علائم حیاتی چیست؟

علائم حیاتی چیست؟

مرور کلی بر علائم حیاتی

علائم حیاتی اندازه گیری اساسی ترین عملکردهای بدن است. چهار علامت حیاتی اصلی که به طور منظم توسط متخصصان پزشکی و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی کنترل می شوند، شامل موارد زیر است:

  • دمای بدن
  • ضربان نبض
  • میزان تنفس (تعداد تنفس)
  • فشار خون (فشار خون به عنوان علامت حیاتی در نظر گرفته نمی شود، اما غالباً همراه با علائم حیاتی اندازه گیری می شود).

علائم حیاتی در تشخیص یا نظارت بر مشکلات پزشکی مفید است. علائم حیاتی را می توان در یک محیط پزشکی، در خانه، در محل اورژانس پزشکی یا جاهای دیگر اندازه گیری کرد.

دمای بدن

دمای طبیعی بدن فرد بسته به جنسیت، فعالیت های اخیر، مصرف غذا و مایعات متفاوت است. دمای طبیعی بدن برای یک بزرگسال سالم می تواند از 36.6 تا 37.7 درجه سانتی گراد متغیر باشد. اندازه گیری دمای بدن به روش های زیر امکان پذیر است:

  • دهانی: دما را می توان از طریق دهان با استفاده از دماسنج شیشه ای کلاسیک، یا دماسنج های دیجیتالی مدرن تری که از یک پروب الکترونیکی برای اندازه گیری دمای بدن استفاده می کنند، اندازه گیری کرد.
  • رکتال: دماهایی که به صورت مقعدی گرفته می شوند (با استفاده از دماسنج شیشه ای یا دیجیتال) اندازه گیری می شود که 0.5 تا 0.7 درجه بیشتر از دمای بدن است.
  • زیر بغل: با استفاده از دماسنج شیشه ای یا دیجیتال می توان دما را از زیر بغل اندازه گرفت. دمای مصرف شده در این مسیر 0.3 تا 0.4 درجه کمتر از دمایی است که از طریق دهان گرفته می شود.
  • توسط گوش: یک دماسنج ویژه می تواند به سرعت دمای گوش را اندازه گیری کند، دماسنج های گوشی بسیار دقیق هستند.
  • توسط پوست: یک دماسنج ویژه نیز می تواند به سرعت دمای پوست را از پیشانی اندازه گیری کرد.

وسایل اندازه‌گیری دمای بدن

درجه حرارت بدن ممکن است به دلیل تب (درجه حرارت بالا) یا هایپوترمی (درجه حرارت پایین) غیر طبیعی باشد. طبق آکادمی پزشکان خانواده آمریکا، تب هنگامی نشان داده می شود که دمای بدن حدود یک یا چند درجه بیشتر از دمای طبیعی بدن باشد. هیپوترمی به عنوان افت دمای بدن زیر 36.6 درجه تعریف می شود.

دماسنج های شیشه ای جیوه ای

طبق آژانس حفاظت از محیط زیست، جیوه ماده ای سمی است که سلامت انسان و همچنین محیط زیست را تهدید می کند. به دلیل خطر شکستن، دماسنجهای شیشه ای حاوی جیوه باید از استفاده خارج و مطابق با قوانین دفع شوند.

نبض

ضربان نبض، اندازه گیری ضربان قلب یا تعداد دفعات زنش قلب در دقیقه است. همانطور که قلب خون را از طریق عروق پمپ می کند، عروق منبسط شده و با جریان خون منقبض می شوند. گرفتن نبض نه تنها ضربان قلب را اندازه گیری می کند، بلکه می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

  • ریتم قلب
  • قدرت نبض

نبض طبیعی برای بزرگسالان سالم از 60 تا 100 ضربان در دقیقه است. ضربان نبض ممکن است با ورزش، بیماری و آسیب دیدگی نوسان کرده و افزایش یابد. به طور کلی زنان 12 ساله و بالاتر، ضربان قلب سریع تری نسبت به مردان دارند. ورزشکارانی مانند دونده ها که تهویه قلب و عروق زیادی انجام می دهند ممکن است ضربان قلب آن ها نزدیک به 40 ضربه در دقیقه باشد و مشکلی نداشته باشند.

نحوه اندازه گیری نبض

همانطور که قلب خون را از طریق عروق پمپ می کند، ضربان ها را با فشار محکم بر عروقی که نزدیک به سطح پوست در نقاط خاصی از بدن قرار دارند، احساس می کنید. نبض را می توان در کنار گردن، در داخل آرنج یا مچ دست بررسی. برای اکثر افراد گرفتن نبض از مچ دست راحت تر است. اگر از گردن و شریان کاروتید نبض را می گیرید، خیلی به آن فشار وارد نکنید و هرگز نبض های دو طرف گردن را همزمان فشار ندهید تا از انسداد جریان خون در مغز جلوگیری کند.

نحوه اندازه گیری نبض

هنگام گرفتن نبض به نکات زیر توجه نمایید:

  • با استفاده از نوک انگشتان اول و دوم، رگ ها را فشار دهید تا زمانی که احساس نبض کنید.
  • شمارش نبض را هنگامی که عقربه ساعت در 12 است شروع کنید.
  • نبض خود را برای 60 ثانیه بشمارید (یا به مدت 30 ثانیه شمارش کرده و سپس در 2 ضرب کنید تا ضربان ها را در دقیقه محاسبه کنید).
  • هنگام شمارش، به طور مداوم ساعت را تماشا نکنید، بلکه بر ضربان های نبض تمرکز کنید.
  • اگر از نتایج خود اطمینان ندارید، از شخص دیگری بخواهید که برای شما حساب کند.

اگر پزشک به شما دستور داده است که نبض خود را بررسی کنید و در یافتن آن مشکل دارید، برای دستورالعمل های بیشتر با پزشک یا پرستار مشورت کنید.

تعداد تنفس

منظور از تنفس تعداد نفس هایی است که فرد در هر دقیقه می کشد. این میزان معمولاً هنگامی که فرد در حالت استراحت است اندازه گیری می شود و صرفاً شامل شمارش تعداد تنفس برای یک دقیقه با شمارش چند بار بالا آمدن قفسه سینه است. میزان تنفس ممکن است با تب، بیماری و سایر شرایط پزشکی افزایش یابد. هنگام بررسی تنفس، توجه به این نکته نیز ضروری است که آیا فردی مشکلی در تنفس دارد یا خیر.

میزان تنفس طبیعی برای یک فرد بالغ در حالت استراحت از 12 تا 20 بار تنفس در دقیقه است.

تعداد تنفس در علائم حیاتی

فشار خون

فشار خون، نیرویی است که در حین انقباض و آرامش قلب به دیواره شریان فشار می آورد. هر بار که قلب می تپد، خون را به داخل رگ ها پمپ می کند و در نتیجه با انقباض قلب، بیشترین فشار خون ایجاد می شود. وقتی قلب وارد استراحت می شود، فشار خون پایین می آید.

هنگام اندازه گیری فشار خون دو عدد ثبت می شود. عدد بالاتر یا فشار سیستولیک به فشار داخل سرخرگ هنگام انقباض قلب و پمپاژ خون از بدن گفته می شود. عدد پایین تر، یا فشار دیاستولیک، به فشار داخل سرخرگ در هنگام استراحت قلب و پر شدن از خون اشاره دارد.

فشار سیستولیک و دیاستولیک هر دو بر حسب میلی متر جیوه ثبت می شوند. این نشان می دهد که ستون جیوه در یک دستگاه فشار خون دستی به سبک قدیمی (که فشار سنج جیوه یا فشار سنج نامیده می شود) با فشار خون بالا می رود. امروزه مطب پزشک شما بیشتر فشار سنج های عقربه ای استفاده می شود.

وسایل گرفتن فشار خون

فشار خون بالا یا هایپرتنشن، به طور مستقیم خطر حمله قلبی، نارسایی قلبی و سکته را افزایش می دهد. با فشار خون بالا، عروق ممکن است مقاومت بیشتری در برابر جریان خون داشته باشند و باعث پمپاژ قلب برای گردش خون بیشتر شود.

فشار خون به چند مرحله تقسیم بندی می شود؛ نرمال، افزایش یافته، مرحله 1 یا مرحله 2:

  • فشار خون طبیعی سیستولیک کمتر از 120 و دیاستولیک کمتر از 80 است (120/80)
  • فشار خون افزایش یافته یعنی، سیستولیک 120 تا 129 و دیاستولیک کمتر از 80
  • مرحله 1 فشار خون بالا سیستولیک 130 تا 139 یا دیاستولیک بین 80 تا 89
  • مرحله 2 فشار خون بالا زمانی است که سیستولیک 140 یا بالاتر یا دیاستولیک 90 یا بیشتر باشد.

این اعداد باید فقط به عنوان راهنما استفاده شوند. اندازه گیری فشار خون به تنهایی لزوماً نشان دهنده وجود یک مشکل نیست.

اندازه گیری فشار خون
حد نرمال تا هایپرتنشن فشار خون

برای افراد مبتلا به فشار خون بالا، نظارت در منزل به پزشک اجازه می دهد تا میزان تغییر فشار خون شما در طول روز و روز به روز را کنترل کند.

قبل از اندازه گیری فشار خون باید به مواردی توجه کرد:

  • قبل از فشار خون به مدت 30 دقیقه سیگار نکشید و قهوه ننوشید.
  • قبل از سنجش فشار خون به دستشویی بروید و مثانه خالی باشد.
  • قبل از اندازه گیری 5 دقیقه آرام باشید.
  • بر روی یک صندلی سفت (کاناپه یا صندلی راحتی نباشد.) بنشینید و به آن تکیه دهید. هر دو پا را روی زمین قرار دهید. بازوی خود را روی یک سطح صاف و سفت (مانند میز) قرار دهید و قسمت بالای بازو در سطح قلب باشد. وسط کاف را مستقیماً بالای خم آرنج قرار دهید.
  • وقتی فشار خون به سیستولیک (بالاترین عدد) 180 یا بالاتر یا دیاستولیک (تعداد پایینی) 110 یا بالاتر رسید، به دنبال درمان فوری پزشکی باشید.

منبع

از این مطلب چقدر راضی بودید؟

روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه

4.5 / 5. تعداد رای دهندگان: 146

تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال می‌کنید

18 دیدگاه در “علائم حیاتی چیست؟

    • Arvin Esfandi میگوید:

      سلام شما میتوانید در کارگاه بعدی خونگیری و تزریقات آزمایشگاه شرکت فرمایید. با کلیک کردن بر روی لینک زیر میتوانید از سرفصل ها و تاریخ کارگاه باخبر شوید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *