دیسپلازی SADDAN

فهرست مطالب نمایش

نام‌های دیگر دیسپلازی SADDAN

آکندروپلازی شدید با تأخیر تکوینی و آکانتوز نیگریکانس، سندروم اسکلتی پوستی مغزی؛ آکندروپلازی شدید با تأخیر تکوینی و آکانتوز نیگریکانس؛ سندروم SSB؛ SADDAN؛ آکندروپلازی شدید-تأخیر تکوینی-سندروم آکانتوز نیگرینکاس

طبقه‌بندی:

بیماری‌های مادرزادی و ژنتیکی

خلاصه:

آکندروپلازی شدید با تأخیر تکوینی و آکانتوز نیگریکانس ( دیسپلازی SADDAN)، یک اختلال ژنتیکی بسیار نادر است. این بیماری اختلالی است که بر رشد تأثیر می‌گذارد و با ناهنجاری‌های اسکلتی، مغزی و پوستی مشخص می‌شود. افرادی که به این اختلال مبتلا شدند به شدت کوتاه قدند و عموما دست‌ها و پاهای کوتاهی دارند. علاوه بر این، استخوان‌های پاها اغلب خمیده است و افراد مبتلا قفسه‌ی سینه‌ی کوچکتر با استخوان‌های دنده‌ا‌ی کوتاهتری همراه با استخوان ترقوه خمیده دارند.

دیگر علائم این اختلال شامل انگشتان پهن و چین‌های اضافی پوست در بازوها و پاها است. بسیاری از افرادی که از این اختلال رنج می‌برند، از نظر تکوینی سطح بالاتری از تأخیر و ناتوانی را بروز می‌دهند. تشنج همچنین به دلیل ناهنجاری‌های ساختاری مغز رایج است. این افراد مبتلا ممکن است همچنین دچار آپنه، کند شدن یا قطع تنفس برای مدت کوتاه، شوند.

بسیاری از ویژگی‌های دیسپلازی SADDAN به ویژگی‌هایی شبیه است که در دیگر اختلالات اسکلتی به طور خاص آکندروپلازی و دیسپلازی تاناتوفوریک دیده می‌شود. آکندروپلازی شکلی از کوتولگی بدن است.

این نوع از کوتولگی به دلیل ناتوانی غضروف اسکلتی در استخوانی شدن و تبدیل شدن به استخوان ایجاد می‌شود. آکانتوز نیگریکانس یک مورد بیماری پوستی است که در آن نواحی از پوست به رنگ تیره و مخملی تغییر رنگ می‌دهند، که اغلب در چین‌های بدن و چین‌خوردگی‌هایی مثل زیر بغل، کشاله ران و گردن دیده می‌شود. در افراد مبتلا به SADDAN، آکانتوز نیگریکانس در اوایل زندگی، معمولا در نوزادی یا اوایل کودکی ایجاد می‌شود.

فراوانی:

این اختلال بسیار نادر است؛ این بیماری تنها در تعداد کمی از افراد در سرتاسر جهان توصیف شده است.

علت:

موتاسیون‌هایی در ژن FGFR3 باعث ایجاد SADDAN می‌شود، به بیان اختصاصی‌تر؛ یک جهش بد معنا در موقعیت Lys650Met ژن FGFR3 علتی است که باعث SADDAN می‌شود. ژن FGFR3 دستورالعمل‌هایی را برای ساخت پروتئینی که درگیر در تکوین و حفظ استخوان و بافت مغز است را فراهم می‌کند. یک موتاسیون در این ژن ممکن است باعث شود که پروتئین FGFR3 بیش از حد فعال شود، که منجر به اختلال در رشد استخوان می‌شود که مشخصه این اختلال است. محققان تعیین نکرده‌اند که چه طور این موتاسیون تکوین مغز را مختل می‌کند یا باعث آکانتوز نیگریکانس می‌شود.

وراثت:

SADDAN یک اختلال ژنتیکی اتوزوم غالب است. اتوزوم به این معنی است که ژن مسئول موتاسیون و اختلال بر روی یک کروموزوم غیر جنسی یافت می‌شود که مادر یا پدر می‌توانند ژن را منتقل کنند، درحالیکه غالب به معنای این است که تنها یک نسخه از ژن برای اینکه فرد اختلال را داشته باشد نیاز است.

این اختلال بسیار نادر است و تنها در تعداد کمی از افراد در سرتاسر جهان دیده شده است. درحالیکه این اختلال می‌تواند به صورت ژنتیکی به ارث برسد، هیچ موردی از وراثت آن هنوز ثبت نشده است.

بلکه، در معدود موارد مستند شده، افراد مبتلا به این اختلال، تحت تأثیر یک جهش تصادفی قرار می‌گیرند که جهش از نو نیز نامیده می‌شود، که این جهش فقط محصول ژن FGFR3 است و ژن موتاسیون یافته به واسطه‌ی وراثت انتقال نمی‌یابد. هیچ فرد مبتلا به این اختلال شناخته نشده است که فرزند داشته باشد؛ بنابراین، این اختلال به نسل بعد منتقل نمی‌شود.

علائم:

این جدول علائمی را که افراد با این بیماری ممکن است داشته باشند را فهرست می‌کند. برای بیشتر بیماری‌ها، علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. افراد با بیماری مشابه ممکن است تمام علائم فهرست شده را نداشته باشند.

نام‌های دیگر	واژه‌های پزشکی
80%-99% افراد این علائم را دارن
پوست تیره و ضخیم شده	آکانتوز نیگریکانز
	آپلازی/هیپوپلازی فک پایین
انحطاط مغز تحلیل رفتن مغز	آتروفی مغز
	مخچه بزرگ شده
	عمومیت حمله تشنج
بخش تکوین نیافته مغز به نام جسم پینه‌ای	هایپرپلازی جسم پینه‌ای
عقب ماندگی ذهنی زودرس و شدید عقب ماندگی ذهنی، شدید عقب ماندگی شدید ذهنی	ناتوانی ذهنی، شدید
	کندرودیسپلازی پهنه استخوان
	تأخیر در تکوین به صورت عمومی
30%-79% افراد این علائم را دارند
ناهنجاری ترقوه	ناهنجاری مورفولوژی ترقوه
استخوان ران خمیده	خمیدگی استخوان ران
خمیدگی استخوان ساق پا	خمیدگی فیبولار
جمجمه کوچک ناهنجار کاهش محیط جمجمه کاهش اندازه جمجمه کاهش محیط سر دور سر کوچک	میکروسفالی
خمیدگی استخوان درشت نی خمیدگی استخوان درشت نی	خمیدگی استخوان درشت نی
5%-29% افراد این علائم را دارند
نارسایی قلبی نارسایی‌های قلبی نارسایی قلب	نارسایی احتقانی قلب
کره چشم به سمت بیرون	اگزوتروپی (نوعی چپ چشمی که یک چشم متوجه شی جلو می شود و چشم دیگر به طرف خارج می چرخد، برون گردی، برون پیچی؛ در برابر درون پیچی esotropia)
رفلاکس اسیدی (بازگشت اسید معده به مری یا ترش کردن) بیماری رفلاکس اسیدی سوزش سر دل	رفلاکس مری معدوی
نزدیک بینی شدید به شدت نزدیک بین	نزدیک ‌بینی شدید
افزایش فشار خون در رگ‌های خونی ریه	پرفشاری شریان ریوی
درصد افرادی که دارای این علائم هستند از طریق HPO قابل دسترسی نیست
	وراثت اتوزوم غالب
	آپنه مرکزی
پل بینی فرو رفته پل بینی صاف پل بینی مسطح پل بینی مسطح شده پل بینی پایین پایه بینی پایین	پل بینی فرو رفته
	برجستگی لب پیشانی
	تأخیر در تکوین کلی
ناشنوایی نقص شنوایی	اختلال شنوایی
مایع مغزی نخاعی بیش از حد در مغز	هیدروسفالی ( ازدیاد غیر عادی مایع)
ناکارایی ذهنی عقب ماندگی ذهنی عقب ماندگی ذهنی، غیر اختصاصی	ناتوانی ذهنی
پشت قوزدار پشت گرد	کوژپشتی
انحنای بیش از حد ستون فقرات پایینی به سمت داخل	انحنای ستون فقرات ناحیه کمری
	مگالنسفالی
کوتاهی نامتناسب قسمت میانی اندام	مزولمیا
کاهش اندازه midface نقص midface عدم تکوین midface	کوتاهی استخوان midface
عفونت گوش میانی	عفونت گوش میانی
استخوان‌ مهره مسطح شده	Platyspondyly (یک علامت رادیوگرافی است که به اجسام مهره‌ای مسطح در سراسر اسکلت محوری اشاره دارد)
شل شدن پوست زائد چین‌های زائد پوستی افتادگی، پوست زائد	پوست زائد
کوتاهی نامتناسب قسمت فوقانی اندام	ریزوملیا
	تشنج
کوتولگی کوتولگی متناسب قامت کوتاه، شدید	کوتاهی قد شدید
وقفه در تنفس هنگام خواب	آپنه در خواب
پهن‌تر از حد معمول نقطه‌ی نرم جمجمه	لوب پیشانی پهن

تشخیص:

تشخیص پزشکی لازم است. آزمایش‌های بالینی و نیز آزمایش ژنتیک مولکولی می‌تواند انجام شود. تست‌های در دسترس شامل:

آنالیز توالی کل ناحیه کدگذاری

آکندروپلازی شدید با تأخیر تکوینی و آکانتوز نیگریکانس ( دیسپلازی SADDAN) – تعیین توالی سنگر: تشخیصی، تأیید موتاسیون، پیش علامتی، ارزیابی خطر، غربالگری
جوش خوردن زودرس استخوان‌های جمجمه: تشخیصی
آزمایش invitae اختلالات مرتبط با FGFR3: پیش-علامتی، تشخیصی، مدیریت درمانی

اسکن موتاسیون اگزون‌های انتخابی

صفحه دیسپلازی اسکلتی: تشخیصی، پیش آگهی

آنالیز توالی اگزون‌های انتخابی

آکندروپلازی شدید با تأخیر تکوینی و آکانتوز نیگریکانس (SADDAN, FGFR3): تشخیصی، تأیید موتاسیون، ارزیابی خطر
آکندروپلازی شدید، تآخیر تکوینی، آکانتوز نیگریکانس: تشخیصی، تأیید موتاسیون

آنالیز حذف/دوپلیکیشن