اریتروپوئز چیست؟

اریتروپوئز، فرآیندی است که سلول های قرمز خون (گلبول های قرمز) را تولید می کند، که از سلول های بنیادی گلبول قرمز به سلول های قرمز خون بالغ تبدیل می شود.

با کاهش O2 در گردش خون، این فرآیند تحریک می شود که توسط کلیه ها تشخیص داده می شود و سپس هورمون اریتروپویتین ترشح می گردد. این هورمون باعث تحریک تکثیر و تمایز پیش سازهای گلبول قرمز می شود که باعث افزایش گلبول قرمز در بافت های خونساز می شود و در نهایت گلبول های قرمز خون (گلبول های قرمز) تولید می شود. در پرندگان و پستانداران بعد از تولد (از جمله انسان)، این فرآیند در مغز استخوان قرمز اتفاق می افتد. در جنین، گلبول قرمز در سلول های مزودرم کیسه زرده اتفاق می افتد. در ماه سوم یا چهارم، اریتروپوئز به کبد منتقل می شود. پس از هفت ماه، اریتروپوز در مغز استخوان ایجاد می شود. افزایش سطح فعالیت بدنی می تواند باعث افزایش گلبول قرمز شود. با این حال، در انسان هایی که بیماری های خاصی دارند و در برخی از حیوانات، اریتروپوئیز نیز در خارج از مغز استخوان، در طحال یا کبد رخ می دهد. این اصطلاحاً گلبول قرمز خارج از حفره نامیده می شود.

مغز استخوان در واقع تمام استخوان ها سلول های قرمز خون را تولید می کند تا زمانی که فرد در حدود پنج سالگی باشد. درشت نی و استخوان ران در حدود 25 سالگی از مکانهای مهم خون سازی متوقف می شوند. مهره ها، جناغ، لگن و دنده ها و استخوان های جمجمه در طول زندگی به تولید سلول های قرمز خون ادامه می دهند. تا سن 20 سالگی، RBC از مغز استخوان قرمز تمام استخوان ها (استخوان های بلند و تمام استخوان های صاف) تولید می شود. بعد از 20 سالگی، RBC از استخوان های غشایی مانند مهره ها، جناغ، دنده ها، کتف ها و استخوان های ایلیاک تولید می شود. بعد از 20 سالگی، استخوان های بلند به دلیل رسوب چربی به مغز استخوان زرد تبدیل می شود و عملکرد اریتروپوئتیک را از دست می دهد.