مطالب
زیگوت چیست؟
زیگوت چیست؟
زیگوت که به عنوان تخمک بارور شده نیز شناخته می‌شود، ترکیب یک سلول اسپرم و یک سلول تخمک است. زیگوت به صورت تک سلولی شروع می‌شود اما در روزهای پس از لقاح به سرعت تقسیم می‌شود. تک سلولی زیگوت شامل تمام 46 کروموزوم حیاتی است که 23 کروموزوم از اسپرم و 23 کروموزوم از تخمک دریافت می‌شود.
فاز زیگوت کوتاه است و تنها حدود چهار روز طول می‌کشد. در حدود روز پنجم، توده سلولی به عنوان بلاستوسیست شناخته می‌شود.
چگونه زیگوت‌ها تشکیل می‌شوند؟
برای اینکه تولید مثل انجام شود، یک سلول اسپرم باید در فرآیندی به نام لقاح به سطح بیرونی تخمک نفوذ کند. در طول چرخه تولید مثل سالم، یک سلول تخمک از فولیکول به لوله فالوپ در زمان تخمک گذاری آزاد می‌شود.
اگر اسپرم به اندازه کافی وجود داشته باشد، تلاش خواهند کرد تا به این سلول تخمک نفوذ کنند. هنگامی که یک اسپرم از سطح بیرونی تخمک وارد می‌شود، تغییرات شیمیایی در سطح تخمک از ورود اسپرم‌های دیگر جلوگیری می‌کند و یک زیگوت را تشکیل می‌دهد.
لقاح با کمک پزشکی
لقاح با کمک پزشکی نیز امکان پذیر است و به طور فزاینده‌ای رایج شده است. لقاح داخل رحمی (IUI) و لقاح آزمایشگاهی (IVF) دو تکنیک کمک باروری هستند که اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در طول IUI، منی با استفاده از یک کاتتر به داخل رحم وارد شده و لقاح در داخل بدن با IVF انجام می‌شود، تخمک‌ها از تخمدان‌ها خارج شده و در آزمایشگاه بارور می‌شوند. سپس بلاستوسیست در رحم کاشته می‌شود.
وقتی یک زیگوت به جنین تبدیل می‌شود
زیگوت‌ها از طریق فرآیندی به نام میتوز تقسیم می‌شوند که در آن هر سلول دو برابر می‌شود (یک سلول دو، دو سلول چهار و غیره). این مرحله دو هفته‌ای به عنوان دوره ژرمینال رشد شناخته می‌شود و لقاح تا کاشت بلاستوسیست در رحم را شامل می‌شود.
سلول اسپرم حاوی اطلاعات ژنتیکی پدری است در حالی که سلول تخمک حاوی اطلاعات ژنتیکی مادر است. از آنجا که هر سلول حاوی نیمی از مواد ژنتیکی است، هر سلول به عنوان یک سلول هاپلوئید شناخته می‌شود. هنگامی که این دو سلول هاپلوئید به هم می پیوندند، یک سلول دیپلوئید واحد را تشکیل می‌دهند که حاوی تمام کروموزوم‌های لازم است.
سپس زیگوت از لوله فالوپ به سمت رحم حرکت می‌کند. با حرکت، سلول‌های آن به سرعت تقسیم شده و تبدیل به بلاستوسیست می‌شوند. هنگامی که بلاستوسیست وارد رحم می‌شود، باید در پوشش داخلی رحم قرار گیرد تا تغذیه مورد نیاز برای رشد و زنده ماندن را به دست آورد.
دوره رشد جنینی از دو هفته پس از لقاح تا هفته هشتم طول می‌کشد و در این مدت ارگانیسم به عنوان جنین شناخته می‌شود. در هفته نهم پس از لقاح، دوره جنینی شروع می‌شود. از این مرحله تا زمان تولد، ارگانیسم به عنوان جنین شناخته می‌شود.
زیگوت‌ها در دوقلوزایی
دوقلوهای همسان در یک تخمک شکل گرفته‌اند. در دوقلوهای تک تخمکی، یک تخمک بارور شده و یک زیگوت تشکیل می‌شود، اما در مرحله بلاستوسیست، دو جنین تشکیل می‌شود. دوقلوهای تک تخمی دارای مواد ژنتیکی مشابهی هستند.
از طرف دیگر، دوقلوهای دو تخمکی از دو تخمک بارور شده شکل می‌گیرند و در نتیجه دو زیگوت ایجاد می‌شود. این دو زیگوت به دو جنین تبدیل می‌شوند. برخلاف دوقلوهای تک تخمکی، دوقلوهای دو تخمکی دارای ژن‌های یکسانی نیستند.
چالش‌های بالقوه
همه زیگوت‌ها به مرحله بعدی رشد قبل از تولد نمی‌رسند. پژوهشگران تخمین می‌زنند که 30 تا 70 درصد از تمام لقاح‌های طبیعی قبل یا در زمان لانه گزینی با مشکل مواجه می‌شوند. محققان گمان می‌کنند که این مسائل به ناهنجاری‌ها مربوط است. دلیل اغلب سقط‌های مکرر، ناهنجاری کروموزومی والدین می‌باشد.
در مورد سقط‌های زودرس، که به عنوان بارداری‌های شیمیایی نیز شناخته می‌شوند، ممکن است فرد از وقوع لقاح آگاه نباشد زیرا ممکن است خونریزی مشابه و در حوالی دوره قاعدگی مورد انتظار خود را تجربه کند. با این حال، با وجود آزمایش‌های حاملگی، افراد بیشتری می‌توانند حاملگی شیمیایی را چهار یا پنج روز قبل از چرخه قاعدگی مورد انتظار خود تشخیص دهند.
IUI و IVF نیز ممکن است با شکست مواجه شوند. درصد موفق بودن IUI از 7٪ تا 20٪ متغیر است. تخمک‌های بی‌کیفیت و کمبود هورمون‌ها از دلایل شناخته شده شکست IUI هستند.
میزان موفقیت IVF بسته به سن متفاوت است، و بیشترین شانس موفقیت در والدینی که کمتر از 35 سال دارند. در افراد جوان، شانس موفقیت با IVF حدود 54 درصد است، اما این اعداد با گذر عمر کاهش می‌یابند، به طوری که میزان موفقیت در 43.5 سالگی تنها 4 درصد است. مواردی که می‌توانند بر موفقیت یا شکست IVF تأثیر بگذارند عبارتند از سن والدین، بارداری قبلی و سقط، زنده بودن و کارآمد بودن تخمک‌ها.
مترجم: امید آهنگریان ابهری
مطالعه صدها مطلب علمی در حوزه بیولوژی
آرشیو جدیدترین خبرهای روز دنیای بیولوژی
