اخبار علمی, مطالب
بازیابی حافظه از دست رفته ناشی از کهولت سن
دانشمندان کمبریج و لیدز با موفقیت توانستند، روند زوال حافظه را در موش ها بازگردانند، این زوال حافظه در آن ها ناشی از کهولت سن بوده است. دانشمندان اظهار داشتند این کشف آن ها می تواند منجر به توسعه روش های درمانی شود که می تواند این روند را در انسان نیز بازیابی کند.
این تیم نشان می دهد که با افزایش سن، تغییرات در ماتریکس خارج سلولی مغز – داربست اطراف سلول های عصبی – منجر به از دست دادن حافظه می شود و معکوس کردن این روند با استفاده از درمان های ژنتیکی امکان پذیر است.
شواهد اخیر درباره نقش شبکه های پری نورونال (PNN) در نوروپلاستی – توانایی مغز برای یادگیری و سازگاری – و ایجاد خاطرات را بررسی می کند. PNN ها ساختارهایی مانند غضروف هستند که بیشتر نورون های بازدارنده مغز را احاطه می کنند. عملکرد اصلی آن ها کنترل سطح انعطاف پذیری مغز است. آن ها در حدود پنج سالگی در انسان ظاهر می شوند و دوره انعطاف پذیری افزایش یافته ای را که طی آن اتصالات مغزی بهینه می شوند ، خاموش می کنند. سپس، انعطاف پذیری تا حدی خاموش می شود، و باعث می شود مغز کارایی بیشتری داشته باشد اما انعطاف پذیری کمتری داشته باشد.
PNN حاوی ترکیباتی است که به عنوان سولفات های کندرویتین شناخته می شوند. برخی از آن ها مانند 4 – سولفات کندرویتین ، مانع عملکرد شبکه ها می شوند و از خاصیت نوروپلاستی جلوگیری می کنند. برخی دیگر مانند کندرویتین 6 – سولفات باعث افزایش انعطاف پذیری عصبی می شوند. با افزایش سن، تعادل این ترکیبات تغییر می کند، و با کاهش سطح کندرویتین 6 – سولفات ، توانایی ما در یادگیری و شکل گیری خاطرات جدید تغییر می کند ، که منجر به کاهش حافظه در اثر افزایش سن می شود.
محققان دانشگاه کمبریج و دانشگاه لیدز بررسی کردند که آیا دستکاری در ترکیب سولفات کندرویتین PNN ها باعث ترمیم انعطاف پذیری عصبی و کاهش زوال حافظه مرتبط با سن می شود یا خیر.
برای انجام این کار، تیم تحقیقاتی، موش های 20 ماهه را مورد بررسی قرار دادند – این موش ها بسیار پیر به حساب می آیند – مجموعه آزمایشات صورت گرفته نشان داد که این موش ها نسبت به موش های شش ماهه زوال حافظه دارند.
یکی از آزمایشات شامل این بود که آیا موش ها می توانند یک شی را تشخیص دهند یا خیر. موش در آغاز یک پیچ و خم Y شکل قرار داده شد و تا دو جسم یکسانی را که در انتهای دو بازو گذاشته شده بود کشف کنند. پس از مدتی کوتاه ، موش بار دیگر در پیچ و خم قرار گرفت ، اما این بار یک بازو حاوی یک شی جدید بود ، در حالی که بازوی دیگر نسخه ای از شی قبلی تکرار شده بود. محققان مدت زمانی را که موش برای کاوش هر شی صرف کرده است اندازه گیری کردند تا ببینند آیا این شی را از کار قبلی به یاد آورده است یا خیر. موش های مسن کمتر به یاد شی می افتند.
این تیم موش هایی را که در روند پیری قرار گرفته بودند، با استفاده از “ناقل ویروسی” ، ویروسی که قادر به بازسازی مقدار 6 – سولفات کندرویتین به PNN ها است ، درمان کردند و دریافتند که این امر می تواند حافظه را به طور کامل در موش های مسن ترمیم کند ، تا حدی شبیه به آنچه در موش های جوان تر وجود دارد.
دکتر جسیکا کووک از دانشکده علوم پزشکی در دانشگاه لیدز گفت: “ما هنگام درمان موش های پیر با این روش درمانی نتایج قابل توجهی را مشاهده کردیم. حافظه و توانایی یادگیری در آن ها به سطحی رسید که از مشابه آنچه بود که در هنگام جوانی از آن بهره می بردند.”
محققان برای کشف نقش کندرویتین 6 – سولفات در از دست دادن حافظه ، موش هایی را پرورش داده اند که با استفاده از روش ژنتیکی دستکاری شده اند و آن ها فقط قادر به تولید مقادیر کم از این ترکیب برای تقلید از تغییرات پیری هستند. حتی در 11 هفتگی، این موش ها علائم از دست دادن حافظه زودرس را نشان دادند. با این حال ، افزایش مقادیر 6 – سولفات کندرویتین با استفاده از ناقل ویروسی، حافظه و قابلیت انعطاف پذیری آن ها را به سطوح مشابه موش های سالم؛ بازگرداند.
پروفسور جیمز فاوست (Professor James Fawcett) از مرکز ترمیم مغزی جان ون گیست (John van Geest) در دانشگاه کمبریج بیان کرد: “آنچه در این باره هیجان انگیز است این است که اگرچه مطالعه ما فقط روی موش ها بود، اما مکانیسم مشابه می بایست بر روی انسان نیز کار کند – مولکول ها و ساختارهای موجود در مغز انسان همان جوندگان است. این نشان می دهد که ممکن است بتوان از زوال حافظه در سنین پیری جلوگیری کرد.”
