ویروس زیکا چیست؟ | راه های تشخیص، درمان و پیشگیری

فهرست مطالب نمایش

ویروس زیکا (ZIK V) یک فلاوی ویروس در حال ظهور توسط پشه است که برای اولین بار در جنگل زیکا اوگاندا در سال 1947 در میمون‌های رزوس شناسایی شد. بعدها برای اولین بار در نیجریه در سال 1968 در انسان شناسایی شد.

شیوع‌های مختلف بیماری ویروس زیکا در آفریقا، قاره آمریکا، آسیا و اقیانوسیه ثبت شده است. عفونت آن در اثر نیش پشه Aedes آلوده ایجاد می‌شود که معمولاً باعث تب خفیف، بثورات پوستی، ورم ملتحمه و درد عضلانی می‌شود. در ماه مه 2015 در برزیل، سازمان بهداشت پان آمریکن (PAHO) هشداری را در رابطه با اولین عفونت تایید شده ویروس زیکا صادر کرد.

گروه: IV (ssRNA+)

خانواده: Flaviviridae

جنس: فلاوی ویروس

گونه: ویروس زیکا

ساختار ویروس زیکا

قطر ویریون تقریباً 40 نانومتر با برجستگی های سطحی آن تقریباً 5-10 نانومتر است.
نوکلئوکپسید 25-30 نانومتر قطر دارد که توسط یک لایه لیپیدی مشتق از غشاء میزبان احاطه شده است.
پوشش دار
Icosahedral (ایکوزوهدرال)
حاوی پروتئین‌های پوششی E و M

ژنوم ویروس زیکا

ژنوم RNA پیوسته، تک رشته‌ای و بار مثبت
10794 باز به طول در دو ناحیه غیر کد کننده در طرفین مناطق معروف به NCR 5 و NCR 3

علائم و نشانه‌های ویروس زیکا

این علائم خفیف هستند و معمولاً 2-7 روز طول می‌کشند.

سردرد
تب
بثورات پوستی
چشم صورتی
ورم ملتحمه
درد عضلات و مفاصل
بدحالی
علائم مشابه علائم دنگی یا چیکونگونیا است.

اپیدمیولوژی ویروس زیکا

این ویروس برای اولین بار در سال 1947 از یک ماکاک رزوس در جنگل زیکا اوگاندا جدا شد.

بعدها برای اولین بار در نیجریه در سال 1968 در انسان شناسایی شد.

اولین شیوع بزرگ، با 185 مورد تایید شده، در سال 2007 در جزایر یاپ گزارش شد.

اولین موارد تایید شده در برزیل در ماه می 2015 بود و این کشور در حال حاضر بزرگترین اپیدمی ثبت شده با 440000 تا 1300000 مورد مشکوک گزارش شده توسط مقامات بهداشتی برزیل می‌باشد.

تا 21 اکتبر 2015، 3174 مورد و 38 مورد مرگ ناشی از میکروسفالی در برزیل ثبت شده است.

تا 21 اکتبر 2015، 152 نفر در جهان فوت کرده‌اند.

کشورهای تحت تاثیر این ویروس: باربادوس، بولیوی، برزیل، کلمبیا، جمهوری دومینیکن، اکوادور، السالوادور، گویان فرانسه، گواتمالا، گوادلوپ، گویان، هائیتی، هندوراس، مارتینیک، مکزیک، پاناما، پاراگوئه، پورتوریکو، سنت مارتین، سورینام، و ونزوئلا.

انتقال ویروس زیکا

ویروس زیکا از طریق نیش پشه Aedes آلوده، عمدتاً Aedes aegypti در مناطق گرمسیری، از فردی به مردم دیگر منتقل می‌شود.

یک گزارش از انتشار احتمالی ویروس از طریق انتقال خون و یک گزارش از انتشار احتمالی ویروس از طریق تماس جنسی گزارش شده است.

در سال 2015، RNA ویروس زیکا در مایع آمنیوتیک دو جنین شناسایی شد که نشان می‌دهد از جفت عبور کرده و می‌تواند باعث عفونت مادر به کودک شود.

پشه ببر آسیایی، Aedes albopictus نیز به عنوان عامل انتقال ویروس شناخته شده است، اما مشخص نیست که چقدر کارآمد است.

تا به امروز گزارشی مبنی بر ابتلای نوزادان به ویروس زیکا از طریق شیردهی وجود ندارد.

پاتوژنز ویروس زیکا

دوره کمون در پشه‌ها حدود 10 روز است.

میزبان مهره‌داران ویروس در درجه اول میمون‌ها و انسان‌ها هستند.

فرض بر این است که پاتوژنز ویروس با عفونت سلول‌های دندریتیک در نزدیکی محل تلقیح و سپس انتشار به غدد لنفاوی و جریان خون شروع می‌شود. فلاوی ویروس‌ها به طور کلی در سیتوپلاسم تکثیر می‌شوند، اما آنتی ژن‌های ویروس زیکا در هسته‌های سلولی آلوده یافت شده است.

به نظر می‌رسد که عفونت با ویروس با ایجاد سرهای غیرعادی کوچک و آسیب مغزی در نوزادان (میکروسفالی) مرتبط باشد.

تصور می‌شود خطرناک‌ترین زمان در سه ماهه اول بارداری باشد، زمانی که برخی از زنان متوجه بارداری خود نمی‌شوند. کارشناسان نمی‌دانند چگونه ویروس وارد جفت می‌شود و به مغز در حال رشد جنین آسیب می‌رساند.