بیست مرحله برای نوشتن مقاله پژوهشی

مقاله پژوهشی : فرایند تبدیل ایده به یک نسخه منتشر شده می‌تواند دلهره‌آور باشد. در اینجا ما این فرایند را به یک سری مراحل تقسیم می‌کنیم که می‌تواند این امر را قابل مدیریت ‌کند. فهرست ما، اصلاح و گسترش‌یافته‌ی  فهرستی است که توسط شورای ویراستاران بیولوژیکی  در سال ۱۹۶۸ ارائه شد. اگر به نظرتان  ۲۰ مرحله برای مدیریت این فرایند بسیار زیاد است، می‌توانید تنها روی ۱۳ مرحله‌ای که با علامت ستاره (*) مشخص کرده‌ایم تمرکز کنید چون حقیقتاً نمی‌توانید از این ۱۳ مرحله بگذرید!

۱. نویسندگان را تعیین کنید. هنگام طراحی یک پروژه تحقیقاتی، تهیه فهرست اولیه و ترتیب نویسندگان را توصیه می‌کنیم. فهرستی اولیه از نویسندگان و ترتیب آنها تهیه کنید. چنین فهرستی باید بر اساس دستورالعمل‌های تعیین شده باشند و باید سهم تخمینی هر فرد در پروژه را به‌صراحت بیان کند. ما توصیه می‌کنیم که هر گروه تحقیقاتی معیارهای  موردنظر را تعیین  و به اعضای خود ارائه  کند. برای انجام این کار، گروه ممکن است بخواهد از دستورالعمل‌های از پیش تعیین شده موجود استفاده کند.

فهرستی از نویسندگان، تضمین می‌کند که همه افرادی که در پروژه مشارکت می‌کنند، در ابتدا متوجه می‌شوند که آیا می‌توانند انتظار معرفی شدن به‌عنوان نویسنده را داشته باشند یا خیر و اگر چنین است، سهم آنها در این پروژه چقدر است. این کار باید به‌عنوان یک فهرست آزمایشی در نظر گرفته شود، زیرا نسخه نهایی باید مشارکت واقعی را در کار منعکس کند. (همچنین، ممکن است بیش از یک لیست وجود داشته باشد، زیرا ممکن است پیش‌بینی شود که بیش از یک مقاله از یک پروژه معین استخراج شود.)

۲. قبل از اتمام آزمایش‌ها شروع به نوشتن کنید. درحالی‌که هنوز در حال انجام آزمایش هستید شروع به نوشتن کنید. نوشتن اغلب باعث ایجاد ایده‌های جدیدی می‌شود. ممکن است متوجه شوید که آزمایش‌ها یا کنترل‌های دیگری وجود دارد که باید اضافه کنید. اگر منتظر بمانید تا کارتان در آزمایشگاه تمام شود، تجهیزات را جدا کنید و احتمالاً به موقعیت دیگری بروید، فرصت آزمایش این ایده‌ها را نخواهید داشت.

۳. تصمیم بگیرید که چه زمانی به انتشار آن بپردازید. هنگامی زمان انتشار آن فرارسیده است که یافته‌های شما نمایانگر یک داستان کامل (یا حداقل یک‌فصل کامل) باشد، داستانی که سهم قابل‌توجهی در مقاله علمی داشته باشد. صرفاً جمع‌آوری مقدار معینی داده برای این امر کافی نیست.

 

۴. پیش‌نویس عنوان و چکیده. تهیه پیش‌نویس از عنوان و چکیده به تعریف محتوای مقاله، شناسایی آزمایش‌هایی که در این مقاله منتشر خواهید کرد و اینکه کدام مطالعات را برای گنجاندن در مقاله دیگر ذخیره خواهید کرد، کمک می‌کند.

*5. (دوباره) فهرست نویسندگان را بررسی کنید. وقتی اکنون تعیین کردید که کدام آزمایش در این مقاله گنجانده می‌شود، باید نویسندگان و ترتیب آن‌ها را انتخاب کنید. آن را بر اساس مشارکت‌هایی که در آن آزمایش‌ها انجام شده و مشارکت‌های اضافی که از طریق آماده‌سازی نسخه اولیه انجام خواهد شد، دوباره ارزیابی کنید. اگر لیستی از قبل وجود دارد، تنظیماتی را برای اطمینان از مطابقت با دستورالعمل‌های خود انجام دهید. البته هرگونه تغییر باید بااحتیاط و درایت انجام شود.

۶. قالب اصلی  مقاله را تعیین کنید. سه فرمت اساسی برای مقالات پژوهشی وجود دارد:

  • مقالات پژوهشی کامل: این مقالات شامل بررسی جامعی از موضوعی خاص هستند و به‌عنوان قالب استاندارد در نظر گرفته می‌شوند و از قالب IMRAD استفاده می‌کنند: مقدمه، روش‌ها، نتایج و بحث.
  • مقالات کوتاه: مقالات کوتاه به‌اندازه مقالات پژوهشی کامل، جامع نیستند، بااین‌حال سهم قابل‌توجهی در میان متون و مقالات دارند. طول آنها توسط ژورنال تعیین و تنظیم می‌شود، اما معمولاً ۳۵۰۰ کلمه یا کمتر است و حداکثر شامل ۲ جدول و شکل است.

در این مقالات، برخلاف مقالات کامل، روش‌ها، نتایج و بحث‌ها ممکن است در یک بخش ترکیب شوند.

  • مقالات سریع: این مقالات به‌سرعت، یافته‌های «داغ» را معمولاً در قالب متنی مختصر منتشر می‌کنند. مقالاتی که پیامدهای فوری برای سلامت عمومی دارند برای چنین قالبی مناسب خواهند بود، هم چنین مقالاتی که حاوی یافته‌هایی در یک زمینه بسیار رقابتی و پیش‌رونده هستند نیز مناسب این قالب هستند.

۷. ژورنال  را انتخاب کنید. هنگام انتخاب ژورنال باید به عوامل مختلفی توجه کرد. بعید است که یک ژورنال تمام ویژگی‌های موردنظر شما را داشته باشد، بنابراین ممکن است مجبور شوید از مواردی چشم‌پوشی کنید. بااین‌حال، یک ویژگی اساسی وجود دارد که نباید در مورد آن ریسک کنید؛ اگر قرار است مقاله شما یک مقاله‌ پژوهشی در نظر گرفته شود، باید برای انتشار، مورد بازبینی همکاران هم‌ترازتان قرار گیرند.

زبان: زبان انگلیسی به شکل غالب ارتباطات علمی بین‌المللی تبدیل شده است؛ بنابراین، اگر علاقه‌مند هستید که نتایج خود را به طور گسترده به جامعه علمی بین‌المللی منتقل کنید، انتشار آن به زبان انگلیسی ضروری است. از سوی دیگر، اگر می‌خواهید با یک جامعه محلی‌تر (مثلاً پزشکان یک منطقه جغرافیایی خاص) ارتباط برقرار کنید، می‌توانید مجله‌ای را انتخاب کنید که اجازه چاپ مقاله به زبانی غیر از انگلیسی را می‌دهد.

تمرکز: مجله چه نوع تحقیقی را منتشر می‌کند؟ آیا تمرکز آن گسترده است یا محدود؟ ارائه‌دهنده چه رشته و زمینه‌ای است؟ جهت‌گیری ژورنال به چه سمتی است به‌عنوان‌مثال، آیا بالینی است یا بنیادی، نظری است یا کاربردی؟

ایندکس کردن یا نمایه‌سازی: آیا مجله در پایگاه‌های اصلی الکترونیکی مانند Medline، Biological Abstracts، Chemical Abstracts یا Current Contents ایندکس شده است؟

دردسترس‌بودن: آیا مجله به طور گسترده در دسترس است؟ آیا نسخه آنلاین مجله وجود دارد؟ آیا مقالات به‌صورت PDF ارائه می‌شوند؟

شهرت: راه‌های مختلفی برای سنجش شهرت یک مجله وجود دارد. از همکارانتان بپرسید که به کدام مجلات اعتماد بیشتری دارند. به مقالات اخیر نگاه کنید و اهمیت آنها را بررسی کنید. اعضای هیئت تحریریه را بررسی کنید و مشخص کنید که آیا آنها در زمینه‌های خود پیشرو و فعال هستند یا خیر. ضریب تأثیر مجله را تعیین کنید. مجله تا چه اندازه در قبول چاپ مقالات گزینشی عمل می‌کند؟ سعی کنید از میزان‌پذیرش مجله مطلع شوید.

فرمت: آیا ظاهر مقالات منتشر شده از قبیل قالب، تایپ و سبک استفاده شده در استناد به منابع را دوست دارید؟ در صورت لزوم، آیا مجله مقالات کوتاه و یا سریع منتشر می‌کند؟

ارقام: آیا ارقام منتشر شده در مجله دارای وضوح موردنیاز شما هستند؟

زمان چاپ: با استفاده از «تاریخ ارسال» و «تاریخ پذیرش» که در مقاله منتشر می‌شود، به همراه تاریخ و شماره ژورنال، می‌توانید طول فرایند را بررسی کنید و همچنین زمان پذیرش تا چاپ و نشر مقاله را تخمین بزنید.

هزینه‌ها: برخی ژورنال‌ها هزینه‌های صفحات چاپی را از  نویسنده می‌گیرند. اکثر ژورنال‌ها هزینه جداگانه‌ای برای صفحات رنگی در نظر می‌گیرند. این هزینه می‌تواند به‌اندازه ۱۰۰۰ دلار در هر صفحه رنگی باشد. در صورت مشکل مالی نویسنده، بسیاری از ژورنال‌ها از هزینه‌های صفحات چشم‌پوشی می‌کنند. هزینه‌های صفحه رنگی به‌آسانی قابل حذف هستند و حداقل به شواهدی برای ضرورت رنگ برای ارائه داده‌ها ضروری است.

پس از تصمیم‌گیری و انتخاب ژورنال، دستورالعمل‌های مخصوص نویسندگان آن را دریافت کنید و بخوانید. این مرجع، فرمت و قالب مقاله را شرح می‌دهد و اطلاعاتی در مورد نحوه ارسال متن شما را ارائه می‌دهد. معمولاً می‌توانید این دستورالعمل را در وب‌سایت آنها یا در اولین نسخه از چاپ جلد جدید دریافت کنید.

۸. بخش‌های مختلف مقاله خود را ذخیره کنید. همان‌طور که در مورد مقاله خود فکر می‌کنید، مطالب مرتبط را در پوشه‌هایی با عناوین مقدمه، روش‌ها، نتایج و بحث ذخیره کنید. این امر باعث صرفه‌جویی در زمان و جلوگیری از ناامیدی هنگام شروع نوشتن می‌شود. موارد ذخیره شده ممکن است شامل ارقام، ارجاعات و ایده‌ها باشد.

*9. جداول، شکل‌ها و علائم و اختصارات را تهیه کنید. بله، قبل از شروع نوشتن، شکل‌ها و جداول خود را آماده کنید! کل مقاله باید بر اساس داده‌هایی که ارائه می‌کنید سازماندهی شود. با تهیه جداول و شکل‌ها (و علائم و راهنمای آنها و همچنین تحلیل‌های آماری مناسب)، قبل از اینکه نگران تفسیر آنها باشید، از نتایج خود مطمئن خواهید شد. همچنین می‌توانید مطمئن شوید که آیا تمام داده‌های موردنیاز خود را در دست دارید یا خیر.

 توجه: به جز در شرایط خاص، نمی‌توانید داده‌هایی را که قبلاً منتشر کرده‌اید وارد مقاله کنید.

*10. طرح کلی مقاله خود را تعیین کنید. طرح کلی مانند نقشه راه است. یک طرح کلی نحوه رسیدن شما از اینجا به آنجا را توضیح می‌دهد و به شما کمک می‌کند مستقیم‌ترین و منطقی‌ترین مسیر را انتخاب کنید. بدون داشتن یک طرح کلی، شروع به نوشتن نکنید! اگر نویسندگان همکار دارید، ممکن است بخواهید قبل از اینکه به مرحله نگارش واقعی بروید، از آنها بازخورد دریافت کنید و اگر بخش‌های خود را «ذخیره» کرده‌اید (مرحله ۸)، آن فایل‌ها در اینجا و در نوشته‌های بعدی مفید واقع می‌شوند.

*11. اولین پیش‌نویس را بنویسید. اولین پیش‌نویس از کل مقاله را بنویسید. اگر با نویسندگان همکار می‌نویسید، ممکن است بخواهید جنبه‌های مختلفی از متن را به نویسندگان مختلف اختصاص دهید. این امر می‌تواند در زمان صرفه‌جویی کند و به افراد بیشتری اجازه دهد تا احساس کنند که مشارکت اساسی در روند نوشتن دارند و به‌علاوه،  بهترین استفاده از تخصص را تضمین می‌کند.

بااین‌حال، این روش می‌تواند  منجر به ایجاد  ترکیبی از سبک‌های مختلف در مقاله شود؛ بنابراین، اگر این رویکرد را مدنظر دارید، مطمئن شوید که محصول نهایی به‌دقت ویرایش شود تا به یک متن یکپارچه و یک‌دست منتهی شود. در این مرحله نگران قابل‌فهم بودن متن  نباشید. بعداً به این امر پرداخته خواهد شد.

برخی از افراد توصیه می‌کنند که نوشتن خود را با مقدمه شروع کنید و هر بخش از مقاله را به ترتیب  ادامه دهید. این روش می‌تواند باعث اطمینان از جریان درست مقاله شود. بااین‌حال، افراد زیادی هستند که پیشنهاد می‌کنند که از هرکجا که می‌خواهید شروع کنید و هر کاری برای خلاص شدن از شر آن صفحه خالی یا تکه کاغذ سفید انجام دهید. در این باب پیشنهاد می‌کنیم به توصیه چارلز سایدز (۱۹۹۱) توجه کنید: «اگر بخواهید هم‌زمان بنویسید و ویرایش کنید، هیچ‌کدام از این دو کار را به‌خوبی انجام نخواهید داد.»

و ازآنجایی‌که ویرایش اغلب بسیار ساده‌تر از نوشتن است، این مرحله را دراسرع‌وقت انجام دهید. اگر خیلی بیشتر از دو روز کامل برای ویرایش وقت می‌گذارید، احتمالاً در این مرحله متوقف شده‌اید!

*12. متن را اصلاح کنید. این مرحله شامل سه کار اصلی است که هرکدام باید به ترتیب انجام شوند:

ایجاد تغییرات عمده: پرکردن شکاف‌ها، اصلاح نقص‌های استدلالی، ساختاربندی مجدد متن برای ارائه مطالب به منطقی‌ترین ترتیب ممکن.

سبک متن را بهبود دهید: متن را اصلاح کنید، سپس دستور زبان و املا را تصحیح کنید.

متن مقاله پژوهشی را قالب‌بندی کنید: نوشته خود را جذاب و سلیس کنید.

مهم است که این امور را به ترتیب ذکر شده انجام دهید. در غیر این صورت، ممکن است متوجه شوید که زمان زیادی را صرف بازبینی مطالبی می‌کنید که بعداً حذف خواهید کرد.

*13. منابع را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که نقل‌قول‌ها صحیح و کامل هستند. آخرین جستجو در مقاله‌ها را انجام دهید تا مطمئن شوید که کاملاً به‌روز هستید.

*14. عنوان نهایی و چکیده را بنویسید. در طول فرایند ویرایش تغییرات زیادی ایجاد می‌شود. اطمینان حاصل کنید که عنوان و چکیده شما با نسخه نهایی مقاله مطابقت داشته باشد.

*15. دستورالعمل‌های ژورنال را مجدداً بخوانید. جزئیات نحوه قالب‌بندی و ارسال مقاله را مرور کنید. در صورت لزوم متن خود را اصلاح کنید.

*16. نسخه نهایی را آماده کنید. اطمینان حاصل کنید که جداول، شکل‌ها و علائم و راهنماها کامل، واضح، مستقل و در قالب موردنیاز ژورنال هستند. هیچ فرصتی برای سوءبرداشت نگذارید.

*17.  به دنبال دریافت بازخورد در مورد متن خود باشید و در صورت لزوم مجدداً آن را اصلاح کنید. دریافت بازخورد یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید برای بهبود مقاله خود انجام دهید. ابتدا مطمئن شوید که نویسندگان همکار شما فرصتی برای خواندن و نظر دادن در مورد پیش‌نویس داشته‌اند. سپس بعد از آماده‌سازی، متن را در اختیار چند نفر از همکاران قرار دهید.

مشخص کنید که تا چه زمانی برای دریافت نظر آنها فرصت دارید و به دنبال چه سطحی از اطلاعات هستید (به‌عنوان‌مثال، نظرات می‌توانند در مورد بعد علمی، استدلالی، زبان و یا سبک مقاله شما باشند). پس از اینکه نظرات آنها را دریافت کردید، می‌توانید متن خود را  اصلاح کنید.

متن خود را تا زمانی که احساس نکردید کاملاً برای چاپ آماده است، ارسال نکنید. پس از پذیرش، اعمال تغییرات بیشتر در متن دشوار خواهد بود و همچنین ممکن است پرهزینه باشد.

*18. مقاله را برای سردبیر ارسال کنید. دستورالعمل‌ها را بررسی کنید تا متوجه شوید چه مواردی را باید ارسال کنید، چگونه آنها را ارسال کنید و برای چه کسی باید ارسال کنید. توجه داشته باشید که برخی از ژورنال‌ها اجازه (یا حتی نیاز به) یک «پیش بررسی» دارند، یعنی نامه‌ای که محتوای مقاله را نشان می‌دهد تا سردبیر یا ویراستاران بتوانند تعیین کنند که آیا متن را برای بررسی کامل می‌پذیرند یا خیر. در این مرحله می‌توانید ویراستاران موردنظر (یا افرادی که مایل نیستید بررسی متن شما را انجام دهند)  را مشخص و فهرست کنید. در صورت لزوم با سردبیر تماس بگیرید تا از دریافت متن خود مطمئن شوید. اگر پس از یک ماه پاسخی در مورد پذیرش مقاله خود برای انتشار دریافت نکردید، می‌توانید در این مورد با سردبیر تماس بگیرید.

*19. با نظرات داوران برخورد و مصالحه کنید. اکثر متون در اولین ارسال پذیرفته نمی‌شوند. بااین‌حال، ممکن است از شما دعوت شود که نسخه اصلاح شده متن خود را دوباره ارسال کنید. اگر تصمیم به این کار را گرفتید، باید به نظرات داوران پاسخ دهید. این کار را با درایت انجام دهید. به هر یک از موضوعات موردنظر او پاسخ دهید و تغییرات ایجاد شده را دقیقاً مشخص کنید. لازم نیست تمام تغییراتی را که بازبین توصیه کرده است اعمال کنید.

اما باید برای تغییراتی که انجام نداده‌اید، دلیل قانع‌کننده‌ای ارائه دهید. هنگامی که متن را دوباره ارسال می‌کنید، در نامه ضمیمه (کاورلتر) خود ذکر کنید که این نسخه‌ی اصلاح شده است. گزینه دیگری که پیش رو دارید، ارسال مقاله به ژورنال دیگری است. بااین‌حال، اگر این کار را انجام دهید، شاید بهترین کار این باشد که نظرات بازبین را در نظر بگیرید. حتی اگر احساس می‌کنید که داوران چیزی را در مقاله شما اشتباه متوجه شده‌اند، ممکن است دیگران نیز همین کار را انجام دهند. البته، اگر به ژورنال دیگری ارسال می‌کنید، احتمالاً باید قالب  مقاله خود را تغییر دهید  و لطفاً توجه داشته باشید که شما نمی‌توانید متن خود را هم‌زمان به بیش از یک ژورنال ارسال کنید!

*20. شواهد را بررسی کنید. پس از پذیرش متن و آماده‌شدن برای چاپ، ناشر صفحه ثبت مقاله را برای نویسنده مربوطه ارسال می‌کند. این ممکن است با لیستی از پرسش‌ها، مانند اطلاعات مفقودی در مورد یک منبع، همراه باشد. مدارک ممکن است از طریق ایمیل یا به‌صورت چاپی ارسال شوند. اگر این احتمال وجود دارد که در هنگام رسیدن مدارک در دسترس نباشید، حتماً برنامه‌ای از پیش تعیین شده برای اطمینان از رسیدن مدارک و باخبر شدن از آن داشته باشید. ممکن است فقط ۲۴ تا ۴۸ ساعت برای برگرداندن مدارک فرصت داشته باشید. هرگونه اشتباه تایپی و فنی را بادقت تصحیح کنید و متن را به‌خوبی بخوانید. این آخرین فرصت شماست!

بااین‌حال، سعی کنید تغییرات را به جستارهای سرمقاله به‌اضافه تغییرات جزئی محدود کنید. اگر فکر می‌کنید چیز مهم‌تری نیاز به تغییر دارد، ابتدا باید از سردبیر مجله اجازه بگیرید و خود را آماده هزینه‌های اضافی و تأخیر در انتشار کنید.

+20. جشن گرفتن! همان‌طور که رابرت دی در کتاب چگونه یک مقاله علمی بنویسیم و منتشر کنیم (۱۹۹۸) می‌گوید: «هدف تحقیقات علمی، انتشار آن است … یک آزمایش علمی، هرچقدر هم که نتایج دیدنی داشته باشد، تا زمانی که نتایج منتشر نشود، کامل نخواهد شد.»

آزمایش شما (یا حداقل یک مرحله از آن) اکنون کامل شده است. از این لحظه لذت ببرید!

 

منبع

 مترجم:مریم محجوب

مطالعه صدها مطلب علمی در حوزه بیولوژی

آرشیو جدیدترین خبرهای روز دنیای بیولوژی

 

از این مطلب چقدر راضی بودید؟

روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه

0 / 5. تعداد رای دهندگان: 0

تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال می‌کنید