مقایسه سلول های یوکاریوتی و پروکاریوتی
همه ی موجودات زنده از سلول تشکیل شده اند، انواع مختلفی از سلول ها در بدن ما وجود دارند، از جمله سلول های استخوانی، سلول های cartilage، سلول های خونی، سلول های ماهیچه ای و سلول های عصبی. جامع ترین و وسیع ترین تقسیم بندی سلول ها شامل تقسیم بندی به دو گروه می باشد: سلول های یوکاریوتی و سلول های پروکاریوتی. تفاوت های زیادی بین این دو گروه از سلول ها وجود دارد، تفاوت اصلی این است که سلول های یوکاریوتی یک غشای دو لایه هسته ای دارند که شامل DNA سلول می باشد.
سلول های پروکاریوتی فاقد هسته می باشند، تنها واجد نوکلئوتید می باشند که بخش باز مرکزی سلول می باشد که DNA در آنجا قرار گرفته است. سلول های یوکاریوتی همچنین دارای ارگانل های غشایی متعددی می باشند که سلول های پروکاریوتی فاقد آنها می باشند که این ارگانل ها شامل میتوکندری ها، شبکه ی آندوپلاسمی صاف و زبر، دستگاه گلژی و در مورد سلول های گیاهی شامل کلروپلاست می باشند.
ارگانیسم های دارای سلول های یوکاریوتیک high carry oats نامیده می شوند و شامل جانوران، گیاهان، پروتوزئوها و قارچ ها می باشند. ارگانیسم های دارای سلول های پروکاریوتیک، پروکاریوت نامیده می شوند و شامل باکتری ها و آرکی ها می باشند. برای میلیون ها سال، پروکاریوت ها تنها فرم حیات بر روی کره ی خاکی بودند. یوکاریوت ها بعدها در نتیجه ی فرآیند تکامل بوجود آمدند. تفاوت دیگر سلول یوکاریوتی و پروکاریوتی در اندازه آنها می باشد. سلول های یوکاریوتی عموما بزرگتر از سلول های پروکاریوتی هستند.
یوکاریوت ها غالبا و البته نه همیشه، ارگانیسم های چند سلولی می باشند. در حالی که پروکاریوت ها همیشه ارگانیسم های تک سلولی هستند. مثال های یوکاریوت های تک سلولی شاما آمیب ها، پارامسی ها و مخمر ها است. ساختار DNA در سلول های یوکاریوتی متفاوت از سلول های پروکاریوتی می باشد. در هسته ی سلول های یوکاریوتی، DNA به صورت کروموزوم های سازمان یافته می شود. سلول های پروکاریوتی، تنها شامل یک DNA ثابت کروموزومی می باشند که درون نوکلئوتید قرار گرفته اند.
نوکلئوتید یک ساختار نیست بلکه محلی است که DNA در آنجا قرار گرفته است. هر دو نوع سلول شامل ریبوزوم می باشند، اما ریبوزوم های سلول های یوکاریوتی بزرگتر و پیچیده تر و متصل به غشا می باشند. بسیاری از یوکاریوت ها به صورت جنسی تولید مثل می کنند. فرزندان مواد ژنتیکی که ترکیبی از ژنوم والدین می باشند را دریافت می کنند. در حالی که پروکاریوت ها به صورت غیر جنسی تولید مثل می کنند. فرزندان آنها به صورت کلنی از سلول های والدین می باشد که از طریق تقسیم دوتایی بوجود می آید.
در نهایت سلول های پروکاریوتی نسبت به یوکاریوت ها حجم بزرگتری را دارا می باشند که منجر به سرعت متابولیکی بالایی می شود و در نتیجه باعث افزایش سرعت رشد و کاهش زمان تولید مثل می گردد. در حالی که سلو های یوکاریوتی و پروکاریوتی تقریبا در ساختار و فرآیندهایشان با هم متفاوت می باشند، دارای شباهت هایی نیز می باشند.
ریبوزوم یکی از اجزایی است که در هر دو سلول وجود دارد و همچنین هر دو دارای غشای سلولی متشکل از فسفولیپیدها و پروتئین ها می باشند. غشا یک سدی بین محیط داخلی و خارجی سلول فراهم می آورد و منجر به ورود انتخابی مواد از غشا می شود. هر دو نوع سلول شامل DNA می باشند که پایه ی ژنی آنها می باشد. هر چند که ساختار متفاوت می باشد.
ماده ی ژنتیکی، عملکرد سلول را تنظیم می کند و شامل اطلاعات ژنتیکی می باشد که به فرزندان منتقل می شود. هر دو سلول شامل سیتوپلاسم می باشند اما در سلول های یوکاریوتی سیتوپلاسم شامل فضای درون سلولی و خارج از هسته می باشد. در سلول های پروکاریوتی، سیتوپلاسم شامل همه ی مواد درون غشای سلولی می باشد. سیتوسل ژله ای مانند، بخش عمده ی سیتوپلاسم در هر دو سلول یوکاریوتی و پروکاریوتی می باشد. محلول سیتوسلی، محل بسیاری از فرآیندهای متابولیکی مانند سنتز پروتئین می باشد.
چرا پروکاریوت ها پیرایش ندارن؟
به طور خلاصه، فقدان پیرایش پیچیده در پروکاریوتها بیشتر به دلیل ساختار سادهتر ژنومی، عدم وجود هسته، و همزمانی فرآیندهای ترانسکریپشن و ترجمه است. این ساختار سادهتر به پروکاریوتها اجازه میدهد که با سرعت بیشتری تکثیر شوند و به سرعت به تغییرات محیطی واکنش نشان دهند.
آیا پروکاریوت ها رشد میکنند ؟
برای درک بیشتر سازوکار حیات در پروکاریوتها و یوکاریوتها شما بایستی بصورت مقایسه ای ویژگیهای هر دو گروه از این جانداران رو مورد مطالعه قرار دهید
اما بطور کلی پروکاریوتها جانداران تک یاخته ای بسیار ابتدایی هستند که اندامکهای داخلی آنها اعم از هسته (ماده ژنتیکی) -آنزیمها و … در فضای پروتوپلاسم شناورند و دیواره یا غشایی اختصاصی ندارند.
بنابراین ما سوالی تحت عنوان رشد پروکاریوتها نداریم بلکه این جانداران جهت ادامه حیات بصورت تقسیم سلولی به تکثیر خود ادامه میدهند.