تکنیک ها, ویکی ژن
رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون (Masson’s Trichrome Staining): اصول، اهداف، آماده‌سازی، تفسیر نتایج و محدودیت‌ها
تعریف رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون
رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون یک روش رنگ‌آمیزی مربوط به آسیب‌شناسی بافتی است که برای رنگ‌آمیزی انتخابی کلاژن (Collagen)، فیبرهای (Fiber) کلاژن، فیبرین (Fibrin)، ماهیچه‌ها و گلبول‌های قرمز استفاده می‌شود.
این روش از سه رنگ برای رنگ‌آمیزی استفاده می‌کند، از این رو از اصطلاح Trichrome برای نام‌گذاری آن استفاده شده است. این سه رنگ عبارتند از:
- هماتوکسیلین وایگرت (Weigert’s Hematoxylin)
- محلول بیبریچ اسکارلت اسید فوشین (Biebrich scarlet-acid fuschin solution)
- آنیلین بلو (Aniline blue)
اهداف رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون
- برای رنگ‌آمیزی فیبرهای کلاژ (Collage)
- برای رنگ‌آمیزی کلاژن
- برای رنگ‌آمیزی کراتین (Keratin)
- برای رنگ‌آمیزی فیبرین
- برای رنگ‌آمیزی فیبرهای عضلانی
اصول رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون
با استفاده از این سه رنگ، تکنیک رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون برای شناسایی فیبرهای کلاژن در بافت‌هایی مانند پوست، قلب و ماهیچه‌ها استفاده می‌شود. نمونه‌ها شامل برش‌های فیکس‌شده با فرمالین، برش‌های پوشیده شده با پارافین یا بخش‌های منجمد هستند. هماتوکسیلین وایگرت، یک رنگ هماتوکسیلین آهن است که برای رنگ‌آمیزی هسته‌ها استفاده می‌شود.
این رنگ در برابر رنگ‌زدایی توسط محلول‌های رنگ‌آمیزی اسیدی مقاوم است. محلول بیبریچ اسکارلت اسید فوشین تمام بافت‌های اسیدی مانند سیتوپلاسم، ماهیچه و کلاژن را رنگ می‌کند.
اسید فسفومولیبدیک (Phosphomolybdic) یا اسید فسفوتنگستیک (Phosphotungstic) به عنوان یک عامل رنگ‌زدا استفاده می‌شود که باعث می‌شود بیبریچ اسکارلت اسید فوشین از فیبرهای کلاژن پخش شود. این امر باعث می‌شود سلول‌های ماهیچه‌ای قرمز رنگ شوند. آنیلین بلو کلاژن را رنگ می‌کند که در آن اسید استیک 1 درصد به آن اضافه می‌شود تا تفاوت در بخش‌های بافت نشان داده شود. فیبرهای کلاژن به رنگ آبی و هسته‌ها به رنگ سیاه، با پس‌زمینه قرمز رنگ‌آمیزی می‌شوند.
شناساگرها و آماده‌سازی آن‌ها
محلول بوئن (Bouin’s Solution)
(این محلول کیفیت رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون را بهبود می‌بخشد)
- اسید پیکریک (Picric acid) اشباع‌شده: 75 میلی‌لیتر
- فرمالدئید (Formaldehyde) 40 درصد: 25 میلی‌لیتر
- اسید استیک گلاسیال (Glacial acetic acid): 5 میلی‌لیتر
محلول هماتوکسیلین آهن وایگرت
- محلول ذخیره A
- هماتوکسیلین (Hematoxylin): 1 گرم
- الکل 95 درصد: 100 میلی‌لیتر
- محلول ذخیره B
- کلرید آهن 29 درصد در آب: 4 میلی‌لیتر
- آب مقطر: 95 میلی‌لیتر
- اسید هیدروکلریک (Hydrochloric) غلیظ: 1 میلی‌لیتر
- قسمت‌های مساوی از محلول ذخیره A و B را برای استفاده مخلوط کنید. این مخلوط فقط برای حداکثر 3 ماه پایدار است.
محلول بیبریچ اسکارلت اسید فوشین
- بیبریچ اسکارلت 1% آب‌دار: 90 میلی‌لیتر
- فوشین اسید 1% آب‌دار: 10 میلی‌لیتر
- اسید استیک گلاسیال: 1 میلی‌لیتر
محلول فسفومولیبدیک- فسفوتنگستیک اسید
- اسید فسفومولیبدیک 5%: 25 میلی‌لیتر
- اسید فسفوتنگستیک 5%: 25 میلی‌لیتر
محلول آنیلین بلو
- آنیلین بلو: 2.5 گرم
- اسید استیک گلاسیال: 2 میلی‌لیتر
- آب مقطر: 100 میلی‌لیتر
محلول اسید استیک 1 درصد
- اسید استیک گلاسیال: 1 میلی‌لیتر
- آب مقطر: 99 میلی‌لیتر
روش رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون
- بافت را با استفاده از الکل 100%، الکل 95% و الکل 70% به طور متوالی پارافین زدایی و آبرسانی مجدد کنید.
- آن را در آب مقطر بشویید.
- برای بافت‌های فیکس‌شده با فرمالین، مجدداً آن در محلول بوئن به مدت 1 ساعت در دمای 56 درجه سانتی‌گراد فیکس کنید. این کار باعث بهبود کیفیت رنگ می‌شود.
- بافت را به مدت 5 تا 10 دقیقه با آب شیر بشویید تا رنگ زرد از بین برود.
- با محلول هماتوکسیلین آهن وایگرت به مدت 10 دقیقه رنگ‌آمیزی را انجام دهید.
- رنگ را با آب شیر به مدت 10 دقیقه شستشو دهید.
- آن را در آب مقطر بشویید.
- با محلول بیبریچ اسکارلت اسید فوشین به مدت 10 تا 15 دقیقه، بافت را رنگ‌آمیزی کنید.
- بافت را در آب مقطر بشویید.
- بافت را در محلول اسید فسفومولیبدیک-فسفوتنگستیک به مدت 10 تا 15 دقیقه یا تا زمانی که کلاژن رنگ قرمز خود را از دست بدهد، قرار دهید.
- قسمت رنگ شده را به محلول آنیلین بلو منتقل کنید و به مدت 5 تا 10 دقیقه رنگ‌آمیزی را انجام دهید.
- قسمت رنگ‌آمیزی شده را به طور مختصر در آب مقطر بشویید و عمل افتراق را با محلول اسید استیک 1% به مدت 2 تا 5 دقیقه انجام دهید.
- بافت را در آب مقطر بشویید.
- بافت را به سرعت با اتیل الکل 95 درصد دهیتراته کنید.
- در زایلن (xylene) آن را تمیز کنید.
- نمونه را در یک Mounting medium جهت مشاهده آن با میکروسکوپ، قرار دهید.
نتایج و تفسیر رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون
- فیبر کلاژن آبی رنگ می‌شود
- هسته‌ها سیاه رنگ می‌شوند
- ماهیچه‌ها، سیتوپلاسم و کراتین، قرمز رنگ می‌شوند
- پس‌زمینه قرمز رنگ می‌شود
کاربردهای رنگ‌آمیزی تریکروم ماسون
- برای مطالعه دیستروفی (Dystrophy) عضلانی و سایر پاتولوژی‌های عضلانی.
- برای مطالعه عفونت‌های قلبی و سایر پاتولوژی‌های قلبی.
- برای مطالعه پاتولوژی‌های کبدی مانند سیروز (Cirrhosis).
- برای مطالعه پاتولوژی‌های کلیه مانند فیبروز گلومرولی (Glomerular fibrosis).
- برای شناسایی و تجزیه و تحلیل تومورها در بیوپسی‌های (biopsy) کبد و کلیه.
مزایا
- می‌توان از آن برای اندازه‌گیری و افتراق رسوب کلاژن در مقایسه با روش رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین Y (Hematoxylin-Eosin Y) استفاده کرد.
- در مقایسه با سایر رنگ‌ها، تصاویر واضحی از فیبر کلاژن ایجاد می‌کند.
- از بسیاری از تکنیک‌های رنگ‌آمیزی دقیق‌تر است.
محدودیت‌ها
- محلول‌های ذخیره باید ظرف 24 ساعت پس از آماده‌سازی استفاده شوند.
- رنگ‌آمیزی باید با احتیاط و با پوشیدن لباس محافظ انجام شود تا در معرض خورندگی شناساگرهای مورد استفاده قرار نگیریم.
همچنین بخوانید:
- دوره مهارت آموزی تکنولوژیست پاتولوژی و هیستولوژی
- هیستولوژی چیست؟ بافت شناسی به روش هیستوتکنیک
- رنگ آمیزی کالکوفلور سفید: اصول، روش، نتایج و کاربردها
- رنگ های رومانوفسکی: اصول، انواع، کاربردها
مترجم: صادق حسینی‌کیا
