آزمایش آدنوزین دآمیناز (ADA) چیست؟ تفسیر نتایج آزمایش ADA

فهرست مطالب نمایش

خلاصه

آزمایش آدنوزین دآمیناز (ADA) با جمع‌آوری نمونه‌ای از مایع پلور در محیط‌های بالینی انجام می‌شود تا سطح ADA در بدن پایش شود و احتمال وجود سل تشخیص داده یا رد شود.

آدنوزین دآمیناز یا ADA چیست؟

آدنوزین دآمیناز یا ADA آنزیمی است که در بدن ما وجود دارد و وظیفه اصلی آن کمک به متابولیسم پورین‌ها است. این آنزیم در تجزیه آدنوزین موجود در غذا کمک می‌کند و بدین ترتیب چرخش اسیدهای نوکلئیک را در بافت‌های مختلف بدن تسهیل می‌کند. در انسان‌ها، عملکرد اصلی آزمایش ADA یا آزمایش آدنوزین دآمیناز، حفظ و توسعه سیستم ایمنی است. این آنزیم همچنین در برخی عملکردهای جزئی دیگر مانند حفظ بارداری، آزادسازی اسیدهای آمینه در بدن، انتقال پیام‌های عصبی و تمایز سلول‌های اپی‌تلیال نیز دخالت دارد.

آزمایش ADA یا آزمایش آدنوزین دآمیناز چیست؟

آزمایش ADA یا آزمایش آدنوزین دآمیناز برای اندازه‌گیری سطح ADA یا آدنوزین دآمیناز در مایع پلور انجام می‌شود. هدف معمول آزمایش در تشخیص بیماری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، که به‌طور رایج به عنوان سل یا TB شناخته می‌شود، است. در شرایط بسیار نادر، این آزمایش برای تست سایر عفونت‌ها نیز انجام می‌شود.

چرا باید آزمایش آدنوزین دآمیناز یا آزمایش ADA را انجام دهید؟

آزمایش آدنوزین دآمیناز معمولاً توسط پزشک برای شناسایی یا رد بیماری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در بیماران توصیه می‌شود. این آزمایش سل را در مایع پلور شناسایی کرده و بنابراین در تشخیص آن کمک می‌کند. در شرایط نادر، این آزمایش برای شناسایی عفونت‌های مختلف در برخی مایعات دیگر مانند مایع مغزی-نخاعی (CSF) یا مایع پریتونئال نیز استفاده می‌شود.

گاهی اوقات، آزمایش نیز برای رد احتمال وجود سل در برخی بیماران توصیه می‌شود، از جمله:

افرادی که از مناطق با شیوع بالای سل مهاجرت کرده‌اند
افرادی که در تماس نزدیک با شخصی که مبتلا به سل است، بوده‌اند
زنان باردار
کودکانی که در آزمون غربالگری سل مثبت بوده‌اند
افرادی که سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارند
افرادی که در بیمارستان‌ها کار می‌کنند یا کارگران اجتماعی هستند که به مدت طولانی با بیماران مبتلا به سل در تماس هستند

دامنه نرمال ADA چیست؟

دامنه نرمال آدنوزین دآمیناز در مردان و زنان، صرف‌نظر از سنی که به آن تعلق دارند، کمتر از 40 U/L است.

چگونه باید برای آزمایش ADA یا آزمایش آدنوزین دآمیناز آماده شوید؟

برای آزمایش آدنوزین دآمیناز آماده‌سازی خاصی نیاز نیست. اما برخی داروها و داروها می‌توانند بر سطح آنزیم تأثیر بگذارند و این ممکن است در نتایج آزمایش منعکس شود. بنابراین، اگر داروهایی مصرف می‌کنید، حتماً این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید و قبل از انجام آزمایش، از او مشاوره بگیرید. بر اساس شرایط شما، پزشک دستورالعمل‌هایی را به شما خواهد داد.

نکات اضافی برای آماده‌سازی برای آزمایش ADA

اطلاع‌رسانی به پزشک: قبل از آزمایش، پزشک خود را از همه داروها، مکمل‌ها و هرگونه درمانی که در حال انجام آن هستید مطلع کنید.
نکات بهداشتی: سعی کنید در روز آزمایش استراحت کنید و از فعالیت‌های شدید بدنی خودداری کنید.
توجه به علائم: در صورت وجود هر گونه علائم غیرمعمول، مانند تب یا عفونت، پزشک خود را در جریان قرار دهید.
مدت زمان بین آزمایش: در صورتی که آزمایش‌های دیگری نیز قرار است انجام شود، به پزشک خود اطلاع دهید تا برنامه‌ریزی مناسب انجام شود.

آزمایش آدنوزین دآمیناز (ADA) – نحوه جمع‌آوری نمونه، علائم، تفسیر نتایج و هزینه‌ها

نحوه جمع‌آوری نمونه برای آزمایش ADA

نمونه مورد نیاز برای آزمایش آدنوزین دآمیناز (ADA) معمولاً از مایع پلور گرفته می‌شود. این مایع توسط یک متخصص بهداشت با استفاده از روش توراسنتز جمع‌آوری می‌شود. در این روش، مقداری از مایع اضافی از فضای پلور بیمار خارج می‌شود تا وجود هرگونه ناهنجاری در آن تشخیص داده شود.

علائم کمبود ADA

در صورتی که سطح آدنوزین دآمیناز پایین‌تر از حد نرمال باشد، ممکن است علائم زیر مشاهده شود:

ذات‌الریه (پنومونیا)
اسهال مداوم و شدید
بثورات پوستی گسترده و آلرژی‌ها
تعریق شبانه
تب شدید و کنترل‌ناپذیر همراه با لرز
کاهش وزن ناگهانی و غیرقابل توضیح
سرفه مزمن
درد طولانی‌مدت قفسه سینه

همچنین، در کودکان مبتلا به کمبود ADA یا نقص آدنوزین دآمیناز تأخیر در رشد دیده می‌شود. این کودکان معمولاً به دستاوردهای حرکتی خود دیرتر از سن مناسب دست می‌یابند.

تفسیر نتایج آزمایش ADA

اگر سطح آدنوزین دآمیناز در مایع پلور بسیار بالاتر از حد نرمال باشد، معمولاً نشان‌دهنده عفونت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در پلور است. این شایع‌ترین دلیل است، اما نتایج می‌تواند به دلایل دیگری نیز باشد مانند:

سارکوئیدوز
آمبولی ریوی
سرطان
لوپوس

این موارد فقط زمانی مشاهده می‌شوند که سطح ADA به طور متوسط یا ملایم افزایش یابد. در صورتی که سطح ADA پایین باشد، به احتمال زیاد فرد مبتلا به سل نیست، اما امکان وجود این بیماری صرفاً بر اساس این آزمایش نمی‌تواند به طور کامل رد شود.

هزینه آزمایش ADA

هزینه آزمایش آدنوزین دآمیناز تقریباً بین 300 تا 650 روپیه متغیر است. قیمت این آزمایش بسته به آزمایشگاه پاتولوژی متفاوت است. با این حال، هزینه این آزمایش معمولاً بسیار بالا نیست و به راحتی قابل پرداخت است. شرکت Portea™ این آزمایش را با قیمت 550 روپیه ارائه می‌دهد.

همچنین بخوانید: