مقدمهای بر استریلیزاسیون با اتیلن اکسید
اتیلن اکسید (ETO) به طور گستردهای به عنوان یک استریل کننده در دمای پایین استفاده میشود. ETO گازی بیرنگ بوده که قابل اشتعال و انفجار است اما در دمای کمتر از 10.8 درجه سانتیگراد مایع است.
این گاز یک عامل استریل کننده موثر برای مواد حساس به حرارت و رطوبت در بیمارستانها، صنایع و آزمایشگاهها است. اسپورهای (Spore) باکتریایی کمی مقاومت در برابر تخریب توسط این عامل از خود نشان میدهند. این گاز در دماهای نسبتاً پایین مؤثر است و به موادی که در معرض آن قرار میگیرند، آسیب نمیرساند.
اتیلن اکسید قدرت نفوذ بالایی دارد و از بستههای بزرگ مواد، بستههای پارچه و حتی پلاستیکهای خاص عبور میکند و آن را استریل میکند.
طرز کار
واکنشهای آلکیلاسیون (Alkylation) با ترکیبات آلی مانند آنزیمها (به عنوان مثال غیر فعالسازی آنزیمهای دارای گروه سولفیدریل (Sulfhydryl)) و سایر پروتئینها.
موارد استفاده از گاز اتیلن اکسید
اتیلن اکسید برای استریل کردن ادویهها، آمادهسازیهای بیولوژیکی، خاک، پلاستیکها، برخی آمادهسازیهای پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی آلوده استفاده میشود.
محدودیتها

معایب اصلی عبارتند از:
- تاثیر نسبتا کند آن بر روی میکروارگانیسمها. ETO اغلب استفاده نمیشود زیرا به زمان پردازش و هوادهی طولانی (مثلاً 12 ساعت) نیاز دارد.
- هزینه بالاتر
- محفظه استریلیزاسیون کوچک است.
- ETO مخلوط شده با هوا با نسبت حداقل 3٪ گاز اتیلن اکسید، یک مخلوط انفجاری را تشکیل میدهد. کارتریجهای ETO باید در یک قفسه نگهداری مایع قابل اشتعال نگهداری شوند.
- خطرات بالقوه برای بیماران و کارکنان (خطرات شغلی). این گاز را باید یک سرطانزای شناخته شده برای انسان در نظر گرفت. مواجهه شدید با ETO ممکن است منجر به تحریک و کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی شود. استنشاق شدید آن با ایجاد آب مروارید، اختلالات شناختی، اختلال عملکرد عصبی و غیره مرتبط است. قرار گرفتن در معرض این گاز به واسطه کار در مراکز مراقبتهای بهداشتی با تغییرات هماتولوژیک (Hematologic)، افزایش خطر سقط جنین خود به خودی و سرطانهای مختلف مرتبط است.
- این گاز توسط بسیاری از مواد جذب میشود. به همین دلیل، پس از استریل کردن، آن ماده باید تحت هوادهی قرار گیرد تا ETO باقیمانده حذف شود.
مزایا
- سازگار با اکثر تجهیزات پزشکی. این گاز میتواند تجهیزات پزشکی حساس به حرارت یا رطوبت را بدون اثرات زیانورآبهبآور بر روی مواد مورد استفاده در دستگاههای پزشکی استریل کند.
- کار کردن و نظارت بر تجهیزات ساده است.
- به مواد بستهبندی شده و مجراهای دستگاه نفوذ میکند.
- کارتریج تک دوز و محفظه فشار منفی، پتانسیل نشت گاز و قرار گرفتن در معرض اتیلن اکسید را به حداقل میرساند.
همچنین بخوانید:
- روشهای شیمیایی استریلیزاسیون: گازی و مایع
- اتوکلاو چیست؟ آموزش کار با اتوکلاو جهت استریلیزاسیون
- هود لامینار چیست؟ معرفی و بررسی
- ایمنی زیستی و آشنایی با چهار درجه آن
- آون آزمایشگاهی: اساس، قطعات، انواع، موارد استفاده، مثالها
مترجم: صادق حسینیکیا