مطالب, اخبار علمی
بررسی سیستم دفاعی بدن پس از بهبودی از بیماری کووید 19
هرچه تعداد افرادی که به بیماری SARS-CoV-2 مبتلا شده اند و بهبود یافته اند بیشتر می شود، پاسخ به یک سوال مهم اهمیت پیدا می کند: مصونیت این افراد نسبت به ویروس کرونا تا چه مدت ادامه پیدا می کند؟ مطالعه جدید صورت گرفته در این زمینه، پاسخ دلگرم کننده ای را ارائه می دهد. این مطالعه نشان می دهد کسانی که از COVID-19 بهبود می یابند حداقل برای شش ماه و احتمالاً بسیار بیشتر در برابر ویروس ایمن می شوند.
یافته های منتشر شده در مجله Nature، با ارائه قوی ترین شواهد نشان می دهد که سیستم ایمنی بدن، ویروس را “به یاد می آورد” و به طرز قابل توجهی، حتی پس از کاهش عفونت، کیفیت آنتی بادی های تولید شده را بهبود می بخشد. آنتی بادی های تولید شده ماه ها پس از عفونت، توانایی مسدود کردن SARS-CoV-2 و همچنین نسخه های جهش یافته آن مانند نوع آفریقای جنوبی را دارند.
محققان دریافتند که این آنتی بادی های موجود در بدن فرد بهبود یافته، توسط سلول های سیستم ایمنی تولید می شوند که به طور مداوم در حال تکامل هستند، این تداوم به دلیل ادامه تماس با باقی مانده ویروس مخفی در بافت روده ای است.
بر اساس این یافته ها، محققان گمان می کنند وقتی بیمار بهبودیافته، مجددا با ویروس برخورد می کند، پاسخ سریع تر و موثرتری می دهد و از عفونت مجدد جلوگیری می کند.
Michel C. Nussenzweig می گوید: “این واقعا خبر مهیجی است. این نوع از پاسخ ایمنی که در این مواجهه بروز می کند، می تواند برای مدتی به طور بالقوه از بدن برای پاسخ سریع و موثر به ویروس، محافظت کند.
پاسخ ایمنی خاطره ی ماندگار
آنتی بادی هایی که بدن برای پاسخ به عفونت ایجاد می شود، چندین هفته یا چند ماه در پلاسمای خون ماندگار می شوند، اما با گذشت زمان سطح آن ها به طور قابل توجهی کاهش می یابد. سیستم ایمنی روشی کارآمدتر برای مقابله با عوامل بیماری زا دارد: به جای تولید مداوم آنتی بادی، سلول های B خاطره را ایجاد می کند که عامل بیماری زا را تشخیص می دهند و می توانند با سرعت بیشتری با ترشح مجدد آنتی بادی ها، دور جدیدی از آنتی بادی ها را آزاد کنند.
اما اینکه این خاطره ایمنی تا چقدر خوب کار می کند بستگی به نوع عامل بیماری زا دارد. نوسنزویگ و همکارانش برای دستیابی به درک بهتری در رابطه با SARS-CoV-2، پاسخ آنتی بادی 87 فرد را در دو مقطع زمانی مورد بررسی قرار دادند: یک ماه پس از عفونت، و سپس دوباره شش ماه بعد ازآن. همانطور که انتظار می رفت، آن ها دریافتند که اگرچه آنتی بادی ها در فاصله ی شش ماهه هنوز قابل تشخیص هستند، اما تعداد آنها به طور قابل توجهی کاهش یافته است. بررسی های آزمایشگاهی نشان داد که توانایی خنثی سازی ویروس در نمونه های پلاسمایی گرفته شده از شرکت کنندگان چیزی حدود پنج برابر کاهش یافته است.
در مقابل، سلول های B خاطره در این بیماران، به ویژه سلول هایی که آنتی بادی علیه SARS-CoV-2 تولید می کنند، نه تنها تعدادشان کاهش نیافته بلکه حتی در برخی موارد اندکی افزایش نیز یافته است. کریستین گابلر، پزشک و ایمونولوژیست در آزمایشگاه نوسانزویگ می گوید: “تعداد کلی سلول های B خاطره که آنتی بادی را تولید می کنند و به عنوان عامل اتصال شناخته می شود، ثابت مانده است.” “این خبر خوبی است زیرا در صورت مواجهه مجدد با ویروس، این سلول ها چیزی است که به آن نیاز دارید.”
تغییرات ویروسی
با نگاهی دقیق به سلولهای B خاطره، یافته های شگفت آوری به دست آمد: این سلول ها حتی پس از برطرف شدن عفونت، چندین مرحله جهش را پشت سر گذاشته بودند و در نتیجه آنتی بادی های تولید شده بسیار موثرتر از نمونه های اصلی بودند. تست های بعدی آزمایشگاهی نشان داد که این مجموعه جدید آنتی بادی ها بهتر می توانند ویروس را مسدود کنند و حتی می توانند نسخه های جهش یافته آن را تشخیص دهند.
نوسانزویگ می گوید: “ما از مشاهده ی حافظه ی سلول های B خاطره در این مدت بسیار متعجب شدیم.” “این امر اغلب در عفونت های مزمن مانند اچ آی وی یا تبخال اتفاق می افتد، جایی که ویروس در بدن ماندگار است. اما انتظار نمی رفت که با SARS-CoV-2، که پس از رفع عفونت از بدن خارج می شود نیز این حافظه را ببینیم.”
تکثیر SARS-CoV-2 در سلول های خاصی در ریه، قسمت فوقانی گلو و روده کوچک و ذرات ویروسی باقیمانده که در این بافت ها پنهان می شوند، می توانند باعث تکامل سلول های خاطره شوند. برای بررسی این فرضیه، محققان با Saurabh Mehandru، دانشمند سابق راکفلر و در حال حاضر پزشک بیمارستان Mount Sinai است، همکاری کردند و به بررسی بیوپسی های بافتی روده در افرادی شدند که به طور متوسط، تا سه ماه قبل از بیماری COVID-19 بهبود یافته بودند.
در هفت نفر از 14 فرد مورد مطالعه، آزمایشات انجام شده، وجود ماده ژنتیکی SARS-CoV-2 و پروتئین های آن را در سلول های روده ای نشان داد. محققان هنوز نمی دانند که آیا این افراد باقی مانده های ویروسی هنوز عفونی هستند یا فقط بقایای ویروس های مرده می باشند.
این تیم قصد دارد افراد بیشتری را مورد مطالعه قرار دهد تا درک بهتری از نقش عوامل ویروسی چه در پیشرفت بیماری و چه در ایمنی بدن بدست بیاورد.
