هدف از رنگ آمیزی تاژک
از تکنیک رنگ آمیزی تاژک یا فلاژل برای قابل رویت شدن حضور و آرایش تاژکها جهت شناسایی احتمالی گونههای باکتریایی متحرک استفاده میشود.
اصول رنگ آمیزی تاژک
تاژکها آنقدر نازک هستند که نمیتوان با استفاده از یک میکروسکوپ زمینه روشن با رنگهای معمولی، مانند رنگ گرم (Gram) یا یک رنگ ساده، آنها را مشاهده کرد. تکنیک لام مرطوب (Wet mount) برای رنگ آمیزی تاژکهای باکتریایی استفاده میشود، و زمانی که تعداد و آرایش تاژکها برای شناسایی گونههای باکتری متحرک حیاتی باشد، ساده و مفید میباشد.
روشهای رنگ آمیزی تاژک نیاز به استفاده از یک ماده تثبیت کننده رنگ دارند تا رنگ در لایههایی به تاژک بچسبد و امکان تصویرسازی را فراهم کند.
روش رنگ آمیزی تاژک (تکنیک لام مرطوب)
- ارگانیسم را برای رنگ آمیزی در دمای اتاق در بلاد آگار (Blood Agar) به مدت 16 تا 24 ساعت کشت دهید.
- یک قطره کوچک آب به لام میکروسکوپ اضافه کنید.
- یک لوپ (Loop) تلقیح استریل را در آب استریل فرو کنید.
- لوپ آغشته به آب را به طور کوتاه به حاشیه کلنی بزنید (این کار به سلولهای متحرک اجازه میدهد تا در قطره آب شناور شوند).
- لوپ آغشته به سلولهای متحرک را به قطره آب روی لام بزنید. توجه: هم زدن حلقه در قطره آب روی لام باعث جدا شدن تاژک از سلول میشود.
- قطره آب روی لام را با یک لامل بپوشانید. یک لام مرطوب مناسب به ندرت مایع کافی برای پر کردن فضای زیر یک لامل را دارد. وجود حبابهای کوچک هوا در اطراف لبه لام ترجیح داده میشود.
- لام را بلافاصله زیر میکروسکوپ با بزرگنمایی 40X تا 50X برای دیدن سلولهای متحرک بررسی کنید. اگر سلولهای متحرک دیده نشدند، رنگ آمیزی را ادامه ندهید.
- اگر سلولهای متحرک دیده شد، لام را به مدت 5 تا 10 دقیقه در دمای اتاق بگذارید. این امر زمان کافی را برای چسبیدن سلولهای باکتریایی به لام شیشهای یا به لامل میدهد.
- 2 قطره از رنگ تاژک RYU ((رمل (Remel)، لنکسا (Lenexa)، کانزاس (Kansas)) را به آرامی روی لبه لامل بمالید. این رنگ به صورت مویرگی جریان یافته و با سوسپانسیون سلولی مخلوط میشود. حبابهای کوچک هوا در اطراف لبه لام مرطوب برای کمک به جریان یافتن رنگ به صورت مویرگی مفید هستند.
- پس از نگه داشتن لام برای 5 تا 10 دقیقه در دمای اتاق، سلولها را از نظر وجود تاژک بررسی کنید.
- سلولهای دارای تاژک ممکن است در میکروسکوپ با بزرگنمایی 100X (با روغن) در ناحیهای از لام که غلظت رنگ در حالت بهینه است (تقریباً در وسط بین لبه تا مرکز لام) مشاهده شوند.
- تمرکز میکروسکوپ بر روی سلولهای متصل به لامل به جای سلولهای متصل به لام، رویت تاژک را تسهیل میکند. رسوب حاصل از رنگ عمدتا بر روی لام است تا لامل.
تفسیر نتایج رنگ آمیزی تاژک
- وجود یا عدم وجود تاژک
- تعداد تاژک در هر سلول
- محل تاژکها در هر سلول
- پیرا تاژکدار (پیرامونی) (Peritrichous)
- لوفوترکوس (Lophotrichous)، دستهای از تاژکها در یک انتهای سلول.
- قطبی (Polar)، از تاژکها به هر دوانتهای سلول متصل هستند.
- دامنه طول موج
- کوتاه
- بلند
- “پرزدار” یا بدون پرز
محدودیت های رنگ آمیزی تاژک یا فلاژل
حتی با یک رنگ خاص، تصویرسازی تاژک به یک متخصص آزمایشگاهی با تجربه نیاز دارد و یک تکنیک سطح اولیه محسوب نمیشود.
همچنین بخوانید:
- فلاژل چیست؟ تعریف، ساختار، انواع و عملکرد تاژک ها
- رنگ آمیزی اندوسپور (Endospore Staining): اصول، شناساگرها، روش و نتیجه
- رنگ های رومانوفسکی: اصول، انواع، کاربردها
- رنگآمیزی تریکروم ماسون (Masson’s Trichrome Staining): اصول، اهداف، آمادهسازی، تفسیر نتایج و محدودیتها
- آموزش رنگ آمیزی گرم
- رنگ آمیزی سلول: رنگآمیزی اختصاصی سلولی برای تشخیص تمایز
- رنگ آمیزی کالکوفلور سفید: اصول، روش، نتایج و کاربردها
- رنگ آمیزی اسید فست (Acid-Fast Stain): اصول، روش، تفسیر و مثالها
مترجم: صادق حسینیکیا