مقاومت آنتی میکروبی چیست؟

مقاومت آنتی میکروبی چیست؟

مقاومت ضد میکروبی (AMR یا AR) زمانی اتفاق می افتد که میکروب ها مکانیسم هایی را در خودشان به وجود می آورند که از آن ها در برابر اثرات دارو های ضد میکروبی محافظت می کند. مقاومت آنتی بیوتیکی (AR یا ABR) نیز زیرمجموعه AMR است و به باکتری هایی اطلاق می شود که به آنتی بیوتیک ها مقاوم شده اند. درمان میکروب هایی که مقاومت گرفته اند، دشوارتر است و به دوزهای بالاتر یا داروهای جایگزین احتیاج دارند که ممکن است سمی تر نیز باشند. این درمان ها ممکن است گران تر نیز باشند. برخی میکروب ها در برابر چند داروی ضد میکروبی مقاومت دارند که به این حالت (MDR) گفته می شود.

همه کلاس های میکروبی می توانند مقاومت ایجاد کنند. به عنوان مثال، قارچ ها مقاومت ضد قارچی را ایجاد میکنند؛ ویروس ها مقاومت ضد ویروسی، تک یاخته ها مقاومت ضد پروتزوالی و باکتری ها مقاومت آنتی بیوتیکی. آن دسته از باکتری هایی که به طور گسترده در برابر دارو ها مقاومند (XDR) و آن هایی که کاملاً مقاوم به دارو هستند تحت عنوان (TDR) شناخته می شوند. مقاومت در باکتری ها می تواند به طور طبیعی توسط جهش ژنتیکی و  یا به صورت اکتسابی از گونه ای به گونه دیگر منتقل می شود. با این حال، این نظریه نیز اثبات شده است که استفاده طولانی مدت از داروهای ضد میکروبی می تواند ایجاد مقاومت را در این ارگانیسم ها تشدید کند.

استفاده سوء از آنتی بیوتیک ها که می تواند منجر به ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی شود. با تجویز مناسب آنتی بیوتیک ها و یا استفاده از آن ها فقط در مواقع نیاز، می توان از بروز این مقاومت پیشگیری کرد. استفاده از آنتی بیوتیک هایی با طیف باریک، به آنتی بیوتیک هایی با طیف گسترده تر ارجحیت دارد چرا که ارگانیسم ها را به صورت دقیق تری هدف قرار می دهند و همچنین عوارض جانبی کمتری در پیش دارند.

امروزه مقاومت دارویی، به دلیل استفاده از داروهای ضد میکروبی در انسان و سایر حیوانات رو به افزایش است. این مقاومت آنتی بیوتیکی، پدیده انتخاب را در جمعیت باکتری ها افزایش می دهد و باعث از بین رفتن باکتری های آسیب پذیر می شود که همین امر سبب افزایش درصد باکتری های مقاوم می شود. حتی در مقادیر بسیار پایین از آنتی بیوتیک، باکتری های مقاوم می توانند به دلیل همین برتری اکتسابی، سریعتر از باکتری های آسیب پذیر رشد کنند. با شیوع هر چه بیشتر مقاومت آنتی بیوتیکی، نیاز بیشتری به درمان های جایگزین ایجاد می شود.

امروزه مقاومت ضد میکروبی به دلیل دسترسی بیشتر افراد به داروهای آنتی بیوتیکی در کشورهای در حال توسعه، در سطح جهانی در حال افزایش است. تخمین ها حاکی از آن است که این امر منجر به 700 هزار تا چند میلیون مرگ به طور سالیانه می شود که تهدید بزرگی برای سلامت عمومی در سراسر جهان است.