سلول های خونی دیگر مانند گلبول های سفید یا پلاکت ها نیز افزایش یابد.

پلی سیتمی ثانویه

اگر افزایش گلبول های قرمز به دلیل بیماری میلوپرولیفراتیو PV نباشد، پلی سیتمی ثانویه نام دارد.

تولید بیش از حد سلول های خونی در پلی سیتمی ثانویه، محدود به گلبول های قرمز خون است.

علل پلی سیتمی ثانویه عبارتند از:

• قرار گیری در ارتفاع بسیار زیاد
• آپنه انسدادی خواب
• انواع خاصی از تومورها
• بیماری های قلبی یا ریوی که باعث کاهش سطح اکسیژن در بدن می شود

تشخیص

اگر پزشکان شک کنند که فرد مبتلا به پلی سیتمی است، آزمایش های متعددی را برای کمک به شناسایی مشکل زمینه ای فرد بیمار، درخواست می دهند.

• آزمایش خون

آزمایش خون؛ مانند شمارش کامل سلول های خونی، هرگونه افزایش گلبول های قرمز خونی در جریان خون و همچنین سطح غیر طبیعی پلاکت ها و گلبول های سفید خونی. در صورت مشکوک شدن به PV، پزشک آزمایشات خون بیشتری را تجویز می کند.

• بیوپسی مغز استخوان

در صورت لزوم، ممکن است پزشک بخواهد از مغز استخوان نمونه برداری کند و آزمایشاتی را درخواست دهد.

بیوپسی مغز استخوان شامل گرفتن نمونه کوچکی از مغز استخوان با سوزن برای معاینه میکروسکوپی است.

• آزمایشات ژنتیکی

اگرچه علل ژنتیکی PV بسیار نادر است، اما ممکن است پزشکان بخواهند مغز استخوان فرد را برای جهش های ژنتیکی که با PV مرتبط هستند، بررسی کنند. ممکن است سلول های خونی از نظر جهش JAK2 بررسی شود.

درمان

درمان پلی سیتمی به علت زمینه ای این بیماری وابسته است.

در افراد مبتلا به پلی سیتمی ثانویه ناشی از عللی نظیر آپنه انسدادی خواب، درمان علت زمینه ای باید به کاهش تعداد بالای گلبول های قرمز خون کمک کند.

با این حال، PV یک بیماری مزمن است که درمان شناخته شده ای ندارد. درمان PV با هدف کنترل این بیماری با کاهش تعداد گلبول های قرمز خون و خطر عوارضی مانند لخته شدن خون انجام می شود. اگر تعداد پلاکت ها بیش از حد بالا باشد، راه هایی برای درمان این عارضه نیز وجود دارد.

گزینه های درمانی PV می تواند شامل موارد زیر باشد:

• فلبوتومی

برای کمک به مدیریت این بیماری، پزشکان به دنبال کاهش تعداد گلبول های قرمز از طریق فرایندی به نام فلبوتومی هستند که به صورت دستی خون را از طریق یکی از سیاهرگ ها خارج می کند.

پزشکان توصیه می کنند که مقدار مشخصی از خون را در فواصل معین بردارید تا تعداد گلبول های قرمز خونی به سطح طبیعی خود نزدیک شود.

• داروهایی برای کاهش سطح سلول های خونی

گاهی اوقات، فلبوتومی برای کنترل رشد سلول های خونی کافی نیست. پزشکان ممکن است داروهای myelosuppressive را برای کنترل شمارش سلول های خونی توصیه کنند.

این داروها نظیر هیدروکسی اوره (Hydrea)، مغز استخوان را سرکوب می کند تا از تولید تعداد زیاد سلول خونی جلوگیری کند.

• مهار کننده های JAK2

در مواردی که فرد به داروهای دیگر واکنش خوبی نشان نمی دهد، پزشکان ممکن است داروهایی را توصیه کنند که آنزیم JAK2 را مهار می کند.

مطالعه صدها مطلب علمی در حوزه بیولوژی

آرشیو جدیدترین خبرهای روز دنیای بیولوژی