اصول کروماتوگرافی ستونی :
ضریب تقسیم :
وقتی ما به یک سیستم دو فاز اعمال میکنیم در طی مراحل مختلف این فاز دچار تغیر میشود فرض کنید به سیستم دو فاز مایع مایع یا دو فاز جامد مایع داده شود که در اصل عبور دو فاز از آن عمل تقسیم صورت میگیرد در فاز مایع مایع در هر مرحله حلالیت نسبی مولکول ها تغیر میکند و غلظت در حال تغیر است، غلظت تابع تعداد مولکول هاست وقتی غلظت تغیر کند یعنی عمل پارتیشن یا تقسیم صورت گرفته است. فاز دیگر ممکن است فاز جامد مایع باشد، درمورد این سیستم ممکن است مولکول های مختلف نمونه در درجات مختلف روی فاز جامد جذب شوند. هردو مورد چه فاز مایع مایع چه فاز جامد مایع نوعی پارتیشن بندی یا تقسیم بندی است. وقتی در سیستم فاز جاذب ثابت در نظر گرفته شود و یک فاز متحرک باشد میتواند ستونی تهیه کرد که دیواره ستون فاز ثابت و عبور ماده از این ستون فاز متحرک در نظر گرفته شود که به آن کروماتوگرافی ستونی میگوییم. شکل 1/1:
شکل 1.1: تقسیم بندی مولکولهای زیستی در یک سیستم دو فاز. در ابتدا یک فاز ثابت داریم که با نقطه چین نمایش داده شده است و تداعی کننده ستون کروماتوگرافی است و یک فاز متحرک هم داریم که عبور مولکول ها از این ستون است در هنگام عبور برخی از مولکول ها جذب فاز ثابت شده و در حین عبور غلظت در حال تغیر است در نتجه غلظت بین دو فاز تقسیم میشود غلظت در فاز ثابت و غلظت در فاز متحرک
بر اساس شکل 1.1 میتوان دید که غلظت در دو حد فاز ثابت و متحرک تقسیم میشود بنا براین میتوان ضریبی در نظر گرفت بنام ضریب تقسیم که از تقسیم دو غلظت بدست خواهد امد اگر Cs غلظت فاز ثابت نمونه باشد و Cm غلظت در فاز متحرک باشد در نتجه ضریب تقسیم عبارت است از:
سلولهای زنده حاوی صدها هزار گونه شیمیایی مجزا هستند. اینها شامل مولکول های بزرگی مانند پروتئین ها ،اسیدهای نوکلئیک ، لیپیدها و همچنین مولکول هایی با وزن مولکولی پایین تر یعنی
مولکول هایی که به عنوان بلوک های سازنده بیوپلیمرها شناخته میشوند هستند بعضی از این مولکول ها فقط در مقادیر کمیاب وجود دارند در حاللی که بقیه به فراوانی وجود دارند (به عنوان مثال پروتئین های ساختاری). علاوه بر این ، برخی فقط در مراحل خاصی از چرخه سلول وجود دارند ،در حالی که برخی ثابت هستند.
بنابراین مطالعه اجزای شیمیایی منفرد سلول ها می تواند به ما بینشی از بسیاری از مراحل اصلی سلولی ارائه دهد و به ما در درک پویایی موقعیت و عملکرد سلول سلول کمک کند.
یک رویکرد برای مطالعه گونه های شیمیایی منفرد این است که آنها را از طریق کروماتوگرافی یا روش های شیمی تجزیه از یکدیگر جدا کنید. روش کروماتوگرافی اولین بار توسط تسوت در سال 1993 برای جداسازی رنگ دانه های گیاهی مورد استفاده قرار گرفت کروماتوگرافی از کلمه یونانی کروما به معنی رنگ می آید. اما امروزه میدانیم که این روش برای تمام مولکول های شیمیایی و بیوشیمیایی کاربرد دارد.