اخبار علمی, مطالب
داروی موثر بر سلول های بنیادی میتواند پایه ی داروهای سرطان و اچ آی وی باشد
سیستم ایمنی شما مداوما مشغول مبارزه با تهدید های ورودی هستند. سیستم ایمنی، از سلول های بسیاری بوجود آمده و زمانی که کمبود سلول وجود داشته باشد، عملکرد سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار میدهد.
این مورد در بیماران بسیاری که تحت شیمی درمانی قرار گرفته اند دیده شده است. زیرا همه ی سلول های بدن در شیمی درمانی هدف قرار میگیرند. این شامل سلول های بنیادی مغز استخوان که در آینده تبدیل به سلول های ایمنی خواهند شد نیز میشود. این به این معناست که سیستم ایمنی در این صورت برای مبارزه با عفونت ها، با کمبود سلول مواجه خواهد بود.
داروهایی هستند که میتوانند سلول های ایمنی را از مغز استخوان جدا کنند و در نتیجه این سلول ها پس از درمان به بدن بیمار بازگردانده میشوند، دوباره تبدیل به سلول های ایمنی میشوند و دوباره به بدن در مبارزه با تهدید های ورودی کمک میکنند. اما در گذشته ما اطلاعات دقیقی از اینکه این داروها چطور کار میکنند نداشتیم.
مطالعه ی جدیدی بر روی موش ها توسط محققان دانشگاه کپنهاگ، نحوه ی کارکرد دارو و در سطح سلولی و تاثیر مثبت یکی از دو داروی تست شده را نشان میدهد. این در حالتی است که داروی دیگر، در مطالعات و تحقیقات تئوری انتظار میرفت که مورد تاثیرگذار تری باشد. این کشف نه تنها به پیوند سلولی کمک خواهد کرد، بلکه ممکن است به پیشرفت دارو ها در آینده کمک کند
دانشجوی دکتری دپارتمان زیست پزشکی دانشگاه کپنهاگ، آسترید سیسل یورگنسن، میگوید:” ما دو مورد دارو را برای پیوند سلول بنیادی آزمایش کردیم که به نظر میرسد تاثیر مشابهی داشته باشند. کار آنها، جلوگیری از یک گیرنده است که باعث میشود مغز استخوان سلول های بنیادی را به خون آزاد کند. مطالعات جدید نشان میدهد که آنها نه تنها گیرنده را مهار میکنند بلکه یکی از این دو دارو سایر مسیر های پیام رسانی سلول را نیز تحت تاثیر قرار میدهد و همین آن را تبدیل به دارویی با تاثیر گذاری بیشتر میکند.”
ما در گذشته باور داشتیم که فقط باید گیرنده ها را مهار کنیم و اینکه هردو دارو تاثیر یکسانی دارند اما حالا بنظر میرسد که مطالب بیشتری باید در نظر گرفته شوند. دارو های تست شده توسط محققین، سلول های بنیادی که نقش ضد گیرنده ی CXCR4 دارند را حمل میکنند. این به این معناست که آنها فعالیت گیرنده ها را کاهش داده یا مهار میکنند. چند دارو، مثل داروی مهار کننده ی تکثیر اچ آی وی (HIV)، این گیرنده را هدف قرار میدهند.
به گفته ی پروفسور مت روزنکیلد این دارو ها نه تنها مسیر پیامرسانی عادی سلول را مهار میکند بلکه یکی از این دو دارو روی بعضی از سایر مسیر های سلولی تاثیر دارد و حتی باعث جذب گیرنده توسط سلول و ناپدید شدن آن از روی سطح میشود. حتی یکی از این دو دارو میتواند مغز استخوان را برای تولید سلول های بنیادی بیشتر و ورود آنها به خون تحریک کند.
این اطلاعات درمورد اینکه دارو ها چگونه به شکل متفاوتی مسیرهای سلولی را تحت تاثیر قرار میدهند، همچنین با نام مسیریابی جانبدارانه شناخته میشود. همین موارد است که باعث میشود در تحقیقات تئوری یکی از دارو ها به نظر موثرتر باشد. با توجه به محققین، دانش جدید مسیریابی جانبدارانه دیدگاه ما نسبت به دارو ها را به چالش میکشد.
نتیجه ی پژوهش ما مستقیما بر دیدگاه ما نسبت به دارو های مورد استفاده برای پیوند سلولهای بنیادی تاثیر میگذارد. در طولانی مدت، ممکن است حتی دیدگاه ما نسبت به دارو های آینده و اینکه این داروها چگونه باید طراحی شوند تا بهترین تاثیرگذاری را داشته باشند، را نیز تحت تاثیر قرار دهد. هم در مرحله ی اتصال و حمل سلول های بنیادی و هم در درمان عفونت های اچ آی وی، که در این مورد، این گیرنده نقش کلیدی را ایفا میکند.
