بیماری آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر شایعترین نوع زوال عقل است. معمولاً در افراد مسن دیده میشود. علائم آلزایمر شامل بروز مشکلاتی در حافظه، ارتباط، درک و قضاوت کردن یا تصمیم گیری، میباشد.
علل و عوامل خطر بیماری آلزایمر
دانشمندان هنوز در تلاش برای درک کامل علت یا علل بیماری آلزایمر هستند. در حالی که ژنتیک نقش مهمی دارد، سیگار کشیدن، سلامت ضعیف قلبی عروقی و سایر عوامل خطر نیز میتوانند نقش داشته باشند. اگرچه تحقیقات هنوز در حال انجام است، حداقل درک علائم آلزایمر – پلاکها و گرهها – و آنچه در مورد افزایش احتمال ابتلا به این بیماری شناخته شده است، مفید میباشد.
علل شایع
علت مشخصی برای بیماری آلزایمر شناسایی نشده است. تفکر فعلی این است که به دلیل ترکیبی از عوامل خطر در طول زمان ایجاد میشود. این عوامل شامل عوامل و خطرات ژنتیکی، سبک زندگی و محیطی است.
بیماری آلزایمر با تجمع پروتئین در مغز مشخص میشود. اگرچه نمیتوان این را در یک فرد زنده اندازهگیری کرد، اما مطالعات گسترده در کالبد شکافی این پدیده را آشکار کرده است. انباشتگی به دو صورت ظاهر میشود:
- پلاکها: رسوبات پروتئین بتا آمیلوئید که در فضای بین سلولهای عصبی تجمع میکنند.
- گرهها: رسوبات پروتئین تاو که در داخل سلولهای عصبی تجمع مییابد.
دانشمندان هنوز در حال بررسی چگونگی ارتباط پلاکها و گرهها با بیماری آلزایمر هستند، اما به نوعی بقای سلولها را دشوار میکنند.
کالبد شکافی نشان داده است که اکثر افراد با افزایش سن دچار برخی پلاکها و گرهها میشوند، اما افراد مبتلا به آلزایمر بسیار بیشتر از افرادی که به این بیماری مبتلا نیستند، دچار آن میشوند. دانشمندان هنوز نمیدانند که چرا برخی افراد در مقایسه با دیگران به این تعداد مبتلا میشوند، اگرچه چندین عامل خطر برای بیماری آلزایمر کشف شده است.
سن
افزایش سن اولین عامل خطر برای ابتلا به بیماری آلزایمر است. تخمین زده میشود که از هر سه نفر بالای 85 سال یک نفر به این بیماری مبتلا باشد.
در میان جمعیت مسنتر، لاتین تبارها 1.5 برابر سفیدپوستان در معرض خطر هستند، در حالی که آمریکاییهای آفریقایی تبار دو برابر سفیدپوستان هستند. این گروهها همچنین در مقایسه با سفیدپوستان دارای میزان بیشتری از بیماریهای قلبی عروقی هستند که خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش میدهد.
احتمال تشخیص آلزایمر بعد از 65 سالگی هر پنج سال یکبار دو برابر میشود.
ژنتیک
افرادی که والدین یا خواهر و برادری دارند که به آلزایمر مبتلا شدهاند، دو تا سه برابر بیشتر از افرادی که چنین سابقه خانوادگی ندارند، در معرض ابتلا به این بیماری هستند. اگر بیش از یک خویشاوند نزدیک تحت تأثیر قرار گرفته باشد، خطر حتی بیشتر میشود.
دانشمندان دو نوع ژن مرتبط با این را شناسایی کردهاند. اولین ژن ApoE 4 یک ژن خطرساز است که احتمال ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهد، اما آن را تضمین نمیکند. علاوه بر ApoE 4، دانشمندان بر این باورند که هنوز تا دهها ژن خطرساز کشف شده است.
نوع دوم ژن یک ژن بسیار نادرتر است. ژنهای قطعی تنها در چند صد خانواده گسترده در سراسر جهان یافت میشوند. اگر یک ژن قطعی به ارث برسد، بدون شک فرد احتمالاً در سنین بسیار پایینتری به آلزایمر مبتلا میشود.
افراد مبتلا به سندرم داون بیشتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر هستند. 10 تا 20 سال زودتر از افراد بدون این بیماری به آن مبتلا میشوند.
مشکلات قلبی عروقی
ارتباط قوی بین سلامت قلب و سلامت مغز وجود دارد. خطر ابتلا به آلزایمر یا نوع دیگری از زوال عقل در افرادی که از بیماری قلبی یا بیماریهای مرتبط با آن را ندارند نسبت به کسانی که مشکلات قلبی عروقی دارند کمتر است.
شرایطی که به قلب و رگهای خونی آسیب میرساند جریان خون به مغز را کاهش میدهد. تصور میشود که مشکلات شناختی ناشی از تجمع پلاکها و گرهخوردگیهای پروتئینی را بزرگتر میکند. بیماری عروق کرونر، فیبریلاسیون دهلیزی، بیماری دریچه و نارسایی قلبی خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش میدهد.
پیشگیری یا مدیریت فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و بیماری قلبی ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد زیرا همه اینها میتواند منجر به آسیب به رگهای خونی یا قلب شود. فشار خون بالا خطر انفارکتوس مغزی را افزایش میدهد. میتواند خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد این شرایط به خودی خود میتوانند خطر ابتلا به زوال عقل را نیز افزایش دهند. هنگامی که آنها با هم ترکیب شوند، میتواند خطر ابتلای شما را تا حد زیادی افزایش دهد. به عنوان مثال، ابتلا به دیابت و سایر عوامل خطر میتواند خطر را سه برابر افزایش دهد.
یک مطالعه در سال 2012 نشان داد که افرادی که دارای اختلالات شناختی خفیف هستند، در صورت داشتن مشکلات قلبی عروقی، بیشتر به زوال عقل مبتلا میشوند.
عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی
اگرچه سن و سابقه خانوادگی خارج از کنترل شما هستند، عوامل متعدد قابل تغییری میتوانند بر شانس ابتلا به بیماری آلزایمر تأثیر بگذارند.
ارتباطی بین آسیب جدی به سر و پیشرفت آلزایمر در آینده پیدا شده است. بنابراین بهتر است که اقدامات لازم ایمنی مانند بستن کمربند ایمنی و عدم شرکت در فعالیتهایی با ریسک سقوط، انجام گیرد. در صورت خطر سقوط، استفاده تجهیزات ایمنی مانند نرده توصیه میشود. البته استفاده از تجهیزات ایمنی مانند کلاه ایمنی هنگام دوچرخه سواری، اسکی، اسکیت بورد یا ورزش ضروری است.
شواهد برای ترویج ورزش و رژیم غذایی سالم برای کاهش خطر آلزایمر، و همچنین اجتناب از تنباکو و محدود کردن مصرف الکل در حال افزایش است. عادات بد مرتبط با خواب یا آپنه خواب که منجر به خوابآلودگی در طول روز میشود، ممکن است شما را در معرض خطر قرار دهد.
ثابت شده است که فعال ماندن از نظر اجتماعی و درگیر شدن در فعالیتهای محرک فکری اثر محافظتی در برابر بیماری آلزایمر دارد. سطح تحصیلات پایین (کمتر از تحصیلات دبیرستانی) مدتهاست که با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است.
آیا آلومینیوم باعث ایجاد آلزایمر می شود؟
نه، این حدس و گمان منسوخ شده است. انجمن آلزایمر گزارش میدهد که هیچ مطالعهای ارتباط بین قرار گرفتن در معرض آلومینیوم و آلزایمر را تایید نکرده است.
سوالات متداول
-
چه چیزی باعث بیماری آلزایمر میشود؟
دانشمندان به طور کامل نمیدانند چه چیزی باعث بیماری آلزایمر میشود، اما میدانند که تغییرات خاصی در مغز باعث از بین رفتن تدریجی نورون ها (سلولهای عصبی) و اتصالات آنها میشود. این تا حد زیادی به دلیل تشکیل ضایعاتی به نام پلاک و فیبرهای پروتئینی پیچ خورده در مغز است. این تغییرات ممکن است به دلیل تغییرات مرتبط با افزایش سن در مغز همراه با عوامل ژنتیکی، محیطی و شیوه زندگی باشد که در پیدایش بیماری نقش دارند.
عوامل خطر بیماری آلزایمر چیست؟
برخی از عوامل خطر برای بیماری آلزایمر عبارتند از:
- سن بالا (65 سال و بالاتر)
- سابقه خانوادگی آلزایمر
- داشتن ژن APOE-e4 (در 40 تا 65 درصد افراد مبتلا به آلزایمر یافت میشود)
- سابقه ضربه به سر
- سندرم داون
علائم و نشانههای اولیه آلزایمر چیست؟
آلزایمر با از دست دادن تدریجی حافظه، شناخت، قضاوت، استدلال، آگاهی، ارتباطات، مهارتهای حرکتی و در نهایت توانایی زندگی مستقل مشخص میشود. علائم در مراحل اولیه به راحتی از دست میرود اما اغلب شامل موارد زیر است:
- مشکل در انجام کارهای روتین
- گم کردن وسایل
- فراموش کردن قرار ملاقاتها
- فراموش کردن رویدادها یا مکالمات اخیر
- قضاوت ضعیف، به ویژه در مورد مسائل مالی
- مشکل در یافتن کلمات یا نوشتن
- شخصیت تغییر میکند
- کنارهگیری از کار یا فعالیتهای اجتماعی
چه پروتئینهایی با بیماری آلزایمر مرتبط هستند؟
تصور میشود آلزایمر به دلیل تجمع غیرطبیعی دو پروتئین در مغز ایجاد میشود. یکی به نام آمیلوئید در تشکیل پلاک در اطراف سلولهای مغز نقش دارد. دیگری به نام تاو باعث تشکیل خوشههای پیچ خورده از سلولهای عصبی مرده و در حال مرگ میشود که به نام کلافهای نوروفیبریلاری شناخته میشوند.
چه انتقال دهندههای عصبی در بیماری آلزایمر نقش دارند؟
دو انتقال دهنده عصبی درگیر در حافظه و یادگیری – به نام استیل کولین (ACH) و گلوتامات – به نظر میرسد در بیماری آلزایمر نقش دارند. از یک طرف، به نظر میرسد پلاکها تولید مواد شیمیایی را تحریک میکنند که ACH را تجزیه کرده و منجر به تخلیه آنها میشود. از سوی دیگر، مرگ تدریجی سلولهای مغز باعث تولید بیش از حد گلوتامات میشود که سلولهای مغز را بیش از حد تحریک کرده و در نهایت آنها را میکشد.
چه چیزی باعث مرگ افراد مبتلا به آلزایمر میشود؟
تخریب تدریجی اتصالات عصبی در مغز در نهایت میتواند عملکردهای حیاتی مانند بلع را مختل کند. اکثر مرگ و میرهای آلزایمر در نتیجه ذات الریه آسپیراسیون مربوط به شروع دیسفاژی (مشکل در بلع) است. هنگامی که این اتفاق میافتد، غذا یا مایعات میتواند وارد نای شود و باعث آسیب یا عفونت در ریه شده که منجر به ذات الریه میشود.
خبر خوب در مورد عوامل خطر بیماری آلزایمر این است که میتوانید برای کاهش بسیاری از آنها و بهبود کلی سلامت خود اقدام کنید. داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش و مدیریت شرایط سلامتی به محافظت از مغز و قلب شما کمک میکند. شما میتوانید با دیدار با افراد مسن در زندگی خود، بردن آنها به رویدادهای اجتماعی که از آنها لذت میبرند و بازیهایی که قدرت شناختی آنها را اعمال میکند، به آنها کمک کنید. ذهن فعال یک ذهن سالم است.
چگونه بیماری آلزایمر تشخیص داده میشود؟
تشخیص دقیق و زودهنگام بیماری آلزایمر به شما امکان میدهد درمان مناسب زودتر شروع شود. به همین دلیل است که اگر شما یا شخصی که میشناسید برخی از علائم و نشانهها را نشان میدهد، مهم است که برای ارزیابی برنامه ریزی کنید. یک متخصص به ارزیابیهای غربالگری و همچنین بررسی علائم و سابقه پزشکی میپردازد، اما ممکن است تصویربرداری را نیز برای رد سایر توضیحات احتمالی برای آنچه که فرد تجربه میکند در نظر بگیرد.
در حالی که نمیتوان خود یا شخص دیگری را مبتلا به بیماری آلزایمر تشخیص دهید، اما میتوانید یک بررسی بالینی در خانه انجام دهید که ممکن است به این امکان اشاره کند و اطلاعات مفیدی را در اختیار پزشک قرار دهد تا در ارزیابی خود از آنها استفاده کند.
خودآزمایی/آزمایش در منزل
سعی کنید در مورد اولین نشانه فراموشی سریعا نتیجهگیری نکنید. این طبیعی است که هر از گاهی فراموش کنید که عینک خود را کجا گذاشتهاید یا کتاب کتابخانه را در موعد مقرر بازگردانید. آلزایمر یک دوره جزئی نیست. یک تغییر ناگهانی در شناخت هم نیست. بلکه پیشرفت تدریجی علائم در طول زمان است.
علائم را در طی چند ماه پیگیری کنید. همچنین در نظر بگیرید که از یکی از اعضای خانواده یا دوستان مورد اعتماد خود نیز نظر بخواهید. هنگام تماس برای گرفتن قرار ملاقات با متخصص، به طور مختصر مشاهدات خود را به اشتراک بگذارید و از او بخواهید که برای آلزایمر و انواع دیگر زوال عقل شما را ارزیابی کند. لیست علائم و سوالات خود را به پزشک خود ارائه دهید.
آزمون آنلاین مدیریت مغز و خودشناختی (SAGE) را میتوان بارگیری کرد و در خانه از آن استفاده کرد. این ابزار خود غربالگری زوال عقل به صورت علمی ارزیابی شده است و نتایج خوبی در شناسایی دقیق نقصهای شناختی نشان داده است. بخش کلیدی در اطمینان از صحت آن، ارائه آن به پزشک خود برای امتیازدهی و تفسیر به جای انجام این کار توسط خودتان است.
هر آزمایش غربالگری در خانه باید با ارزیابی توسط یک متخصص پیگیری شود. بسیاری از آزمایشها وجود دارند که از نظر علمی تأیید نشدهاند و ممکن است نتایج نادرستی ارائه دهند.
انواع مختلف متخصصان میتوانند بیماری آلزایمر را تشخیص دهند. میتوانید با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید یا به دنبال متخصصی مانند روانشناس، روانپزشک سالمندان، متخصص مغز و اعصاب، روانپزشک عصبی یا روانپزشک باشید.
برخی از جوامع برنامههای خاصی دارند که در آزمایش و تشخیص آلزایمر تخصص دارند، بنابراین برای توصیهها با بخش انجمن آلزایمر محلی خود تماس بگیرید.
ارزیابی بالینی
ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی از شما میخواهد علائمی را که تجربه کردهاید به او بگویید تا مشخص شود که آیا با علائم بیماری آلزایمر مطابقت دارند یا خیر. اگر در قرار ملاقات همراه با یکی از عزیزان خود و به دلیل نگرانی برای او شرکت میکنید، ممکن است از شما در مورد آنچه که شاهد بودهاید نیز سوال شود.
پزشک همچنین احتمالاً از شما خواهد پرسید که آیا بیماریهای تشخیص داده شده دیگر یا علائم اضافی وجود دارد یا خیر. اگر به پزشک جدید مراجعه کردید، ممکن است درخواست کند که سوابق پزشکی از پزشک سابق شما را بخواهد.
بعلاوه، سابقه خانوادگی و شرایط سلامتی و همچنین هرگونه داروی مصرفی، ویتامینها و مکملهایی که مصرف میشوند، احتمالاً بررسی خواهند شد.
تستها و آزمایشها
تشخیص قطعی بیماری آلزایمر تا زمانی که کالبد شکافی مغز انجام شود نمیتواند تا پس از مرگ انجام شود. با این حال، یک متخصص میتواند با انجام چندین آزمایش، سایر علل سردرگمی و از دست دادن حافظه و آلزایمر را با اطمینان تشخیص دهد. و اینکه چگونه علائم فرد با علائم آلزایمر مطابقت دارد را بررسی کند.
موارد زیر اغلب هنگام تشخیص بیماری آلزایمر در نظر گرفته میشود.
تست وضعیت روانی
تست وضعیت ذهنی اغلب برای ارزیابی عینی عملکرد شناختی استفاده میشود.
چندین تست غربالگری برای ارزیابی وجود دارد، اما یکی از رایجترین آزمونها، آزمون وضعیت ذهنی (MMSE) است. این آزمون جنبههای مختلف توانایی مغز مانند حافظه، جهت گیری و ارتباط را مورد آزمایش قرار میدهد.
تست ترسیم ساعت اغلب بخشی از تستهای غربالگری دیگر است، مانند برخی از موارد زیر. کشیدن یک ساعت با اعداد و عقربه های تنظیم شده در یک زمان خاص میتواند مشکلات شناختی را آشکار کند.
سایر آزمایشات انجام شده بر روی افرادی که مورد ارزیابی قرار میگیرند عبارتند از:
- Mini-Cog: این یک تست غربالگری سه موردی است که ترکیبی از یادآوری و تست ترسیم ساعت است. فقط چند دقیقه طول میکشد تا مدیریت شود.
- ارزیابی شناختی مونترال (MoCA): این یک تست غربالگری مختصر است تا به سرعت مشخص کند که آیا به کار بیشتر نیاز است یا خیر. . همچنین شامل تست ترسیم ساعت و تست Trails B عملکرد اجرایی است.
- آزمون وضعیت روانی دانشگاه سنت لوئیس (SLUMS): این یک تست غربالگری آلزایمر 11 موردی است. شامل مواردی مانند نامگذاری حیوانات و تشخیص اشکال هندسی است.
- صفحه نمایش 7 دقیقه ای (7MS): این تست غربالگری به گونهای طراحی شده است که بسیار حساس باشد تا بتوان از آن برای تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر و اختلالات شناختی خفیف استفاده کرد. چهار عنصر آن عبارتند از: تست یادآوری پیشرفته، جهت گیری روانی کلامی و تست ترسیم ساعت.
- آزمون کوتاه (تست جهت یابی-حافظه-تمرکز): این آزمون شامل شش مورد برای جهت یابی، گفتن زمان، شمارش معکوس، گفتن ماههای سال به عقب و یادآوری نام و آدرسی است که در ابتدای آزمون داده شده است.
- آزمون مقیاس شناختی مقیاس ارزیابی بیماری آلزایمر (ADAS-Cog) یک تست 11 قسمتی است که اغلب پس از تشخیص بیماری آلزایمر برای ارزیابی سطح اختلال استفاده میشود. بر توجه، زبان، جهت گیری، عملکرد اجرایی و مهارتهای حافظه تمرکز دارد.
آزمایشات ممکن است به مراقبان و خانوادهها نیز داده شود. آنها عبارتند از:
- AD-8 مصاحبه مطلع: این پرسشنامه هشت موردی به مراقبان یا خانواده فرد مورد ارزیابی داده میشود. فقط چند دقیقه طول میکشد و میتوان آن را در خانه انجام داد، سپس با متخصص ملاقات کرد. این سؤالات شامل تغییراتی در علاقه به فعالیتها، تکرار چیزها، یادگیری مهارتهای جدید، جهتگیری، رسیدگی به امور مالی و به خاطر سپردن قرار ملاقاتها است .
- پرسشنامه عصبی روانپزشکی (NPI): این آزمایش برای غربالگری بیماری آلزایمر و ارزیابی مشکلاتی که اغلب در آن وضعیت دیده میشود به مراقبین داده میشود. سوالاتی برای انواع مختلف رفتار وجود دارد که مراقب فرکانس، شدت و ناراحتی ناشی از علائم در مقیاسهای عددی است. انواع رفتار عبارتند از: هذیان، توهم، بی قراری، افسردگی، اضطراب، شادی، بی علاقگی، بازداری، تحریک پذیری، اختلال حرکتی، رفتارهای شبانه و اشتها.
تستهای آزمایشگاهی
برخی از متخصصان آزمایش هایی مانند آزمایش خون یا آزمایش ادرار را تجویز میکنند. این آزمایشها، عفونت یا سایر شرایط پزشکی را که میتواند مانع از توانایی فرد در تفکر واضح شود، غربالگری کند. عفونتها اغلب میتوانند باعث افزایش گیجی، بهویژه در افراد مسنتر شوند، بنابراین مهم است که این بیماریها را به عنوان یک علت از بین ببریم.
در موارد نادری که مشکوک به وجود بیماری آلزایمر اتوزومال غالب در خانواده باشد، آزمایش ژنتیکی انجام میشود.
تصویربرداری
تغییرات مغزی را میتوان از طریق تکنیکهای مختلف تصویربرداری نیز مشاهده کرد، مانند:
- توموگرافی کامپیوتری (CT) یک نوع پیچیده از اشعه ایکس که میتواند سکته مغزی، تومور یا کوچک شدن مغز را نشان دهد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) تصویر دقیقتری نسبت به سی تی اسکن ارائه میدهد. اما برخلاف سی تی اسکن، ام آر آی را نمیتوان روی افرادی که فلز در بدن خود دارند انجام داد. اسکنهای دقیق میتوانند محل وقوع سکته مغزی یا مناطق کوچک خونریزی را نشان دهند.
- توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) از یک ردیاب رادیواکتیو سطح پایین تزریق شده برای نشان دادن نحوه عملکرد نواحی مغز استفاده میکند. فلورودکسوگلوکز (FDG) PET میتواند نشان دهد که مغز کجا متابولیسم پایینی دارد که ممکن است با برخی از اشکال زوال عقل مطابقت داشته باشد. اسکن PET آمیلوئید به دنبال رسوبات پلاکهای آمیلوئیدی است که نمونهای از بیماری آلزایمر هستند. اسکن PET Tau بیشتر در تحقیقات مورد استفاده قرار میگیرد. اینها به دنبال ادغام پروتئین تاو هستند که در بیماری آلزایمر دیده میشود.
تشخیصهای افتراقی
فرآیند تشخیصی باید شامل ارزیابی شرایطی باشد که میتواند بیماری آلزایمر را تقلید کند. شما یا عزیزانتان ممکن است از این بترسید که علائم ناشی از آلزایمر باشد در حالی که ممکن است نتیجه بسیاری از شرایط دیگر مانند افسردگی یا هذیان یا عفونت باشد که با درمان بهبود یابد.
مشکلات حافظه ممکن است به عنوان اختلال شناختی خفیف تشخیص داده شود که در آن فرد شناخت کلی طبیعی دارد و همچنان میتواند فعالیتهای روزانه خود را انجام دهد.
آزمایشهای تمایزدهنده بین آلزایمر و انواع دیگر زوال عقل عبارتند از:
- زوال عقل عروقی: این به دلیل قطع جریان خون در مغز ایجاد میشود. شروع ناگهانی یا مرحلهای است. این میتواند به دلیل سکته مغزی یا آسیب رگهای خونی مغز باشد.
- نوع رفتاری دمانس فرونتوتامپورال: این وضعیت دارای برخی علائم همپوشان با بیماری آلزایمر است، زیرا هر دو بیماری معمولاً بر شناخت، احساسات و رفتارها تأثیر میگذارند.
- زوال عقل بیماری پارکینسون (PDD): این زوال عقل به ویژه پس از چندین سال ابتلا به بیماری پارکینسون مشاهده میشود. افراد مبتلا به PDD معمولاً با توجه، عملکرد اجرایی و بازیابی حافظه مشکل دارند، برخلاف بیماری آلزایمر که در آن فرد در ذخیره سازی خاطرات مشکل دارد.
هر تغییر قابل توجه و ناگهانی در توانایی یک فرد برای تفکر مستلزم تماس فوری با یک متخصص است، زیرا ممکن است نشانهای از یک بیماری قابل درمان باشد.
سوالات متداول
-
بیماری آلزایمر چگونه تشخیص داده میشود؟
آلزایمر معمولا بر اساس رفتار فرد همراه با بررسی تاریخچه پزشکی و سابقه خانوادگی او تشخیص داده میشود. معیارهای NINCDX-ADRDA آلزایمر هشت حوزه را مشخص میکند که برای ابتلای فرد به آلزایمر باید مختل شوند: حافظه، زبان، مهارتهای ادراکی، توجه، تواناییهای سازنده، جهتگیری، حل مسئله و تواناییهای عملکردی. معمولاً از آزمونهای شناختی برای اندازه گیری میزان اختلال شناختی استفاده میشود.
-
آیا برای تشخیص آلزایمر باید علائمی داشته باشید؟
بله، اگرچه آزمایشهای دیگر ممکن است به تشخیص کمک کنند. اسکنهای PET ممکن است ناهنجاریهای مغزی منطبق با آلزایمر را نشان دهند، اگرچه در افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف از دقت پایینی برخوردارند. همچنین آزمایشهای خونی وجود دارد که میتواند ژنها و پروتئینهای سازگار با آلزایمر را تشخیص دهد، اگرچه میتوانید این ژنها و پروتئینها را بدون بروز آلزایمر نیز داشته باشید.
-
چه زمانی علائم آلزایمر بیشتر آشکار میشود؟
بیماری آلزایمر اغلب به هفت مرحله طبقهبندی میشود، از مرحله 1 (بدون آسیب) تا مرحله 7 (آسیب شدید). در مراحل 1 و 2، علائم ممکن است دیده نشوند یا ممکن است خفیف باشند و به راحتی نادیده گرفته شوند. معمولاً در مرحله 3 است که علائم بیشتر به چشم میآیند، مانند فراموش کردن چیزی که اخیراً گفته شده است، پرسیدن یک سوال یکسان و مکرر، یا مشکل داشتن با کارهای معمولی مانند پرداخت صورت حساب یا قرار ملاقات.
-
تشخیص آلزایمر چقدر دقیق است؟
تشخیصی که صرفاً بر اساس ویژگیهای بالینی انجام میشود، دقت کلی حدود 74% دارد. با تشخیص بالینی، دقت کلی به حدود 89٪ افزایش مییابد.
-
بعد از تشخیص آلزایمر چه مدت میتوانید زنده بمانید؟
برخی از افراد پس از تشخیص 20 سال یا بیشتر زندگی میکنند. اما، به طور متوسط، دوره بیماری از زمان تشخیص از 4 تا 8 سال طول خواهد کشید. بسیاری از افراد مبتلا به آلزایمر به دلیل ذات الریه آسپیراسیون ناشی از تحت تأثیر قرار گرفتن رفلکس بلع، میمیرند و به غذا و آب اجازه ورود به ریهها را میدهد.
علائم بیماری آلزایمر
فراموشی و سردرگمی گاهی اوقات میتواند از علائم اولیه آلزایمر باشد. حقایق مربوط به علائم بیماری را دریافت کنید تا بتوانید آنها را با پزشک خود در میان بگذارید و بدانید در مراحل مختلف چه انتظاری خواهید داشت.
علائم و نشانههای بیماری آلزایمر
از دست دادن حافظه و سردرگمی دو علامت اصلی بیماری آلزایمر هستند. در حالی که هرکسی ممکن است دچار ناتوانی در به خاطر سپردن نام یا محل قرار دادن کلیدهای خود شود. تفاوت قابل توجهی بین مشغله ذهنی و داشتن یک مشکل واقعی پیشرونده حافظه مانند بیماری آلزایمر وجود دارد.
به عنوان مثال، این موارد میتواند علائم بیماری آلزایمر یا یکی دیگر از مسائل ادراکی باشد:
کلیدهایت را گم میکنی وقتی پیدا میشوند، هیچ به یاد نمیآورید که چگونه ممکن است به آنجا رسیده باشند.
شما همیشه آشپز فوق العادهای بودید، اما اخیراً حتی تهیه قهوه برایتان دشوار به نظر میرسد. متعجب میشوید که چه کسی با قهوه ساز شما کلنجار رفته است. در پوشش دادن خودت عالی هستی به عنوان مثال، وقتی کسی از شما سوالی می پرسد که پاسخ آن را نمیدانید، با خنده سوال را برمی گردانید: “مطمئن نیستم. نظر شما چیست؟”
اما اخیراً برای متعادل کردن دسته چک خود با مشکل مواجه شدهاید، حتی اگر همیشه این کار شما بوده است.
اگر این علائم تصویری از شما یا کسی که دوستش دارید ترسیم میکند، به دنبال ارزیابی از یک پزشک، متخصص سالمندان یا روانشناس باشید.
علائم
انجمن آلزایمر 10 علامت هشدار دهنده بیماری آلزایمر را شناسایی کرده است:
- حافظه تغییر میکند
- کناره گیری از فعالیتهای معمول
- سرگردانی در زمان و مکان
- مشکلات بصری
- کاهش توانایی ارتباط نوشتاری یا کلامی
- چالش در حل مسئله و برنامه ریزی
- تغییر شخصیت و خلق و خو
- جاگذاری مکرر اقلام
- کمتر قضاوت میکنید
- مشکل در انجام وظایف همیشگی و معمول
چهار توصیف
بیماری آلزایمر نیز با استفاده از چهار کلمه توصیف شده است که با A شروع میشود:
- Amnesia (فراموشی): از دست دادن حافظه
- Aphasia: اختلال در ارتباط
- Apraxia: عملکرد فیزیکی (مهارتهای حرکتی)
- Agnosia: مشکل در درک اطلاعات از حواس، مانند بینایی یا بویایی
براساس درجه بیماری
در حالی که بیماری آلزایمر دارای هفت مرحله یا درجه توصیف شده است، علائم آلزایمر را میتوان به سه مرحله کلی تقسیم کرد: اولیه، میانی و دیررس.
به یاد داشته باشید که علائم ممکن است در هر فرد مبتلا به آلزایمر همپوشانی داشته باشند و ممکن است متفاوت باشند.
علائم درجه اولیه (خفیف)
- مشکل در انجام کارهایی مانند وصول دسته چک یا درست کردن شام
- مشکل در یادگیری وظایف جدید
- کند واکنش نشان دادن هنگام رانندگی یا تصمیم گیری
- مشکلات گاه به گاه در یافتن کلمات
- اختلال حافظه کوتاه مدت
- افزایش تحریک پذیری، اضطراب یا افسردگی
- اغلب آگاهی از این تغییرات
در مراحل اولیه آلزایمر، افراد ممکن است به طور کلی عملکرد بسیار خوبی داشته باشند. اگرچه آنها ممکن است از افزایش دشواری وظایف خاص آگاه باشند، اما اغلب در پنهان کردن این موضوع میپردازند. مثلا اگر فردی از آنها سوال کند با انحراف سؤالات، تغییر موضوع، بحث را عوض میکنند.
برخی از افراد نیز احتمالاً به دلیل عدم اطمینان در مورد توانایی خود در کنار آمدن با تصمیمات یا تعامل اجتماعی شروع به کناره گیری میکنند.
در مرحله اولیه آلزایمر، حافظه بلند مدت معمولا دست نخورده باقی میماند.
علائم مرحله میانی (متوسط)
- تغییرات شخصیتی قابل توجه، مانند بحث و جدل با دیگران، تحریکپذیری، عصبانی بودن
- مقاومت در برابر مراقبت فیزیکی دیگران، حتی (بعضی اوقات به خصوص) زمانی که توسط یکی از عزیزان ارائه میشود.
- از دست دادن حافظه کوتاه مدت و بلند مدت
- افزایش مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
- رابطه «عشق و نفرت» با مراقبانشان. به عنوان مثال، وابستگی شدید به همسر یا فرزند بزرگسالی که با نامهربانی برخورد میکند.
- پتانسیل برای ترک خانه
- قضاوت و تصمیمات بسیار ضعیف
- بیاختیاری احتمالی
- اغلب، تواناییهای فیزیکی فرد – مانند توانایی آنها در راه رفتن – هنوز در این مرحله دست نخورده باقی میماند.
مرحله میانی آلزایمر اغلب سختترین مرحله است. در حالی که برخی از افراد در طول کل بیماری “به طرز عجیبی گیج میشوند”، بسیاری از آنها رفتارها و احساسات نامناسبی را نشان میدهند.
آنها ممکن است کاملاً بیقرار باشند و پارانوئید شوند، توهم داشته باشند یا اجازه ندهند که شما در حمام کردن یا لباس پوشیدن به آنها کمک کنید.
این مرحله میانی آلزایمر میتواند برای مراقب وی بسیار سخت باشد، و این اغلب زمانی است که پرستار استخدام میشود یا فرد در یک مرکز قرار میگیرد.
علائم مرحله دیررس (شدید)
- کاهش توانایی در تعامل با دیگران
- کاهش توانایی تشخیص افراد
- زوال جسمانی، مانند ناتوانی در راه رفتن یا صحبت کردن
- مشکل در خوردن، حتی با کمک
- کنارهگیری از اطرافیان
- بیاختیاری
در این مرحله نهایی آلزایمر، افراد اغلب کاملاً بیحرکت هستند و بیشتر وقت خود را روی تخت یا ویلچر میگذرانند. آنها دیگر قادر به پاسخگویی به دیگران نیستند، اگرچه ممکن است گاهی اوقات لبخندی دریافت کنید یا تلاشهایی را برای ادای کلمات کنند.
چالشهای رفتاری آلزایمر در اواسط مرحله با چیزی که به نظر میرسد کاملا متفاوت خواهد شد. با این حال، این افراد همچنان میتوانند از مکالمات کم، گرفتن دست، در آغوش گرفتن، تحریک بصری مانند رنگها و تصاویر و به ویژه شنیدن موسیقی لذت ببرند. افراد مبتلا به آلزایمر در مراحل پایانی با از دست دادن قدرت بدن، مستعد ابتلا به بیماری میشوند. اغلب، عفونتهایی مانند ذات الریه در نهایت باعث مرگ آنها میشود.
عوارض / نشانههای هر زیر گروه
در حالی که علائم بیماری آلزایمر اغلب بعد از 65 سالگی خود را نشان میدهد، بیماری آلزایمر زودرس در حدود 5 درصد موارد دیده میشود. زوال عقل زودرس اغلب افراد جوانی را در سنین 40 تا 50 سالگی تحت تاثیر قرار میدهد.
علائم مشابه هستند و زمانی که شخصی در حال انجام یک کار یا وظیفه است بیشتر آشکار میشود. از آنجایی که شروع تدریجی است، علائم ممکن است به دلیل استرس یا افسردگی نادیده گرفته شوند. با این حال، تشخیص زودهنگام اختلال شناختی میتواند به تعیین علت کمک کند و منجر به درمان زودتر شود.
بیماری آلزایمر خانوادگی اغلب زود شروع میشود. این نوع به ژنهای خاصی مرتبط است و حداقل دو نسل را تحت تاثیر قرار میدهد. در کمتر از 3 درصد از کل موارد بیماری آلزایمر را در میگیرد.
از عوارض بیماری آلزایمر میتوان به افزایش خطر افتادن و خطر بیشتر شکستگی لگن در اثر زمین خوردن اشاره کرد. فعال ماندن تا حد امکان، تا زمانی که ممکن است به تاخیر برخی از تغییرات فیزیکی در عملکرد حرکتی که در آلزایمر ایجاد شود، کمک کند.
از آنجایی که آلزایمر میتواند باعث شود که شخص رفتارهای ناایمنی مانند سرگردانی، از دست دادن تمرکز هنگام رانندگی و روشن گذاشتن مشعل اجاق گاز داشته باشد، همچنین مهم است که از آسیبهای دیگر آگاه بود.
همچنین ممکن است مشکلات مثانه و روده ایجاد شود زیرا فرد تحریکها را تشخیص نمیدهد. تحرک محدودی دارد یا گیج است و اغلب نمیداند سرویس بهداشتی کجاست. همچنین ممکن است در خوردن، نوشیدن و بلع مشکل وجود داشته باشد که منجر به ذات الریه آسپیراسیون، خفگی، سوءتغذیه و کم آبی بدن شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر میبینید که خود یا عزیزتان این علائم را دارید، با پزشک خود تماس بگیرید تا ارزیابی را ترتیب دهد. تشخیص بیماری آلزایمر شامل چندین آزمایش برای رد سایر شرایط است و اولین قدم مهم در درمان و مدیریت بیماری است.
البته بدانید که همه مشکلات شناختی (توانایی تفکر و به خاطر سپردن) به دلیل بیماری آلزایمر یا سایر اشکال زوال عقل نیست. این یکی از دلایل بسیار مهمی است که در صورت مشاهده این علائم میبایست به پزشک مراجعه کنید.
بیماری آلزایمر که تنها در ایالات متحده بیش از 5 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار میدهد، غیر معمول نیست. با این حال، از آنجا که بیماری آلزایمر بر ذهن تأثیر میگذارد و بسیاری از شرایط دیگر بر بدن تأثیر میگذارد، میتواند ترس و واهمه بیشتری در مورد این بیماری وجود داشته باشد.
متأسفانه، این میتواند باعث شود افراد علائم را پنهان کرده و نادیده بگیرند، درمان را به تاخیر بیندازند یا به سادگی خود را منزوی کنند. این آگاهی را حفظ کنید که در تشخیص آلزایمر هیچ سرزنشی یا شرمندگی وجود ندارد. در عوض، با تلاش برای ملاقات پزشک، میتوانید در طول زندگی با بیماری آلزایمر، قدرت، دانش و امید به دست آورید.
سوالات متداول
بیماری آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی است که معمولاً به آرامی شروع شده و به تدریج بدتر میشود و منجر به علائم زوال عقل و در نهایت از دست دادن عملکردهای بدن میشود. این شایعترین علت زوال شناختی در بزرگسالان است که معمولاً افراد بالای 65.9 سال را مبتلا میکند.
چه چیزی باعث بیماری آلزایمر میشود؟
بیماری آلزایمر به خوبی شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که تا حدودی با ژنتیک مرتبط است. این بیماری با تشکیل پلاکهایی روی مغز همراه با ایجاد الیاف پیچ خورده (به نام درهمتنیدگیهای نوروفیبریلاری) مشخص میشود که جریان مواد مغذی را به سلولهای مغز مسدود میکند. در نهایت آنها را از بین میبرد. سابقه آسیب سر، افسردگی بالینی و فشار خون بالا نیز با این بیماری مرتبط است.
علائم اولیه بیماری آلزایمر چیست؟
علائم اولیه آلزایمر اغلب به عنوان “علائم پیری” نادیده گرفته میشود و میتواند شامل از دست دادن حافظه کوتاه مدت، از دست دادن توجه، مشکل در برنامهریزی، بیتفاوتی و افسردگی باشد. زمانی علائم بیشتر مورد توجه قرار میگیرند که مهارتهای حرکتی ظریف و حافظه کوتاه مدت تحت تأثیر قرار گیرند.
مراحل بیماری آلزایمر چیست؟
سیر آلزایمر میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما در 7 مرحله زیر رخ میدهد:
- مرحله 1: تا حد زیادی بدون علامت و تنها با تغییرات در اسکن PET شناسایی میشود.
- مرحله 2: تغییرات بسیار خفیف که بر عملکرد روزانه تأثیر نمیگذارد.
- مرحله 3: کاهش خفیف با تغییرات محسوس در حافظه و شناخت.
- مرحله 4: کاهش متوسط که ممکن است بر توانایی فرد در رانندگی یا مدیریت امور مالی خود تأثیر بگذارد.
- مرحله 5: کاهش نسبتاً شدید توانایی که با از دست دادن استقلال مشخص میشود.
- مرحله 6: کاهش شدید توانایی که نیاز به مراقبت کمکی دارد.
- مرحله 7: کاهش بسیار شدید که با عدم کنترل فیزیکی و نیاز به مراقبت شبانه روزی مشخص میشود.
آلزایمر چقدر سریع ایجاد میشود؟
میتواند متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است سالها قبل از تشخیص رسمی آلزایمر، مشکلات شناختی خفیفی داشته باشند. پس از تشخیص، پیشرفت بیماری – از مرحله 1 تا مرحله 7 – میتواند به طور متوسط از چهار تا هشت سال متغیر باشد. برخی از مردم برای مدت طولانیتری زندگی کردهاند.
آیا آلزایمر قابل درمان است؟
در حال حاضر خیر. با این حال، درمانهایی وجود دارد که ممکن است علائم را در برخی افراد بهبود بخشد. اینها شامل مهارکنندههای کولین استراز مانند Aricept (دونپزیل)، Razadyne (گالانتامین) و Exelon (rivastigmine) است که ممکن است ارتباط بین سلولهای عصبی را بهبود بخشد. ممانتین (با نام تجاری Namenda به بازار عرضه میشود) ممکن است به کاهش تجمع کلسیم و تشکیل پلاک کمک کند.
آیا آلزایمر میتواند شما را بکشد؟
بیماری آلزایمر ششمین علت مرگ و میر در ایالات متحده است. تخریب پیشرونده اتصالات عصبی در مغز میتواند عملکردهای حیاتی مانند بلع را مختل کند. اکثر مرگ و میرهای ناشی از آلزایمر به دلیل ذات الریه آسپیراسیون است. زمانی که غذا یا مایعات وارد نای میشود و باعث آسیب یا عفونت در ریهها شده که منجر به ذات الریه میشود.
همچنین بخوانید:
- نوشیدن قهوه خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش می دهد!
- بیماری پارکینسون
- هوش مصنوعی میتواند علائم اولیه آلزایمر را در الگوهای گفتاری تشخیص دهد
- بیماری های نورودژنراتیو چه هستند؟ علائم، انواع و علل
مترجم: شقایق مرتاضی