سندرم دراوت

نام های دیگر

صرع میوکلونیک شدید دوران نوزادی، صرع چندشکلی شدید دوران نوزادی، SMEI مرزی (SMEB)، صرع صعب العلاج دوران کودکی همراه با تشنج تونیک کلونیک ژنرالیزه (ICEGTCS)

بررسی کلی

سندرم دراوت یک انسفالوپاتی صرع ژنتیکی نادر است. این بیماری با تشنجی همراه است که به داروهای ضد‌ تشنج پاسخ نمی‌دهد. این سندرم از دوران نوزادی شروع می‌شود و مادام العمر است.

علائم و نشانه‌ها

سندرم دراوت با تشنج‌های تب‌دار و بدون تب طولانی مدت در سال اول زندگی کودک مشخص می‌شود. این بیماری به انواع دیگری از تشنج‌ها مانند تشنج میوکلونیک و نسبی، تاخیر روانی-حرکتی و آتاکسی پیشرفت می‌کند. همچنین، با اختلالات شناختی، اختلالات رفتاری و نقص حرکتی شناخته می‌شود. نقایص رفتاری اغلب شامل بیش فعالی و تکانشگری و در موارد نادرتر، رفتارهای اوتیستیک است. سندرم دراوت همچنین با اختلالات خواب از جمله خواب آلودگی و بی‌خوابی همراه است. تشنج‌هایی که افراد مبتلا به این سندرم تجربه می‌کنند با افزایش سن بیمار بدتر می‌شوند، با توجه به اینکه زمانی که علائم برای اولین بار ظاهر می‌شوند، بیماری چندان قابل مشاهده نیست. طیف وسیعی از شدت بیماری بین افراد مختلف و مقاومت این تشنج‌ها در برابر داروها، درمان را چالش برانگیز کرده است. کودکانی که مبتلا به سندرم دراوت اند، نیازمند مراقبانی هستند که صبر زیاد داشته و بر آن‌ها نظارت دقیق داشته باشند.

تاریخچه

شارلوت دراوت (Charlotte Dravet) برای اولین بار صرع میوکلونیک شدید دوران نوزادی را در سال 1978 در مرکز سنت پل، مارسی فرانسه توصیف کرد و بعداً نام آن در سال 1989 به سندرم دراوت تغییر یافت. همچنین توضیحات مشابهی توسط برناردو دالا برناردینا (Bernardo Dalla Bernardin)  در ورونا (Verona) ارائه شد.

دلایل بیماری

در بیشتر موارد، جهش‌های سندرم دراوت ارثی نیستند و ژن جهش‌یافته برای اولین بار در یک عضو منفرد خانواده یافت می‌شود. در 70 تا 90 درصد از بیماران، سندرم دراوت به دلیل جهش‌های بی‌معنی در ژن SCN1A ایجاد می‌شود که منجر به مشکل در کدون توقف و در نتیجه ایجاد یک پروتئین غیرعملکردی می‌شود. این ژن معمولاً کانال سدیم NAV1.1 با ولتاژ نورونی را کد می‌کند. در مدل‌های موش، مشاهده شده است که این جهش‌های از دست دادن عملکرد، منجر به کاهش جریان سدیم و اختلال در تحریک‌پذیری نورون‌های GABAergic هیپوکامپ می‌شود. محققان دریافتند که از دست دادن کانال Nav1.1 برای ایجاد صرع و مرگ زودرسی که در سندرم Dravet دیده می شود کافی است.

زمان اولین علائم و نشانه‌های سندرم دراوت تقریباً همزمان با واکسیناسیون‌های عادی دوران کودکی رخ می‌دهد، که باعث می‌شود برخی تصور کنند علت آن واکسن بوده است. اما واکسیناسیون اغلب باعث تب می‌شود و تب با تشنج در افراد مبتلا به سندرم دراوت مرتبط است. برخی از بیماران که ادعای آسیب واکسن ناشی از آنسفالوپاتی را مطرح کردند، پس انجام آزمایش مشخص شد که به سندرم دراوت مبتلا بودند.

ژنتیک

از نظر ژنوتیپی این اختلال بر روی ژن‌های کانال سدیم دارای ولتاژ خاص به نام‌های SCN1A و SCN2A قرار گرفته است. این ژن‌ها روی بازوی بلند (q) کروموزوم 2 در موقعیت 24.3 قرار دارند و زیر واحد آلفا پروتئین کانال سدیم گذرنده را کد می‌کنند. جهش در هر یک از این دو ژن باعث ایجاد کانال‌های سدیم ناکارآمد در فرد می‌شود که در مسیر ارسال سیگنال‌های شیمیایی در مغز بسیار مهم هستند و باعث نمایش فنوتیپی صرع میوکلونیک در فرد می‌شود. یک کانال با عملکرد مناسب به اختلاف ولتاژ در غشا پاسخ می‌دهد و منافذی را تشکیل می‌دهد که فقط یون‌های سدیم می‌توانند از آن عبور کنند. هجوم سدیم با تغییر موقت بار سلول باعث تولید پتانسیل عمل می‌شود. هنگامی که ژن جهش می‌یابد، در نهایت پروتئین ترجمه شده به طور نادرستی بخش منافذ خود را در غشای سلولی تا می‌کند (folding) زیرا دارای ترکیب شیمیایی اسید آمینه متفاوت است که کانال را غیرفعال می‌کند. همچنین ممکن است یک جهش تعداد کانال‌های تولید شده توسط یک فرد را کاهش دهد که منجر به ایجاد سندرم دراوت می‌شود.

در حال حاضر، ژن SCN1A از نظر بالینی مرتبط ترین ژن با این سندرم است. بیشترین تعداد جهش‌های مرتبط با صرع که تاکنون مشخص شده است در این ژن رخ می‌دهد. به طور معمول، یک جهش نادرست در هر دو بخش S5 یا S6 از منافذ کانال سدیم منجر به از دست دادن عملکرد کانال و ایجاد سندرم دراوت می‌شود. وراثت هتروزیگوت یک جهش SCN1A تمام چیزی است که برای ایجاد یک کانال سدیم معیوب لازم است. بیماران مبتلا به سندرم دراوت همچنان یک نسخه طبیعی از این ژن را خواهند داشت.

تشخیص

با توجه به بنیاد سندرم دراوت، معیارهای تشخیصی برای DS مستلزم این است که بیمار با چندین مورد از علائم زیر مراجعه کند:

o     شروع تشنج در سال اول زندگی در یک نوزاد سالم

o     تشنج‌های اولیه معمولا طولانی و عمومی هستند

o     وجود انواع دیگر تشنج (مانند تشنج میوکلونیک)

o     تشنج همراه با تب به دلیل بیماری یا واکسیناسیون

o     تشنج ناشی از قرار گرفتن طولانی مدت در دمای گرم

o     تشنج در پاسخ به نور شدید یا الگوهای بصری خاص

o     EEG در ابتدا طبیعی و بعداً EEG با پلی اسپایک‌های ژنرالیزه آهسته و شدید

o     رشد اولیه طبیعی به دنبال رشد آهسته در چند سال اول زندگی

o     درجاتی از هیپوتونی

o     مشکلات راه رفتن و تعادل ناپایدار

o     به داخل گرداندن مچ پا و صافی کف پا / ایجاد راه رفتن خمیده با افزایش سن

درمان

کنترل تشنج در سندرم دراوت دشوار است، اما با داروهای ضد‌‌تشنج مانند کلوبازام، استریپنتول، توپیرامات و والپروات می‌تواند کاهش یابد. از آنجایی که سیر این اختلال از فردی به فرد دیگر متفاوت است، پروتکل‌های درمانی ممکن است متفاوت باشند. رژیم غذایی سرشار از چربی و کربوهیدرات کم نیز مفید است که به عنوان رژیم کتوژنیک شناخته می‌شود. اگرچه تنظیم رژیم غذایی می‌تواند کمک کننده باشد، اما علائم را از بین نمی‌برد. تا زمانی که نوع بهتری از درمان کشف نشود، مبتلایان به این بیماری تا پایان عمر به صرع میوکلونیک مبتلا خواهند بود.

همه‌گیرشناسی

سندرم دراوت یک شکل شدید از صرع است. این یک اختلال ژنتیکی نادر است و از هر 20000 تا 40000 تولد 1 مورد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

کووید-۱۹

اگرچه مشخص نیست که آیا افراد مبتلا به سندرم دراوت به طور خاص در برابر عفونت COVID-19 آسیب پذیر هستند یا خیر، انتشارات اخیر نشان داده است که افراد مبتلا و خانواده‌های آنها در طول همه‌گیری COVID-19 آسیب‌های غیرمستقیمی مانند موانع مراقبت‌های بهداشتی، از دست دادن درمان یا مسائل اقتصادی متحمل شده‌اند.

مترجم: مریم سلیمانی