مقدمه ای بر رنگ آمیزی اسمیر واژینال
برخلاف انسانها که چرخه قاعدگی دارند، جوندگان چرخه فحلی (سیکل استروس) کوتاهی دارند که حدود ۴ تا ۵ روز طول میکشد. پایش این چرخه برای تحقیقات در زیستشناسی تولید مثل، غدد درونریز، سمشناسی، داروشناسی و مطالعات سرطان بسیار مهم است.
یکی از پرکاربردترین روشها برای تعیین مرحله چرخه فحلی (سیکل استروس)، سیتولوژی اسمیر واژن است. این تکنیک شامل جمعآوری سلولهای اپیتلیال واژن و به دنبال آن رنگآمیزی و بررسی میکروسکوپی است. ترکیب و مورفولوژی این سلولها در چهار مرحله چرخه فحلی (سیکل استروس) با الگویی قابل پیشبینی تغییر میکند:
- پرواستروس: در این مرحله سلول های غالب سلولهای اپیتلیال هستهدار هستند ، که نشاندهنده افزایش سطح استروژن است.
- استروس: وجود سلولهای سنگفرشی شاخی و بدون هسته، که نشاندهنده تخمکگذاری است.
- متاستروس: مخلوطی از لکوسیتها، سلولهای شاخی و اپیتلیال.
- دیاستروس: غلبه لکوسیتها، که نشاندهنده فاز لوتئال است.
سیتولوژی واژن به دلیل غیرتهاجمی بودن، ارزان بودن و تکرارپذیری مورد توجه است و آن را برای پایش روزانه حیوانات زنده مناسب میسازد. تکنیکهای مختلف رنگآمیزی مانند پاپانیکولائو، گیمسا و کریستال ویوله جهت بررسی سلول ها و تشخیص مراحل مختلف چرخه فحلی (سیکل استروس) مورد استفاده قرار می گیرند.
این روش نیاز به جمعآوری دقیق نمونه، تثبیت مناسب و تفسیر توسط فرد باتجربه برای جلوگیری از اشتباه و طبقهبندی نادرست دارد. برای مطالعات با دقت بالا، سیتولوژی واژن ممکن است با سنجش هورمونهای سرم یا آنالیز بافتشناسی ترکیب شود.
به دلیل سادگی و تکرارپذیری، رنگآمیزی اسمیر واژن همچنان یک تکنیک استاندارد طلایی برای پایش چرخه فحلی(سکیل استروس) در جوندگان آزمایشگاهی است.
مواد وتجهیزات مورد نیاز:
- سواب پنبهای استریل یا پیپت پلاستیکی
- محلول نمکی بافر فسفات (PBS) یا محلول نمکی نرمال سالین
- اسلایدهای میکروسکوپی شیشهای
- مادهی تثبیتکننده (اتانول یا متانول ۹۵٪)
- رنگها (معمولاً استفاده میشوند: رنگ پاپانیکولائو، گیمسا یا کریستال ویوله)
- آب مقطر
- میکروسکوپ
روش کار:
جمع آوری نمونه:
- ابتدا رت یا موش آزمایشگاهی را به آرامی مهار کنید.
- سپس با یک سواب پنبه ای استریل یا پیپت ترشحات واژینال را جمع کنید.
- سپس نمونه جمع آوری شده را به یک لام شیشه ای منتقل کرده و گسترش تهیه کنید.
تثبیت نمونه
- لام حاوی نمونه را در مجاورت هوا قرار میدهیم تا خشک شود و سپس 10 تا 15 دقیقه در اتانول/متانول 96درصد قرار می دهیم.
- تثبیت مناسب، مورفولوژی سلول را حفظ کرده و از ایجاد آرتیفکت جلوگیری میکند.
انواع روش های رنگ آمیزی:
رنگ آمیزی پاپانیکولائو
- اسمیر را با استفاده از غلظتهای نزولی الکل، هیدراته کنید.
- هستهها را با هماتوکسیلین رنگآمیزی کنید.
- سیتوپلاسم را با OG-6 و EA-50 رنگآمیزی متقابل کنید.
- دهیدراته و مونت کنید.
رنگ آمیزی گیمسا:
- با محلول رقیق شده گیمسا (به نسبت ۱ به ۲۰ در بافر) به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه رنگآمیزی کنید.
- به آرامی با آب مقطر بشویید
- سپس اجازه دهید لام ها در مجاورت هوا خشک شوند و سپس مونت کنید.
رنگ آمیزی کریستال ویوله:
- لام را به مدت ۱ دقیقه در محلول کریستال ویوله ۰.۱٪ رنگآمیزی کنید.
- با آب بشویید، در هوای آزاد خشک کنید و با میکروسکوپ مشاهده کنید.
بررسی میکروسکوپی
- زیر میکروسکوپ نوری (با بزرگنمایی 10 و 40 برابر) بررسی کنید.
انواع سلولها را شناسایی کنید
- پرواستروس: غلبه سلولهای اپیتلیال هستهدار
- استروس: سلولهای اپیتلیال سنگفرشی شاخی شده (بدون هسته)
- متاستروس: مخلوطی از سلولهای شاخی شده و لکوسیتها
- دیاستروس: بیشتر لکوسیتها با تعداد کمی سلولهای اپیتلیال
همچنین بخوانید: