ارتباط بین جنسیت و ابتلا به بیماری های عفونی

پاتوژن های بیماری زا با ویژگی های مختلف میزبان در ارتباطتند – سن، شرایط فیزیولوژی، وضعیت تغذیه ای و پاسخ ایمنی برخی از تفاوت های اساسی است که پاتوژن ها تحت تاثیر آن ها قرار می گیرد. مهم ترین فاکتور موثر در این باره، جنسیت میزبان است.

زنان و مردان از بسیاری جنبه ها متفاوت هستند. این تفاوت ها در پاسخ به بیماری های عفونی نیز مشاهده می شود. نمونه بسیار شایع آن COVID-19 است. اگرچه COVID-19 به طور مساوی بر هر دو جنس تأثیر می گذارد، اما بر اساس گزارشات، مشاهده شده است که مردان مبتلا به این بیماری، بیشتر در معرض خطر مرگ قرار دارند. این امر در مورد شیوع ناشی از سندرم حاد تنفسی (SARS) و سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS) نیز صادق است.

هپاتیت C بیماری دیگری است که باعث عفونت های شدیدتری در مردان می شود. در حالی که بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید و مولتیپل اسکلروزیس بیشتر در زنان دیده می شود.

عوامل مختلفی وجود دارد که به واسطه آن ها زنان و مردان به بیماری های عفونی واکنش متفاوتی نشان می دهند. برخی از آن ها عبارتند از:

• تفاوت در میزان مواجهه با عوامل بیماری زای رایج

• پاسخ های ایمنی در برابر عوامل بیماری زا

• عوامل هورمونی

• عوامل اجتماعی و رفتاری

تفاوت در مواجهه با عوامل بیماریزا رایج

این فاکتور تا حد زیادی به عوامل فرهنگی، اجتماعی – اقتصادی، رفتاری، هورمونی و ایمنی شناختی بستگی دارد.

به عنوان مثال، عفونت ناشی از ویروس نقص ایمنی انسانی نوع 1 (HIV-1) است که بیشتر زنان را درگیر می کند. در مقابل، سل و بیماری های انگلی بیشتر مردان را مبتلا می کند.

تفاوت در نوع مشاغل نیز می تواند دلیل این امر باشد. به عنوان مثال، مردان بیشتر در مشاغلی نظیر معدنکاری و کشاورزی مشغول به کار هستند، که ممکن است آن ها را در بیشتر در معرض خطر بیماری های تنفسی و بیماری های منتقله از پشه مانند مالاریا قرار دهد.

پاسخ ایمنی در برابر عوامل بیماری زا

مطالعات نشان می دهد که زنان در مقایسه با مردان، واکنش های ایمنی ذاتی و اکتسابی شدیدتری نسبت به عفونت های ویروسی دارند. تولید بالای اینترفرون، افزایش میزان فعالیت سلول های T و افزایش حساسیت به واکنش های خود ایمنی از دلایل این تفاوت در پاسخ های ایمنی است.

در پاسخ به واکسن نیز تفاوت های جنسیتی وجود دارد. مطالعات نشان می دهد که زنان پاسخ آنتی بادی بالاتری دارند و اثر واکسن در زنان نسبت به مردان بالاتر است.

عوامل هورمونی

هورمون های جنسی مانند استروژن ها، پروژسترون و آندروژن ها، در تعیین میزان حساسیت به بیماری، پیشرفت بیماری و پاسخ درمانی تاثیر گذار است.

هورمون های جنسی، رونویسی ژن های ضروری برای رشد و بلوغ سیستم ایمنی بدن، تنظیم پاسخ های ایمنی و تعدیل مسیرهای سیگنالینگ ایمنی را کنترل می کنند.

خلاصه مطالب

مکانیسم های مبتنی بر جنسیت، به طور قابل توجهی بر حساسیت، شدت و پاسخ به بیماری تأثیر می گذارند. از این رو، در نظر گرفتن هر دو جنسیت در تحقیقات صورت گرفته بر روی بیماری های عفونی ضروری است. تحقیقات بیشتر برای درک رابطه بین جنسیت و بیماری های عفونی نیز حائز اهمیت است.

درک بهتر این روابط و سازوکارهای مختلف موجود می تواند به جلوگیری از بیماری های عفونی و بهبود سلامت عمومی کمک کند.

منبع خبر