همیشه در مورد “پا” بعنوان قلب دوم بدن شنیده ایم
اما ایا مغز دوم هم وجود دارد؟
شما “مغز دوم” را در روده خود دارید!
محققان دانشگاه ایالتی میشیگان سیستم عصبی روده ای انسان را مغز دوم نامیدند. برایان گولبرانسن، استاد بنیاد MSU در گروه فیزیولوژی دانشکده علوم طبیعی می گوید: “اکثر مردم حتی نمی دانند که مغز دومشان در شکمشان است.”
سیستم عصبی روده ای بطور قابل ملاحظهای مستقل است : روده ها، حتی اگر به نحوی از سیستم عصبی مرکزی جدا شده باشند، میتوانند بسیاری از وظایف منظم خود را بصورت مستقل از سیستم عصبی مرکزی انجام دهند. تعداد سلولهای تخصصی سیستم عصبی، یعنی نورونها و گلیا، که در روده وجود دارند، تقریباً برابر با تعداد سلول های عصبی موجود در مغز گربه هستند.
وظیفه اصلی آن این است که همه چیز به درستی حرکت کند، که شامل پیش بردن غذا و نوشیدنی در طول دستگاه گوارش است ، و این کار را از طریق انقباض و انبساط ماهیچه ها انجام می دهد همینطور کنترل میکند که محتویات روده ها به خوبی مخلوط شوند تا جذب مواد مغذی به حداکثر برسد.همچنین علاوه بر کمک به حرکت محتویات دستگاه گوارش، جریان خون موضعی، ترشحات مخاطی را نیز کنترل می کند و در عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش دارد. حتی ممکن است با ایجاد برخی بیماریهای عصبی از جمله بیماری پارکینسون مرتبط باشد
و مسئول ترشح هورمون های گوارشی است که بر عملکرد اندام ها در سراسر دستگاه گوارش تأثیر می گذارد. و می تواند بین مواد مغذی مورد نیاز بدن و عوامل بیماری زا و میکروارگانیسم های مضر تمایز قائل شود و اجازه می دهد مواد اولیه جذب شوند .
گولبرانسن میگوید: “این یک شبکه گسترده از نورون ها و گلیا است که روده های ما را پوشانده است.”
نورونها سلول های عصبی شناخته شدهای هستند که پیام های عصبی را هدایت میکنند، اما سلول های گلیا از نظر الکتریکی فعال نیستند و به همین علت وظیفه انها در سلول کاملا مشخص نشده است. یکی از نظریه های مطرح در این زمینه می گوید سلول های گلیال از نورون ها محافظت میکنند.
گولبرانسن و تیمش اکنون نشان دادهاند که سلول های گلیال نقش بسیار فعالتری در سیستم عصبی روده ایفا می کنند. در تحقیقی که در 1 اکتبر به صورت آنلاین در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شد، نشان داد که گلیا به طرز بسیار دقیقی روی سیگنالهای منتقل شده توسط مدارهای عصبی تأثیر می گذارد. این کشف می تواند راه را برای درمان های جدید برای بیماری های روده ای که تا 15 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تاثیر قرار می دهد، هموار کند.گولبرانسن میگوید: “اگر این مغز دوم را بعنوان یک شبکه کامپیوتری در نظر بگیریم، گلیا تراشههایی هستند که در محیط پیرامونی کار میکنند. “آنها بخشی فعال در شبکه پیام رسانی هستند، اما مانند نورون ها نیستند. گلیا سیگنالها را تغییر یا اصلاح می کنند.”
یا اگر بخواهیم به زبان موسیقی انهارا تشبیه کنیم، میتوانیم بگوییم گلیا نت های نواخته شده بر روی گیتار نیست، بلکه آنها پدال ها و تقویت کننده هایی هستند که تن و حجم نت ها را تنظیم میکنند.
صرف نظر از قیاس، گلیا بیش از آنچه قبلتر تصور میشد، برای اطمینان از اینکه همه چیز بدون مشکل کار میکند – یا خوب به نظر می رسد – ضروری است. این موضوع تصویری کاملتر و البته پیچیده تر از نحوه عملکرد سیستم عصبی روده ای ایجاد میکند. دانستن عملکرد سلول های گلیا در روده همچنین فرصت های جدیدی را برای درمان بالقوه اختلالات روده ای ایجاد میکند.
گولبرانسن میگوید: ” اکنون می توانیم سئوال کنیم که آیا راهی برای هدف قرار دادن نوع یا مجموعه خاصی از گلیا و تغییر عملکرد آنها وجود دارد؟ در حال حاضر شرکت های دارویی به کار برروی این موضوع علاقه مند هستند.”در اوایل سال جاری، تیم گولبرانسن دریافتند که گلیا می تواند راه های جدیدی را برای کمک به درمان سندرم روده تحریک پذیر، یک بیماری دردناک، که در حال حاضر درمانی ندارد و 10 تا 15 درصد از آمریکایی ها را تحت تاثیر قرار می دهد نشان دهد. گلیا همچنین می تواند در چندین بیماری دیگر از جمله اختلالات حرکتی روده مانند یبوست و یک اختلال نادر معروف به شبه انسداد مزمن روده نقش داشته باشد.
گولبرانسن می گوید: “در حال حاضر، هیچ علت شناخته شده ای برای انسداد مزمن روده وجود ندارد. افرادی که دچار انسداد در روده میشوند، قسمتی از روده آنها درحالیکه هیچ مانع فیزیکی وجود ندارد، دیگر کار نمی کند،.”اگرچه وی تأکید کرد که علم در حال حاضر نمی تواند درمان این مشکلات را ارائه دهد، اما برای بررسی و درک کامل آنها مجهزتر است.
منبع
مترجم: مبیناخدیور