بیماری های نورودژنراتیو چه هستند؟ علائم، انواع و علل

بیماری های نورودژنراتیو (تخریب کننده عصب) چه هستند؟

بیماری های نورودژنراتیو (معروف به بیماری‌های تخریب کننده اعصاب) عامل شرایطی هستند که بر نحوه عملکرد بدن شما تأثیر می‌گذارند.

این شرایط معمولاً با افزایش سن ایجاد می‌شود؛ اما نه همیشه. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این بیماری‌ها اخیراً شایع‌تر شده‌اند که بخشی از آن به دلیل افزایش جمعیت سالمندان در سراسر جهان است.

بیماری های نورودژنراتیو شامل بیماری‌هایی مانند بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون هستند. اختلالات نورودژنراتیو پیش‌رونده هستند، به این معنا که با گذشت زمان بدتر می‌شوند. متأسفانه، در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری‌ها وجود ندارد و پیشرفت این بیماری‌ها را نمی‌توان متوقف کرد.

علائم بیماری های نورودژنراتیو

بیماری های نورودژنراتیو علائم مشترک زیادی دارند. علائم این بیماری‌ها به مرور زمان شدت می‌یابد. برخی داروها می‌تواند به کنترل و گاهی حتی کند کردن روند پیشرفت این بیماری‌ها کمک کند، اما نمی‌تواند آن را متوقف کند.

برخی از علائم عبارت‌اند از:

• اختلال در عملکرد ذهنی
• از دست دادن کنترل عضلانی
• صرف زمان طولانی‌تر برای یادگیری مهارت‌های جدید
• از دست دادن حافظه
• سرگردانی
• بی‌قراری عاطفی
• انزوای اجتماعی
• توهم
• هذیان
• افسردگی
• تجربه افکار و احساسات ناخواسته

تشخیص بیماری های نورودژنراتیو

هنگام تشخیص بیماری نورودژنراتیو، اولین چیزی که پزشک احتمالاً بررسی می‌کند عملکرد شناختی شما است.

کاهش عملکرد شناختی یکی از علائم رایج همه بیماری های نورودژنراتیو است. با این حال، هر یک از بیماری‌های این مجموعه، به تنهایی معیارهای تشخیصی خاص خود را نیز دارد.

پزشک شما همچنین ممکن است از تصویربرداری‌های مغزی مانند MRI ، برای تأیید تشخیص خود استفاده کند. تحقیقات مداومی در زمینه تشخیص زودهنگام بیماری های نورودژنراتیو در حال انجام است.

آزمایشی برای بررسی حضور microRNAها (miRNAs) انجام می‌شود که می‌تواند حاوی نشانگرهای زیستی بالقوه برای بیماری های نورودژنراتیو باشد. miRNA ، یک مولکول تک‌رشته‌ای است که در تنظیم بیان ژن نقش دارد.

علل بیماری های نورودژنراتیو

در زیر به برخی از علل بیماری‌های عصبی اشاره شده است.

آسیب عصبی

تصور می‌شود که بیماری های نورودژنراتیو، ناشی از آسیب به نورون‌های مغز شما هستند. نورون‌ها سیستم عصبی شما را می‌سازند که شامل مغز و نخاع شما می‌شود.

برخلاف برخی از قسمت‌های بدن شما، وقتی یک نورون آسیب می‌بیند، قادر به بازسازی خود نیست. هم چنین با افزایش سن، این نورون‌ها می‌میرند. در واقع با بالا رفتن سن، مغز کوچک می‌شود.

بیماری های نورودژنراتیو باعث مرگ این نورون‌ها می‌شوند. هنگامی که این نورون‌ها می‌میرند، دچار علائمی می‌شوید که بر عملکرد ذهنی، حرکتی و توانایی تنفس یا صحبت کردن شما تأثیر می‌گذارد.

عوامل محیطی و ژنتیکی

چندان مشخص نیست که چه عاملی بیشتر باعث بیماری های نورودژنراتیو می‌شود. تصور می‌شود که بیشتر این شرایط ناشی از ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی مانند قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سموم و مواد شیمیایی خاص است.

در برخی موارد، خویشاوندان می‌توانند ژن‌های جهش‌یافته را منتقل کنند که می‌تواند باعث ایجاد یک بیماری نورودژنراتیو شود.

پروتئین‌های غیرطبیعی

پروتئین‌های غیرطبیعی در مغز نیز با بسیاری از بیماری‌های عصبی مرتبط هستند. این پروتئین‌های غیرطبیعی می‌توانند باعث مرگ سلول‌های عصبی در مغز شما شوند. در بیماری آلزایمر، پروتئینی به نام بتا آمیلوئید با ایجاد این بیماری مرتبط است.

سینوکلئین، پروتئین غیرطبیعی دیگری است که در مغز افراد مبتلا به دمانس لویی بادی، بیماری پارکینسون و آتروفی سیستم چندگانه (MSA)، مشاهده شده است.

عوامل خطر در ابتلا به بیماری های نورودژنراتیو

برخی از عوامل، می‌توانند خطر ابتلا به یک بیماری نورودژنراتیو را افزایش دهند. مهم‌ترین عامل خطر برای ابتلا به بیماری های نورودژنراتیو، کهولت سن است.

با افزایش سن، احتمال مرگ سلول‌های عصبی مغز بیشتر می‌شود. این عوامل شامل شرایطی مانند بیماری‌های قلبی عروقی یا تجربه ضربه مغزی است. عوامل دیگر عبارت‌اند از:

• سیگار کشیدن
• رژیم غذایی ضعیف و نامناسب
• سؤمصرف الکل
• افسردگی
• تومور مغزی
• سکته

انواع بیماری های نورودژنراتیو

انواع مختلفی از بیماری‌های نورودژنراتیو وجود دارد. برخی از رایج‌ترین آنها در زیر به‌تفصیل آمده است.

بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های نورودژنراتیو در ایالات متحده است. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود 6.2 میلیون نفر ممکن است تا سال 2022 به این بیماری مبتلا باشند.

علائم شایع عبارت‌اند از:

• گم شدن
• از دست دادن حافظه
• تغییر شخصیت

دو شکل از این اختلال وجود دارد: بیماری آلزایمر دیررس و بیماری آلزایمر زودرس. مورد اول شایع‌تر است و افراد بالای 60 سال را مبتلا می‌کند. مورد دوم نادر است و می‌تواند در افراد بین 30 تا 60 سال ایجاد شود.

اسکلروز جانبی آمیوتروفیک

اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) که به عنوان بیماری لو گهریگ (Lou Gehrig’s disease) نیز شناخته می‌شود، یک نوع غیر شایع از بیماری‌های نورودژنراتیو است. این بیماری، سلول‌های عصبی در مغز را مورد هدف قرار می‌دهد که حرکت ارادی ماهیچه‌های شما را کنترل می‌کنند.

مانند بسیاری از بیماری های نورودژنراتیو، ALS  نیز یک بیماری پیش‌رونده است، به این معنی که علائم در طول زمان بدتر می‌شوند.

علائم اولیه این بیماری شامل سفتی و ضعف عضلانی است. با گذشت زمان، این علائم به ناتوانی فرد مبتلا به این بیماری در راه رفتن، خوردن، صحبت کردن یا حتی نفس کشیدن تبدیل می‌شود.

بیماری هانتینگتون

بیماری هانتینگتون وضعیتی است که باعث می‌شود کنترل بدن خود را از دست بدهید. همچنین باعث زوال شناختی می‌شود.

علائم اولیه این اختلال عبارت‌اند از:

• افسردگی
• حرکات غیرارادی خفیف
• تحریک پذیری
• ضعف مهارت تصمیم گیری

با پیشرفت بیماری، علائم شدیدتری مانند مشکل در راه رفتن و بلع، افزایش حرکات غیرارادی و تغییرات شخصیتی ایجاد می‌شود.

دمانس لویی بادی

زوال جسم لویی وضعیتی است که به دلیل رسوب غیرطبیعی پروتئین در مغز شما ایجاد می‌شود. پروتئین آلفا سینوکلئین باعث تغییرات شیمیایی در مغز می‌شود که منجر به زوال شناختی و تغییرات خلق‌وخو و رفتار می‌شود.

این وضعیت اغلب با بیماری پارکینسون اشتباه گرفته می‌شود، زیرا هر دو بیماری دارای چندین علامت مشترک هستند. علائم شایع زوال جسم لویی شامل توهم بینایی و گیجی است.

بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون وضعیتی است که به تدریج باعث ایجاد مشکل در حرکت در افراد مبتلا به آن می‌شود. علائم اولیه این بیماری شامل لرزش است.

با پیشرفت بیماری، ماهیچه‌های شما سفت‌تر می‌شوند و حرکت سخت‌تر می‌شود. این وضعیت در درجه اول با مشکل در حرکت مشخص می‌شود و در ادامه باعث از دست دادن عملکرد شناختی می‌شود.

درمان بیماری های نورودژنراتیو

متأسفانه، در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای بیماری های نورودژنراتیو وجود ندارد. این بیماری‌ها معمولاً با ترکیبی از دارو و روان‌درمانی مداوا می‌شوند.

ترکیب دقیق و نوع داروها بستگی به نوع بیماری نورودژنراتیوی دارد که فرد به آن مبتلا است.

روش درمان برای هر نوع بیماری نورودژنراتیو متفاوت است. با این حال، به طور کلی درمان معمولاً بر کاهش علائم این بیماری متمرکز است.

تحقیقات در حال انجام است

در طی چند دهه اخیر، تحقیقات پیشرفته، جهشی در توسعه داروهای نوآورانه جدید برای درمان بیماری های نورودژنراتیو داشته است. به عنوان مثال، تحقیقات مداومی در مورد استفاده از ایمونوتراپی برای درمان علائم بیماری آلزایمر وجود دارد.

داروها به مدیریت و کنترل علائم جسمی و روانی بیماری های نورودژنراتیو کمک می‌کنند. متأسفانه این بیماری‌ها پیش‌رونده هستند و در حال حاضر هیچ دارویی وجود ندارد که بتواند به کاهش پیشرفت علائم آنها کمک کند.

منبع

مترجم: مریم محجوب