تست زانتوپروتئیک چیست؟
پروتئین‌ها پلیمرهای اسیدهای آمینه هستند. آن‌ها ترکیبات آلی پیچیده‌ای هستند که حاوی نیتروژن، هیدروژن، کربن و اکسیژن هستند. پروتئین‌ها در غذای روزمره ما به وفور یافت می‌شوند، به عنوان مثال تخم مرغ، لوبیا سویا، حبوبات، ماهی، شیر و غیره. وجود پروتئین‌ها را می‌توان از نظر کیفی با استفاده از چندین آزمایش تایید کرد که تست زانتوپروتئیک یکی از آن‌هاست. به دلیل وجود زنجیره‌های جانبی مشخص در آن‌ها، اسیدهای آمینه خاصی واکنش‌های رنگی معمولی را نشان می‌دهند که اساس شناسایی آن‌ها را تشکیل می‌دهد.
تست زانتوپروتئیک یک روش بیوشیمیایی است که برای شناسایی اسیدهای آمینه حاوی گروه‌های فنلی یا اندولیک مانند فنیل آلانین، تیروزین و تریپتوفان (اسیدهای آمینه آروماتیک) استفاده می‌شود. محصول نهایی این واکنش به رنگ زرد است و نام آن از کلمه یونانی “Xanthos” به معنای زرد گرفته شده است.
این آزمایش به عنوان تست پروتئین زرد نیز شناخته می‌شود. حلقه‌های بنزن حاوی اسیدهای آمینه یا سایر گروه‌های معطر نیز در تست زانتوپروتئیک نتیجه مثبت می‌دهند. این یک نوع آزمایش کیفی است که فقط وجود یا عدم وجود اسیدهای آمینه را نشان می‌دهد.
هدف از آزمایش زانتوپروتئیک
- برای تشخیص تیروزین و تریپتوفان از سایر اسیدهای آمینه
- برای تشخیص وجود آمینو اسیدهای حاوی گروه‌های معطر مانند تیروزین و تریپتوفان
اصول تست زانتوپروتئیک
آزمایش زانتوپروتئیک از یک واکنش نیتراسیون استفاده می‌کند که حضور یک حلقه بنزن فعال را مشخص می‌کند. گروه‌های معطر اسید آمینه آزاد یا پروتئین با حرارت دادن با اسید نیتریک غلیظ (HNO3) تحت نیتراسیون قرار می‌گیرند و محصول زرد رنگی را تشکیل می‌دهند. نمک‌های این مشتقات به رنگ نارنجی است. با افزودن قلیایی، باقیمانده به دلیل تشکیل نمکی از فرم تومریک ترکیب نیترو، نارنجی می‌شود.
فنیل آلانین حاوی حلقه بنزن هیچ نتیجه مثبتی در این آزمایش ارائه نمی‌دهد زیرا گروه فنیل موجود در فنیل آلانین بسیار پایدار است که در شرایط این آزمایش با اسید نیتریک واکنش نمی‌دهد. اما، پس از یک دوره طولانی حرارت دادن فنیل آلانین ممکن است یک نتیجه مثبت داشته باشد.
معرف و مواد مورد نیاز
- معرف: اسید نیتریک غلیظ، 40% NaOH، محلول آزمایش.
- سایر مواد: لوله آزمایش، پایه لوله آزمایش، پیپت.
روش آزمایش زانتوپروتئیک
- یک لوله آزمایش تمیز بردارید و 1 میلی لیتر از محلول نمونه را داخل آن اضافه کنید.
- پس از آن 1 میلی لیتر اسید نیتریک غلیظ به آن اضافه کنید.
- لوله آزمایش را در دمای اتاق نگه دارید و اجازه دهید تا خنک شود.
- اگر نمونه آزمایشی محلول پروتئینی باشد، رسوب سفیدی از پروتئین‌های دناتوره شده ایجاد می‌شود.
- پس از آن 1 میلی لیتر محلول NaOH 40 درصد به لوله آزمایش اضافه کنید.
- مشاهده تغییر رنگ
نتیجه آزمایش زانتوپروتئیک
- تست مثبت: با ظاهر محلول زرد تیره یا نارنجی رنگ مشخص می‌شود. وجود گروه‌های آروماتیک در پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه را تایید می‌کند.
- نتیجه منفی: با ظاهر محلول زرد تیره یا نارنجی رنگ مشخص می‌شود. عدم وجود گروه‌های معطر در پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه را تایید می‌کند.
کاربرد تست زانتوپروتئیک
- این آزمایش برای تشخیص پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه استفاده می‌شود.
- تست زانتوپروتئیک برای تمایز اسیدهای آمینه آروماتیک از اسیدهای آمینه غیر معطر استفاده می‌شود.
محدودیت‌ها
فنیل آلانین تست زانتوپروتئیک مثبتی نمی‌دهد، اگرچه یک آمینو اسید حاوی گروه معطر است. زیرا فنیل آلانین حاوی یک گروه فنیل بسیار پایدار است.
همچنین بخوانید:
- تست لیتموس میلک (Litmus Milk Test): اصول، روش، و نتایج
- تست فهلینگ (Fehling’s Test): تعریف، اصول، روش، نتیجه و موارد استفاده
- تست سالیوان و مک‌کارتی (Sullivan and McCarthy’s Test): تعریف، اصول، روش، نتیجه و موارد استفاده
- تست آکری-رزنهایم (Acree-Rosenheim Test): تعریف، اصول، روش، نتایج و موارد استفاده
مترجم: شقایق مرتاضی
