خلاصه
سندرم تریپل A یک بیماری ارثی و ژنتیکی است که با سه ویژگی خاص مشخص میشود: آشالازی(achalasia)، بیماری آدیسون(Addison)، و آلاکریما(alacrima) (کاهش یا عدم توانایی ترشح اشک).اکثر افراد مبتلا به سندرم سه گانه A هر سه این ویژگیها را دارند، اگرچه برخی فقط دو ویژگی دارند. چندین نویسنده توضیحاتی از یک اختلال خودمختار جهانی مرتبط با سه ویژگی اصلی منتشر کردند که باعث شد یک نویسنده نام سندرم 4A را پیشنهاد کند (نارسایی آدرنال، آشالازی، آلاکریما، ناهنجاری های اتونوم).
اختلالات اتونوم خاص توصیف شده در این سندرم شامل رفلکس های غیر طبیعی مردمک، تغییرپذیری ضعیف ضربان قلب و افت فشار خون ارتواستاتیک است. افراد مبتلا ممکن است دارای تاخیر در رشد ، ناتوانی ذهنی، مشکلات گفتاری، اندازه کوچک سر، ضعف عضلانی، مشکلات حرکتی، نوروپاتی محیطی و آتروفی بینایی باشند. بسیاری از علائم عصبی سندرم تریپل A با گذشت زمان بدتر میشوند. سندرم تریپل A در اثر جهش در ژن AAAS ایجاد می شود و در الگوی اتوزومی مغلوب به ارث میرسد. آلاکریمیا با اشک مصنوعی درمان میشود در حالی که آشالازی ممکن است به جراحی با دیلاتاسیون پنوماتیک یا میوتومی هلر نیاز داشته باشد. نارسایی آدرنال با گلوکوکورتیکوئید و در صورت لزوم جایگزینی مینرالوکورتیکوئید درمان میشود.
علائم
سندرم تریپل A با سه ویژگی خاص مشخص میشود:
- آشالازی
- بیماری آدیسون
- آلاکریما (کاهش یا عدم توانایی ترشح اشک)
آشالازی اختلالی است که بر توانایی حرکت غذا از طریق مری (لولهای که غذا را از گلو به معده میبرد) تأثیر میگذارد. این بیماری میتواند منجر به مشکلات شدید تغذیهای و کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) شود.از ویژگیهای اصلی بیماری آدیسون میتوان به خستگی، کاهش اشتها، کاهش وزن، فشار خون پایین و تیره شدن پوست اشاره کرد.سومین ویژگی اصلی سندرم تریپل A آلاکریما است. اکثر افراد مبتلا به سندرم سه گانه A هر سه این ویژگیها را دارند، اگرچه برخی فقط دو ویژگی دارند.
بسیاری از ویژگیهای سندرم تریپل A ناشی از اختلال در عملکرد سیستم عصبی غیرارادی است. این قسمت از سیستم عصبی فرآیندهای غیرارادی بدن مانند هضم، فشار خون و دمای بدن را کنترل میکند. افراد مبتلا به سندرم سهگانه A اغلب تعریق غیرطبیعی، مشکل در تنظیم فشار خون، اندازه مردمک نابرابر (آنیزوکوری) و سایر علائم و نشانههای اختلال عملکرد سیستم عصبی غیرارادی (دیساوتونومی) را تجربه میکنند.افراد مبتلا به این بیماری ممکن است ناهنجاریهای عصبی دیگری مانند تاخیر رشد، ناتوانی ذهنی، مشکلات گفتاری (دیسرتری) و اندازه کوچک سر (میکروسفالی) داشته باشند.علاوه بر این، افراد مبتلا معمولاً ضعف عضلانی، مشکلات حرکتی و ناهنجاریهای عصبی در اندامهای خود (نوروپاتی محیطی) را تجربه میکنند. برخی دچار آتروفی بینایی میشوند، که این بیماری عامل تضعیف (آتروفی) سیستم اعصابی است که اطلاعات را از چشمها به مغز منتقل میکنند.
بسیاری از علائم عصبی سندرم تریپل A با گذشت زمان بدتر میشوند. بزرگسالان ممکن است ضعف عصبی پیشرفته، ویژگیهای پارکینسونیسم و اختلال در حواس شناختی را نشان دهند.افراد مبتلا به سندرم تریپل A اغلب دچار ضخیم شدن لایه بیرونی پوست (هیپرکراتوزیس) در کف دستها و کف پا میشوند. سایر ناهنجاریهای پوستی نیز ممکن است در افراد مبتلا به این بیماری وجود داشته باشد
آلاکریما معمولاً اولین علامت قابل توجه سندرم سه گانه A است، زیرا در اوایل زندگی آشکار میشود که کودکان مبتلا به این بیماری هنگام گریه کردن اشک کمی تولید میکنند یا اصلاً اشک نمیریزند. افراد معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی دچار بیماری آدیسون و آشالازی میشوند و بیشتر ویژگیهای عصبی سندرم تریپل A در دوران بزرگسالی شروع میشود. علائم و نشانههای این بیماری در بین افراد مبتلا، حتی در میان اعضای یک خانواده متفاوت است.
علت بروز بیماری
در بسیاری از افراد مبتلا، جهش در ژن AAAS باعث ایجاد سندرم سه گانه A میشود. این ژن دستورالعملهایی را برای ساخت پروتئینی به نام ALADIN کد میکند که عملکرد آن به خوبی شناخته نشده است. در داخل سلولها، ALADIN در پوشش هستهای یافت میشود، در واقع این پروتئین در ساختاری که هسته را احاطه کرده و آن را از بقیه سلول جدا میکند، حضور دارد.
بر اساس مکان آن، تصور می شود ALADIN در حرکت مولکولها به داخل و خارج از هسته سلول نقش دارد. جهش در ژن AAAS مانع از رسیدن این پروتئین به محل مناسب خود در سلول میشود و ممکن است حرکت مولکولها را مختل کند.
محققان گمان میکنند که اگر ALADIN در پوشش هستهای وجود نداشته باشد، ممکن است پروتئینهای ترمیم کننده DNA نتوانند وارد هسته شوند و در ادامه آسیب DNA که ترمیم نمیشود، میتواند باعث ناپایدار شدن سلول و مرگ سلولی شود.اگرچه سیستم عصبی به ویژه در برابر آسیب DNA آسیب پذیر است، اما دقیقاً مشخص نشده است که چگونه جهش در ژن AAAS منجر به علائم و نشانههای سندرم سه گانه A میشود.برخی از افراد مبتلا به سندرم سه گانه A ، جهش شناسایی شده در ژن AAAS ندارند. در این افراد، علت ژنتیکی این بیماری ناشناخته است.
نحوه وراثت بیماری
سندرم تریپل A در قالب الگوی اتوزومال مغلوب به ارث میرسد، به این معنی که هر دو نسخه از ژن در هر سلول دارای جهش هستند. والدین یک فرد مبتلا به بیماری اتوزوم مغلوب هر کدام یک نسخه از ژن جهش یافته را حمل میکنند و به عنوان “ناقل” شناخته میشوند، اما معمولاً علائم و نشانههای این بیماری را نشان نمیدهند. هنگامی که 2 ناقل برای یک بیماری اتوزومال مغلوب یک فرزند دارند، ۲۵ درصد احتمال دارد که کودک به این بیماری مبتلا شود، ۵۰ درصد احتمال دارد که کودک مانند هر یک ناقل باشد و ۲۵ درصد احتمال دارد که کودک این بیماری را نداشته باشد و ناقل این بیماری نباشد.
تشخیص بیماری
تشخیص یک بیماری ژنتیکی یا نادر اغلب میتواند چالش برانگیز باشد. متخصصان مراقبتهای بهداشتی معمولاً به تاریخچه پزشکی، علائم، معاینه فیزیکی و نتایج آزمایشهای آزمایشگاهی فرد نگاه میکنند تا بیماری را تشخیص دهند. منابع زیر اطلاعات مربوط به تشخیص و آزمایش این بیماری را ارائه میدهد. اگر سؤالی در مورد تشخیص دارید، باید با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی تماس بگیرید.
درمان بیماری
در حال حاضر هیچ درمانی برای سندرم تریپل A وجود ندارد. درمان این اختلال صرفا و معمولا مبتنی بر مدیریت علائم و نشانههای فردی این بیماری متمرکز است.کمبود گلوکوکورتیکوئید در افراد مبتلا به نارسایی شناخته شده آدرنال (در حال حاضر با بیماری آدیسون) معمولاً با جایگزینی گلوکوکورتیکوئیدها درمان میشود. این نوع درمان ممکن است برای جلوگیری از بحران آدرنال و امکان رشد طبیعی در کودکان مهم باشد. در افراد بالغ و همچنین افرادی که در رعایت بعضی موارد مشکل دارند، گاهی اوقات جایگزینی هیدروکورتیزون با پردنیزون یا دگزامتازون توصیه میشود. معمولاً توصیه میشود که افراد مبتلا از یک دستبند یا گردنبند هشدار پزشکی استفاده کنند و کارت اطلاعات فوریتهای پزشکی همراه با آن را همراه داشته باشند.
آشالازی معمولاً با انجام جراحی کنترل میشود. ممکن است افراد از نظر عوارض ریوی (به دلیل رفلاکس و آسپیراسیون) تحت نظر باشند. معمولاً درمان کاهش اسید معده در افراد مبتلا به رفلاکس پس از انجام جراحی توصیه میشود. علائم در افراد مبتلا به آشالازی ممکن است تا حدی با اتساع پنوماتیک (که اتساع بالونی نیز نامیده میشود) بهبود یابد. برای کسانی که بعد از درمان در آنها همچنان این علامت باقی میمانند، ممکن است جراحیهای دیگری توصیه شود.
آلاکریما معمولاً با استفاده از روان کنندههای موضعی (مانند اشک مصنوعی یا پماد) و با انسداد نقطهای (روشی که برای بستن مجاری اشک استفاده میشود که اشک را از چشم خارج میکند) مدیریت میشود. علائم آلاکریما معمولاً با انسداد نقطهای بهبود مییابد. با این حال، این روش معمولا تنها زمانی انجام میشود که درمان با روان کنندههای موضعی ناموفق باشد.
نامهای دیگر این بیماری
- AAA
- سندرم AAA
- سندرم آشالازی آدیسونین
- سندرم آشالازی- آدیسونینیسم- آلاکریما
- سندرم آشالازی آلاکریما
- اختلال عصبی آلاکریما – آشالازی – نارسایی آدرنال
- سندرم آلگرو
مترجم: محمد معین باشی