مروری بر زبان جغرافیایی یک وضعیت التهابی خوش‌خیم

گلوسیت مهاجر خوش‌خیم که زبان جغرافیایی نیز نامیده می‌شود، یک بیماری بی‌خطر است که بر غشای مخاطی زبان تأثیر می‌گذارد. این بیماری باعث ایجاد لکه‌های بدون پرز با تغییر رنگ در سطح زبان می‌شود که اغلب به‌صورت تکه‌های جزیره مانند ظاهر می‌شوند و سطح زبان را شبیه به نقشه می‌کند.

این مقاله توضیح می‌دهد که زبان جغرافیایی چیست و چگونه می‌توان ابتلا به آن را تشخیص داد. همچنین نشان می‌دهد که چگونه زبان جغرافیایی تشخیص داده می‌شود و برای مدیریت علائم چه کارهایی می‌توانید انجام دهید.

علائم وضعیت التهابی خوش‌خیم

زبان جغرافیایی عارضه‌ای غیرعادی است و ممکن است از دیدن ظاهر زبان خود نگران شوید. با این حال، این بیماری یک وضعیت خوش‌خیم و بی‌ضرر است. در واقع، برخی از افراد ممکن است تا زمانی که پزشک معالجشان به طور اتفاقی در طول معاینه معمول دندانپزشکی متوجه آن شود، از بیماری خود مطلع نباشند.

ویژگی‌های مشترک زبان جغرافیایی عبارت‌اند از:

• لکه‌های بدون پرز یا ضایعات روی سطح زبان
• تغییر رنگ زبان با لکه‌های معمولاً سفید
• نواحی برجسته روی زبان با حاشیه مشخص
• گاهی اوقات، ضایعات در سایر نواحی مخاطی بدن مانند لابیا (لب‌های خارجی واژن) ظاهر می‌شوند.

افرادی که زبان جغرافیایی را تجربه می‌کنند ممکن است دوره‌هایی داشته باشند که در طی آن علائم ناپدید شوند، اما ضایعات می‌توانند مجدداً بازگردند. ضایعات علاوه بر اینکه تصادفی می‌آیند و می‌روند، ممکن است تغییر اندازه، شکل،  مکان  و یا تغییر رنگ داشته باشند (معمولاً به صورت سفید، زرد، صورتی یا قرمز ظاهر می‌شوند). ممکن است فقط یک ناحیه از زبان تحت‌تأثیر قرار گرفته باشد  و یا چندین ناحیه دارای لکه‌ها و ضایعات باشند.

ضایعات ممکن است در طی چند روز به آرامی تغییر کنند، اما گاهی اوقات ضایعات زبان جغرافیایی می‌توانند در طول یک روز یا حتی در عرض چند ساعت تغییر پیدا کنند.

مردم اغلب نگران این هستند که ضایعات مرتبط با زبان جغرافیایی آنها را بیشتر در معرض سایر مشکلات سلامتی قرار دهد، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این وضعیت خطر ابتلا به بیماری‌های جدی تری مانند سرطان دهان را افزایش می‌دهد وجود ندارد.

برای اکثر افراد، این وضعیت بدون درد است. با این حال، برخی از افرادی که زبان جغرافیایی را تجربه می‌کنند، به غذاهای گرم یا تند، غذاهای اسیدی مانند مرکبات، الکل و تنباکو حساسیت می‌دهند.

یادآوری

زبان جغرافیایی به‌غیراز اینکه باعث تغییر رنگ و ایجاد لکه در زبان می‌شود، اغلب هیچ علامت دیگری ایجاد نمی‌کند. این بیماری معمولاً بدون درد است و در دراز مدت به زبان آسیب نمی‌رساند. با این حال، ممکن است باعث ایجاد حساسیت ‌به انواع خاصی از ادویه‌ها یا غذاهای اسیدی شود.

علل

علت دقیق زبان جغرافیایی مشخص نیست. با این حال، نظریه‌های زیادی در ارتباط با این اختلال وجود دارد.

بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری می‌گویند این ضایعات در زمان استرس ظاهر می‌شوند. همچنین به نظر می‌رسد که این بیماری در خانواده‌ها دیده می‌شود، به این معنی که یک علت ژنتیکی یا محیطی احتمالی وجود دارد. یک مطالعه که ارتباط احتمالی با پسوریازیس را بررسی می‌کرد، یک پیوند ژنتیکی احتمالی را شناسایی کرد. به طور خاص، افراد دارای زبان جغرافیایی ممکن است یک نوع ژن کد کننده پروتئین به نام اینترلوکین -۱ بتا (IL-1B) داشته باشند.

در برخی موارد، عادات خاصی مانند دندان‌قروچه با افزایش احتمال ابتلا به زبان جغرافیایی مرتبط است. علاوه بر این، افرادی که دارای شیارهایی در امتداد سطح زبان هستند، وضعیتی که به عنوان زبان ترک خورده شناخته می‌شود، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به زبان جغرافیایی باشند.

سایر علل بالقوه زبان جغرافیایی عبارت‌اند از:

• علل مرتبط با رژیم غذایی (حساسیت‌های غذایی و کمبود مواد مغذی)
• آلرژی (فلزات و مواد محیطی)
• علل مرتبط با هورمون (استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی)
• بیماری‌های پوستی (پسوریازیس و اگزما)
• اختلالات خود ایمنی و سایر شرایط التهابی
• بیماری‌های مزمن (دیابت)
• اختلالات ارثی (بیماری گرانولوماتوز مزمن، یک اختلال ژنتیکی است که باعث گلبول‌های سفید غیرطبیعی می‌شود)

زبان جغرافیایی هم مردان و هم زنان را در هر سنی و نژادی تحت تأثیر قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد این بیماری بیشتر در کودکان رخ می‌دهد. با اینکه اعتقاد بر این است که این عارضه بر درصد بسیار کمی از جمعیت تأثیر می‌گذارد، بسیاری از مردم ممکن است متوجه نباشند که به این بیماری مبتلا هستند.

تشخیص

زبان جغرافیایی اغلب به طور تصادفی تشخیص داده می‌شود و ممکن است یک پزشک یا دندانپزشک در طول یک معاینه معمول متوجه این بیماری شود.

با این حال، برخی از افراد به طور خاص به دنبال درمان برای زبان خود هستند زیرا نگران هستند که علائمی که مشاهده می‌کنند نشانه یک مشکل جدی سلامتی مانند عفونت یا سرطان باشد.

قبل از تشخیص زبان جغرافیایی، یک پزشک به صورت چشمی دهان شما را معاینه می‌کند و سؤالاتی مانند «زمان ظاهر شدن ضایعات» و اینکه «آیا ضایعات باعث ایجاد درد می‌شوند» را از شما می‌پرسد.

پزشکان معمولاً برای تشخیص زبان جغرافیایی نیازی به درخواست آزمایش خاصی ندارند. اگر در مورد تشخیص ابهام وجود داشته باشد، یا اگر پزشکان بخواهند شرایط دیگری را رد کنند، ممکن است نمونه بافتی از زبان برای بیوپسی بگیرند.

شرایط دیگری که می‌تواند شبیه به زبان جغرافیایی باشد عبارت‌اند از:

• سوختگی شیمیایی
• پسوریازیس
• عفونت قارچی مانند کاندیدیازیس
• لیکن پلان
• استوماتیت تماسی (حساسیت یا واکنش‌های آلرژیک به موادی مانند خمیر دندان)
• سرطان‌های دهان (نادر)

یادآوری

نظریه‌های متعددی در مورد علت زبان جغرافیایی وجود دارد. مؤلفه‌های ژنتیکی، حساسیت‌ها یا آلرژی‌های غذایی، قرص‌های ضد بارداری  و یا بیماری‌های زمینه‌ای همگی ممکن است از علل این عارضه باشند.

هیچ آزمایش مشخصی برای زبان جغرافیایی وجود ندارد. پزشک تشخیص را بر اساس علائم انجام می‌دهد و در عین حال سایر علل احتمالی را رد می‌کند.

درمان

زبان جغرافیایی به هیچ درمانی نیاز ندارد زیرا  عارضه‌ای خوش‌خیم است، خود به خود برطرف می‌شود و معمولاً دردی ایجاد نمی‌کند. اگر فردی که به این عارضه مبتلا است، متوجه حساسیت به غذاها، نوشیدنی‌ها یا مواد خاصی (مانند تنباکو یا خمیر دندان) شود، باید به آنچه ضایعات را تحریک می‌کند توجه داشته باشد و در صورت وجود بیماری یا عود کردن آن،  از مصرف آنها اجتناب کند.

اگر درد یا حساسیت مداوم دارید، پزشک ممکن است درمان‌های موضعی مانند کورتیکواستروئیدها را برای درمان زبان جغرافیایی تجویز کند. اگر درد شدید باشد، ممکن است بی‌حس کننده‌های موضعی یا عواملی که زبان را بی‌حس می‌کنند، پیشنهاد شود. دهان‌شویه نیز می‌تواند برای تسکین هر گونه ناراحتی مرتبط با این بیماری استفاده شود.

در برخی موارد، داروهای ضد آلرژی (آنتی هیستامین) ممکن است کمک کننده باشند. با این حال، اگر زبان جغرافیایی را در نتیجه یک بیماری مزمن  (مانند پسوریازیس) تجربه می‌کنید، برای بهبود ضایعات، باید شرایط زمینه‌ای را درمان کنید.

خلاصه

زبان جغرافیایی معمولاً دارای علائم خفیف یا احتمالاً بدون علامت است. زبان شما ممکن است تغییرات ظاهری داشته باشد که می‌آیند و می‌روند، اما این تغییرات باعث آسیب دائمی به زبان نمی‌شود. هیچ عواقب طولانی مدتی در ارتباط با زبان جغرافیایی وجود ندارد.

بااینکه تئوری‌هایی در مورد گسترش بیماری زبان جغرافیایی وجود دارد، اما هیچ کدامشان ثابت نشده است. پزشک شما می‌تواند بیماری را بر اساس علائم تشخیص دهد. با این حال، ممکن است نیاز به انجام آزمایشات بیشتری داشته باشند تا مطمئن شوند که ضایعات زبان و سایر علائم مربوط به یک بیماری زمینه ای نیازمند درمان نیست.

سخن پایانی

از آنجایی که اکثر افرادی که گلوسیت مهاجر خوش‌خیم دارند متوجه ابتلا به آن نیستند، پیدا کردن ضایعات دردناک در دهان می‌تواند نگران کننده باشد. این بیماری معمولاً نیازی به دارو ندارد، اما اگر درد دارید، با پزشک خود مطرح کنید. پزشکان می‌توانند درمان‌هایی مانند استروئیدهای موضعی، آنتی هیستامین‌ها یا دهان‌شویه‌های تسکین دهنده را توصیه کنند. مهم‌تر از آن، زبان جغرافیایی ممکن است نشانه این باشد که شما مبتلا به یک بیماری جدی تر هستید. انجام معاینه کامل و تشخیص دقیق برای حل مشکل مهم است.

سؤالات متداول

آیا زبان جغرافیایی مسری است؟

خیر. شما نمی‌توانید مثلاً با بوسیدن فرد مبتلا، زبان جغرافیایی پیدا کنید.

علت ایجاد ضایعات در زبان جغرافیایی چیست؟

تکه‌های پوستی بدون پرز زمانی ایجاد می‌شوند که پاپیلاها از بین بروند (برآمدگی‌های انگشت مانندی که سطح زبان را می‌پوشانند). بیشتر پاپیلاهای روی زبان دارای اندام‌های حسی هستند که مسئول توانایی چشیدن (جوانه‌های چشایی) و تشخیص طعم‌های شیرین، ترش، شور و تلخ هستند.

زبان جغرافیایی چقدر رایج است؟

این‌طور که تخمین زده شده است تنها ۱ تا ۳ درصد از جمعیت جهان به این عارضه مبتلا هستند. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که بزرگسالان جوان اغلب تحت تأثیر قرار می‌گیرند و زنان بیشتر از مردان دچار زبان جغرافیایی می‌شوند.

آیا زبان جغرافیایی می‌تواند به سایر قسمت‌های دهان سرایت کند؟

گسترش این عارضه به اندازه امکان گسترش یک عفونت نیست. با این حال، لکه‌ها می‌توانند در سایر قسمت‌های دهان از جمله لثه، بالای دهان و داخل گونه‌ها ظاهر شوند. در این موارد، بیماری استوماتیت جغرافیایی یا اریتم مهاجر نامیده می‌شود.

منبع

مترجم: مریم محجوب

همچنین اخبار های علمی را بخوانید:

اخبار