اخبار علمی, مطالب
علامت گذاری کووید-19 روی مغز!
با گذشت بیش از 18 ماه از شیوع بیماری همه گیر کرونا، محققان به طور پیوسته اطلاعات جدید و مهمی در مورد اثرات COVID-19 بر بدن و مغز جمع آوری کرده‌اند. این یافته‌ها نگرانی‌هایی را درباره تاثیرات طولانی مدت ویروس کرونا بر فرآیندهای بیولوژیکی مانند افزایش سن ایجاد میکند.
به عنوان یک متخصص مغز و اعصاب شناختی، تحقیقات گذشته من بر درک چگونگی تأثیر تغییرات طبیعی مغز در ارتباط با افزایش سن بر توانایی تفکر و حرکت افراد به ویژه در میانسالی و پس از آن متمرکز شده است، اما همانطور که شواهد بیشتری نشان میدهد که COVID-19 میتواند بدن و مغز را برای ماه‌ها یا حتی بیشتر پس از عفونت تحت تأثیر قرار دهد، تیم تحقیقاتی من در مورد چگونگی تأثیر آن بر روند طبیعی پیری علاقه مند شده است.
در آگوست 2021، یک مطالعه مقدماتی اما گسترده در مورد تغییرات مغزی در افرادی که COVID-19 را تجربه کرده بودند، توجه زیادی را در جامعه عصب شناسان جلب کرد. در آن مطالعه، محققان بر پایگاه داده موجود به نام Biobank انگلستان تکیه کردند، که شامل داده‌های تصویربرداری مغز از بیش از 45000 نفر در انگلستان به سال 2014 است. این بدان معناست که از قبل از همه گیری اساساً داده‌های اولیه و تصویربرداری مغزی از همه این افراد وجود داشت.
تیم تحقیقاتی داده‌های تصویربرداری مغزی را تجزیه و تحلیل کردند و سپس افرادی را که تشخیص داده شده بودند مبتلا به COVID-19 هستند، برای اسکن اضافی مغز بازگرداندند. آنها افرادی را که COVID-19 را تجربه کرده بودند با شرکت کنندگانی که چنین شرایطی را نداشتند مقایسه کردند، گروه‌ها را بر اساس سن، جنسیت، تاریخ شروع آزمایش و محل مطالعه و همچنین عوامل خطر مشترک بیماری‌ها، مانند متغیرهای سلامتی و وضعیت اجتماعی و اقتصادی، مقایسه کردند.
این تیم تفاوت‌های قابل توجهی را در ماده خاکستری مغز -که از بدنه نورونهایی که اطلاعات را در مغز پردازش میکنند، تشکیل شده است- ، بین افرادی که به COVID-19 آلوده شده بودند و کسانی که این بیماری را نداشتند پیدا کردند. به طور خاص، ضخامت بافت ماده خاکستری در مناطق مغزی معروف به لوب پیشانی و گیجگاهی در گروه COVID-19 کاهش یافته است، متفاوت از الگوهای معمولی در گروهی که COVID-19 را تجربه نکرده بودند.
در جمعیت عمومی، طبیعی است که با افزایش سن برخی تغییرات در حجم یا ضخامت ماده خاکستری مشاهده شود، اما این تغییرات در افرادی که به COVID-19 آلوده شده بودند بیشتر از حد معمول بود.
جالب اینجاست که نتایج این مطالعه برای افرادی که نوع خفیف و شدید این بیماری را تجربه کرده بودند مشابه بود. یعنی افرادی که به COVID-19 آلوده شده بودند، حتی در زمانی که بیماری به حدی شدید نبود که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد، مقداری از حجم مغز خود را از دست دادند.
سرانجام، محققان همچنین تغییرات عملکرد در وظایف شناختی را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند کسانی که به COVID-19 مبتلا شده‌اند، در پردازش اطلاعات کندتر از افرادی هستند که مورد حمله‌ی این ویروس قرار نگرفته‌اند.
ما باید در بررسی و پیشبرد این مطالعه بسیار دقیق باشیم چراکه نتایج این مطالعه بسیار مهم و کاربردی خواهد بود.
این تغییرات در حجم مغز چه معنایی دارد؟
در اوایل همه گیری، یکی از رایج‌ترین گزارشات افراد مبتلا به COVID-19 از دست دادن حس چشایی و بویایی بود. به طور شگفت انگیزی، نواحی مغزی که محققان بریتانیایی متوجه شده‌اند تحت تأثیر COVID-19 قرار گرفته‌اند، همگی با پیاز بویایی مرتبط هستند، ساختاری در نزدیکی جلوی مغز که سیگنال‌های مربوط به بوی بینی را به سایر مناطق مغز منتقل میکند. پیاز بویایی با نواحی لوب گیجگاهی ارتباط دارد. ما اغلب در مورد لوب گیجگاهی در زمینه پیری و بیماری آلزایمر صحبت میکنیم، زیرا جایی است که هیپوکامپ در آن قرار دارد. با توجه به دخالت در حافظه و فرآیندهای شناختی، هیپوکامپ احتمالاً نقش کلیدی در افزایش سن دارد.
حس بویایی برای تحقیقات آلزایمر نیز مهم است، زیرا برخی از مطالعات نشان داده‌اند که حس بویایی کسانی که در معرض این بیماری هستند کاهش یافته است. در حالی که هنوز برای نتیجه گیری در مورد تأثیرات طولانی مدت این تغییرات مرتبط با COVID بسیار زود است، بررسی ارتباطات احتمالی بین تغییرات مغزی و حافظه مرتبط با COVID-19 بسیار مورد توجه است به ویژه با توجه به مناطق درگیر و اهمیت آنها در حافظه و بیماری آلزایمر!
این یافته‌های جدید سوالات مهم و در عین حال بی‌پاسخ را به دنبال دارد: این تغییرات مغزی پس از COVID-19 برای روند و سرعت پیری چه معنایی دارد؟ و آیا با گذشت زمان مغز تا حدی از عفونت ویروسی بهبود می‌یابد؟
اینها زمینه‌های تحقیقاتی فعال و باز هستند، که محققان در حال مطالعه روی آن هستند، همراه با کار مداوم در زمینه بررسی پیری مغز.
کار آزمایشگاه نشان میدهد که با افزایش سن، مغز اطلاعات را به گونه‌ای متفاوت می‌اندیشد و پردازش میکند. علاوه بر این، ما در طول زمان تغییراتی را در نحوه حرکت بدن افراد و نحوه یادگیری مهارتهای جدید حرکتی مشاهده کرده‌ایم. چندین دهه کار نشان داده است که افراد مسن زمان بیشتری برای پردازش و دستکاری اطلاعات – مانند به روز رسانی لیست مواد غذایی ذهنی – دارند، اما آنها معمولاً دانش خود را از حقایق و واژگان حفظ میکنند. با توجه به مهارتهای حرکتی، میدانیم که افراد مسن هنوز یاد میگیرند، اما این کار را کندتر از جوانان انجام میدهند.
وقتی صحبت از ساختار مغز میشود، معمولاً در بزرگسالان بالای 65 سال شاهد کاهش اندازه مغز هستیم. این کاهش فقط در یک ناحیه نیست. تفاوت‌ها را میتوان در بسیاری از مناطق مغز مشاهده کرد. همچنین به طور معمول مایع مغزی نخاعی افزایش می‌یابد که به دلیل از بین رفتن بافت مغز فضا را پر میکند. علاوه بر این، ماده سفید مغز، عایق روی آکسونها – کابلهای بلند که تکانه های الکتریکی را بین سلولهای عصبی حمل میکنند(غلاف میلین) – نیز در افراد مسن کمتر سالم است.
با افزایش امید به زندگی در دهه‌های گذشته، افراد بیشتری به سنین بالاتر میرسند. در حالی که هدف این است که همه زندگی طولانی و سالمی داشته باشند، حتی در بهترین حالت که فرد بدون بیماری یا معلولیت پیر میشود، بزرگسالی تغییراتی در نحوه تفکر و حرکت ما ایجاد میکند.
یادگیری نحوه قرارگیری همه این قطعات پازل به ما کمک میکند تا اسرار پیری را کشف کنیم تا بتوانیم به بهبود کیفیت زندگی و عملکرد افراد مسن کمک کنیم و اکنون، در زمینه COVID-19، به ما کمک میکند تا میزان بهبودی مغز پس از بیماری را نیز درک کنیم.
مترجم: غزل زارعی
